روش‌های درمان و پیشگیری از مبتلا شدن به سنگ کلیه
سنگ کلیه یکی از شایع‌ترین مشکلات دستگاه ادراری است و سالانه میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد. خوشبختانه، روش‌های مختلفی برای درمان سنگ کلیه وجود دارد که می‌تواند به شما در رهایی از درد و دفع سنگ‌ها کمک کند.
ما امروز در این مقاله از اکالا بلاگ، به بررسی روش‌های مختلف درمانی، از جمله روش‌های غیر تهاجمی، تهاجمی و جایگزین، می‌پردازیم.
۱۲ روش کلی درمان سنگ کلیه
قبل از شروع هر یک از این درمان‌ها، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما با توجه به نوع و اندازه سنگ کلیه، سابقه پزشکی و شرایط کلی شما، بهترین روش درمانی را برای شما تجویز خواهد کرد.
۱- دفع خود به خود
سنگ‌های کوچک (تا ۶ میلی‌متر) معمولا به طور خود به خود از طریق ادرار دفع می‌شوند. برای تسریع دفع سنگ، نوشیدن مایعات فراوان و مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن توصیه می‌شود.
۲- درمان دارویی
برای سنگ‌های کمی بزرگ‌تر (۶ تا ۲۰ میلی‌متر) ممکن است از داروهای حل کننده سنگ استفاده شود. این داروها باعث حل شدن سنگ و دفع آن از طریق ادرار می‌شوند. متداول‌ترین داروی حل کننده سنگ، سیترات پتاسیم است.
۳- درمان با امواج شوکی
برای سنگ‌های بزرگ‌تر (بیش از ۲۰ میلی‌متر) ممکن است از درمان با امواج شوکی استفاده شود. در این روش، امواج صوتی با فرکانس بالا برای شکستن سنگ به قطعات کوچکتر استفاده می‌شوند که سپس می‌توانند از طریق ادرار دفع شوند.
۴- جراحی
در موارد خاص، ممکن است برای برداشتن سنگ کلیه، جراحی نیاز باشد. این روش معمولاً برای سنگ‌های بزرگ یا سنگ‌هایی که در مکان‌های دشوار قرار دارند استفاده می‌شود. دو نوع جراحی رایج برای برداشتن سنگ کلیه عبارت‌اند از:
- نفرولیتوتری پوستی: در این روش، یک برش کوچک در پشت یا پهلو ایجاد می‌شود و جراح از طریق آن، سنگ را با استفاده از ابزارهای مخصوص خارج می‌کند.
- نفرولاپاراسکوپی: در این روش، از چند برش کوچک و یک دوربین لاپاراسکوپی برای مشاهده داخل کلیه و برداشتن سنگ استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: روش درمان سنگ کلیه با هندوانه پخته!
۵- لیزردرمانی
لیزردرمانی نوعی درمان غیر تهاجمی است که از لیزر برای شکستن سنگ کلیه به قطعات کوچکتر استفاده می‌کند. این قطعات کوچکتر سپس می‌توانند به راحتی از طریق ادرار دفع شوند. لیزر درمانی معمولاً برای سنگ‌های کوچک تا متوسط (تا ۲ سانتی‌متر) استفاده می‌شود.
۶- روش‌های آندوسکوپی
در برخی موارد، ممکن است از روش‌های آندوسکوپی برای برداشتن سنگ کلیه استفاده شود. در این روش‌ها، از یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر با دوربین (اندوسکوپ) برای ورود به مجاری ادراری و برداشتن سنگ استفاده می‌شود. دو نوع روش آندوسکوپی رایج برای برداشتن سنگ کلیه عبارت‌اند از:
- ورتروسکوپی: در این روش، اندوسکوپ از طریق مجرای ادرار وارد مثانه و سپس به حالب (لوله‌هایی که کلیه‌ها را به مثانه متصل می‌کنند) هدایت می‌شود.
- نفروسکوپی: در این روش، آندوسکوپی از طریق یک برش کوچک در پشت یا پهلو وارد کلیه می‌شود. (برخی از درمان‌هایی که در ادامه می‌آیند ممکن است با داروهایی که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند یا برای همه افراد مناسب نباشند)
۷- طب سوزنی
طب سوزنی یک روش طب سنتی چینی است که شامل فروکردن سوزن‌های نازک در نقاط خاصی از بدن است. برخی مطالعات نشان داده‌اند که طب سوزنی می‌تواند به کاهش درد و علائم سنگ کلیه کمک کند.
طب سوزنی توسط یک متخصص طب سوزنی انجام می‌شود. این متخصص نقاط خاصی از بدن شما را که به عنوان “نقاط طب سوزنی” شناخته می‌شوند، پیدا می‌کند و سوزن‌های نازکی را در آن‌ها فرو می‌کند.
این روش می‌تواند به کاهش درد و علائم سنگ کلیه کمک کند و عوارض جانبی کمی دارد. اما ممکن است طب سوزنی برای همه افراد موثر نباشد و باعث درد یا کبودی در محل فرو شدن سوزن شود.
۸- درمان گیاهی
برخی از گیاهان دارویی، مانند خارخاسک و عرق بادرنجبویه، ممکن است به دفع سنگ کلیه کمک کنند. با این حال، قبل از مصرف هر گونه گیاه دارویی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
گیاهان دارویی را می‌توان به صورت چای، دم‌نوش یا کپسول مصرف کرد. این روش به دفع سنگ کلیه کمک می‌کند و عوارض جانبی کمی دارد. از معایب این روش می‌توان به موثر نبودن برای همه افراد و داشتن تداخل با سایر داروها اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: کمبود این ویتامین به کلیه‌ها آسیب می‌زند!
۹- حمام گرم
حمام گرم می‌تواند به شل‌شدن عضلات و کاهش درد ناشی از سنگ کلیه کمک کند. در یک وان آب گرم به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه خیس بخورید. این روش می‌تواند به شل شدن عضلات و کاهش درد ناشی از سنگ کلیه و دفع سموم از بدن شما کمک کند. در این روش باید مواظب بود زیرا؛ ممکن است باعث سرگیجه یا ضعف شود و برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا عروقی مناسب نباشد.
۱۰- کمپرس گرم
کمپرس گرم نیز می‌تواند به کاهش درد ناشی از سنگ کلیه کمک کند. یک حوله را در آب گرم خیس کنید و آن را به مدت ۲۰ دقیقه روی ناحیه دردناک قرار دهید. این روش به کاهش درد ناشی از سنگ کلیه، شل شدن عضلات و افزایش گردش خون کمک می‌کند. اما ممکن است باعث سوختگی پوست شود.
۱۱- ماساژ
ماساژ به کاهش درد ناشی از سنگ کلیه کمک می‌کند. از یک ماساژور یا متخصص ماساژ درمانی بخواهید که ناحیه پشت یا شکم شما را ماساژ دهد. این روش باعث کاهش درد ناشی از سنگ کلیه و افزایش گردش خون می‌شود و همچنین به عنوان یک روش غیرپزشکی و با توجه به تعداد جلسات متعدد ماساژ به نسبت گران است.
۱۲- طب سنتی:
برخی از روش‌های طب سنتی، مانند طب سنتی چینی و آیورودا، برای برخی از مبتلایان به سنگ کلیه موثر است. این روش‌ها توسط متخصصان طب سنتی انجام می‌شود و می‌تواند به بهبود سلامت کلی شما کمک کند و عوارض جانبی داروهای شیمیایی را ندارد.
بیشتر بخوانید: دلیل قار و قور شکم هنگام گرسنگی
روش‌های پیشگیری از سنگ کلیه
علاوه بر روش‌های درمانی پزشکی، برخی از روش‌های خانگی نیز به پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک می‌کند. این روش‌ها شامل:
- کاهش وزن: اگر چاق یا دارای اضافه وزن هستید، کاهش وزن می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کند.
- فعالیت بدنی: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کند.
- مدیریت استرس: استرس می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد. تکنیک‌های مدیریت استرس، مانند یوگا یا مدیتیشن، می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کنند.
- نوشیدن آب فراوان: نوشیدن آب به رقیق شدن ادرار و دفع سنگ کلیه از طریق ادرار کمک می‌کند. توصیه می‌شود روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید.
- کاهش مصرف نمک: روزانه کمتر از ۲۳۰۰ میلی گرم نمک مصرف کنید.
- کاهش مصرف پروتئین حیوانی: روزانه کمتر از ۱۰۰ گرم پروتئین حیوانی مصرف کنید.
- کاهش مصرف کافئین: روزانه کمتر از ۳۰۰ میلی‌گرم کافئین مصرف کنید.
- مصرف غذاهای سرشار از کلسیم: غذاهای سرشار از کلسیم، مانند لبنیات، می‌توانند به جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک کنند.
- مصرف غذاهای سرشار از منیزیم: غذاهای سرشار از منیزیم، مانند سبزیجات برگ سبز، آجیل و دانه‌ها، می‌توانند به جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک کنند.
- مصرف غذاهای سرشار از سیترات: غذاهای سرشار از سیترات، مانند مرکبات و سیب زمینی، می‌توانند به حل شدن سنگ کلیه کمک کنند.
- مصرف آب لیمو: آب لیمو حاوی سیترات است که می‌تواند به حل‌شدن سنگ‌های کلسیمی کمک کند. روزانه یک لیوان آب‌لیمو مخلوط با آب بنوشید.
- مصرف سرکه سیب: سرکه سیب نیز حاوی سیترات است و می‌تواند به دفع سنگ کلیه کمک کند. دو قاشق غذاخوری سرکه سیب را با یک لیوان آب مخلوط کرده و روزانه دو بار بنوشید.
- مصرف روغن زیتون: روغن زیتون می‌تواند به حرکت سنگ کلیه در دستگاه ادراری و دفع آن کمک کند. یک قاشق غذاخوری روغن زیتون را به صورت ناشتا میل کنید.
- مصرف هندوانه: هندوانه منبع خوبی از آب و پتاسیم است که می‌تواند به دفع سنگ کلیه کمک کند. روزانه چند برش هندوانه میل کنید.
- مصرف کرفس: کرفس حاوی موادی است که می‌تواند به جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک کند. روزانه چند ساقه کرفس را به صورت خام میل کنید.
- کنترل دیابت: دیابت، به دلیل افزایش قند خون، عملکرد ضعیف کلیه و سایر عوامل، خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. سنگ‌های اسیداوریک، کلسیم اگزالات و فسفات کلسیم در افراد مبتلا به دیابت شایع‌تر هستند.
۶ نشانه و علائمی که به سنگ کلیه مربوط می‌شود!
سنگ کلیه، توده‌های سختی هستند که در کلیه‌ها یا مجاری ادراری تشکیل می‌شوند و می‌توانند درد شدید و طاقت‌فرسایی ایجاد کنند. این رسوبات ناخواسته، ترکیبی از مواد معدنی موجود در ادرار هستند که به مرور زمان به هم می‌چسبند و به اندازه‌های مختلفی از شن تا سنگ‌های بزرگ‌تر تبدیل می‌شوند.
- درد شدید و ناگهانی در پهلو یا شکم: درد شدید و ناگهانی در پهلو یا شکم که ممکن است به پشت، کشاله ران یا بیضه‌ها (در مردان) سرایت کند. این درد به عنوان “قولنج کلیوی” شناخته می‌شود و می‌تواند از شدیدترین دردهایی باشد که یک فرد تجربه می‌کند.
- درد همراه با حالت تهوع و استفراغ: تهوع و استفراغ به دلیل تحریک معده توسط اعصابی که از کلیه‌ها عبور می‌کنند، ایجاد می‌شود.
- احساس نیاز مکرر به دفع ادرار: این امر به دلیل تحریک مثانه توسط سنگ کلیه در هنگام حرکت آن در مجاری ادراری ایجاد می‌شود.
- ادرار دردناک یا سوزش ادرار: سنگ کلیه می‌تواند به سوزش و التهاب مجاری ادراری منجر شود که باعث درد و سوزش هنگام دفع ادرار می‌شود.
- وجود خون در ادرار: سنگ کلیه می‌تواند به خراشیدگی و خونریزی پوشش داخلی مجاری ادراری منجر شود که باعث وجود خون در ادرار می‌شود.
- ادرار کدر: سنگ کلیه می‌تواند باعث عفونت ادرار شود که منجر به ادرار کدر می‌شود.
سنگ کلیه یک مشکل شایع و دردناک است که می‌تواند زندگی را مختل کند. با این حال، با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، اکثر سنگ‌های کلیه قابل‌درمان هستند.
در این مقاله از مجله دانستنی اکالا، روش‌های مختلف درمانی، از جمله روش‌های غیر تهاجمی و تهاجمی را بررسی کردیم. همچنین به علائم، عوامل خطر و اقدامات پیشگیرانه برای سنگ کلیه پرداختیم. امیدواریم این مقاله به شما در داشتن کلیه‌هایی سالم کمک کند.
من سمانه هستم، از بچگیم عاشق این بودم که توی تلویزیون آشپزی رو آموزش بدم.
هر روز پیش‌بند آشپزخونه مادرم رو میبستم و ساعت‌ها جلوی دوربین تخیلی ذهنم، آموزش آشپزی میدادم!
بزرگ‌تر که شدم به صورت تخصصی‌تر رویاهامو دنبال کردم و هر روز براشون بیشتر تلاش کردم تا فهمیدم علاقه زیادی به دنیای شیرینی‌ها و شیرین کردن کام آدم‌ها دارم.
حالا خیلی خوشحالم که این فرصت رو دارم تا با تلفیق آشپزی کردن، نوشتن و عکاسی که الان بخش بزرگی از دنیای من شده بتونم این حس خوب رو با شما به اشتراک بزارم.
