۱۱ روش امتحان‌شده و قابل انجام برای تشخیص عسل طبیعی از غیرطبیعی

عسل به اندازۀ تاریخ قدمت دارد. شاید عسل قدیمی‌ترین مادۀ غذایی‌ای باشد که حتی سال‌ها قبل از اینکه انسان آتش را برای پخت غذا کشف کند، کشاورزی کند، شهر بسازد و … توسط زنبورهای وحشی ساخته می‌شده است. ماده‌ای معجزه‌آسا که نه تنها غذایی کامل است، بلکه دارویی بی‌نظیر است. عسل نه تنها شیرۀ آن، بلکه موم آن نیز در صنایع غذایی، دارویی، و آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود. در بخش دانستی‌های مجله اینترنتی اکالا بلاگ همراه ما باشید تا با روش های تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی آشنا شوید.

با تاریخچه عسل آشنا شویم!

از قدیمی‌ترین اسناد باقی ماندۀ استفادۀ انسان از عسل می‌توان به نقاشی دیواری غاری در اسپانیا مربوط به هشت هزار سال پیش اشاره کرد. این نقاشی فردی را در حال برداشتن کندوی عسلی نشان می‌دهد. عسل از گذشته تاکنون کاربردهای متنوعی داشته است؛ انسان‌ها عسل را خورده‌اند، زخم‌هایشان را تیمار و با آن معامله و داد و ستد کرده‌اند. از آنجا که پیدا کردن عسل و برداشتن آن از کندو کار بسیار دشواری بود و خاصیت شفابخشی آن شگفت‌انگیز است، این مادۀ غذایی را نزد پیشینیان و تا کنون بسیار ارزشمند کرده است.

خوردن عسل در برنامه روزانه هر فرد سالمی قرار دارد. عسل طبیعی و خوب برای بدن بسیار مفید است. البته عسل جز مصرف خوارکی مصارف زیاد دیگری نیز دارد. در این مقاله در ابتدا به تفاوت‎های عسل طبیعی و صنعتی و نحوۀ تشخیص و خرید عسل خوب اشاره می‎کنیم، سپس نکاتی را در رابطه با خواص عسل با شما به اشتراک خواهیم گذاشت.

خصوصیات عسل طبیعی باکیفیت

مطالب مرتبط : طرز تهیه شیر عسلی خانگی

عسل خوب باید بر اثر فرآیندهای طبیعی و توسط زنبور عسل ساخته شده باشد. طعم و رایحه عسل‌های طبیعی بر اساس نوع شهد گلی که زنبور می‌خورد، مشخص می‌شود. درواقع نزدیکی کندوهای عسل به مزارع یا دشت‌های اطراف، نوع عسل را مشخص می‌کند. عسل مرکبات، عسل گون، عسل بابونه، عسل آویشن، عسل شبدر، عسل اسپرس از انواع عسل‌های طبیعی هستند که از بو و مزۀ آن‌ها نیز می‌توان طعم و بوی شهد گیاهی را که زنبور عسل خورده تشخیص داد.

بیشتر بخوانید: درمان سرماخوردگی

در بعضی فصل‌های سال مانند زمستان و پاییز که گل و گیاه کمتر است، زنبورداران شربت‌های قندی در کنار کندوها می‌گذارند تا میزان تولید عسلشان کاهش نیابد، اما طعم و مزۀ عسل و کیفیت آن با عسلی که در بهار و تابستان تولید شده است به شدت متفاوت است. بهتر است برای خرید عسل فله و طبیعی به صورت قاب‌های چوبی و موم‌دار، به فصل تولید عسل نیز توجه کنید.

از آنجا که فرآیند تولید تا عرضۀ عسل زمان‌بر است، عسل بهار و تابستان عموماً در فصل پاییز و زمستان و عسل‌های پاییز و زمستان در فصل بهار و تابستان به بازار می‌رسد. به همین دلیل بهتر است برای خرید عسل در فصل پاییز و زمستان خرید کنید.

عسل طبیعی و عسل غیرطبیعی چیست؟

آیا می‌دانستید عسل طبیعی و غیرطبیعی داریم؟ عسل طبیعی چیست؟  عسل تقلبی چه عسلی است؟ چطور می‌شود فرق بین عسل طبیعی و غیرطبیعی را از هم تشخیص داد؟ روش های تشخیص عسل طبیعی چیست؟

آسان‌ترینبرای تشخیص عسل طبیعی از خواندن برچسب اطلاعات روی محصولات بسته‌بندی است، چرا که شرکت‌های تولیدی موظف هستند که جزئیات ترکیب محصول را بر روی کالا درج کنند. مسئلۀ بعد خرید عسل‌های باز یا به اصطلاح فله است که با موم یا بدون موم فروخته می‌شوند. اگر نتوانید به راحتی تشخیص دهید که عسل خوب چه طعم و مزه‌‎ای دارد یا چه ویژگی‌هایی دارد، در نهایت عسلی بی‌کیفیت و با هزینۀ بالا تهیه خواهید کرد.

از آنجا که ساختن عسل تقلبی کار راحتی است و تقاضای خرید عسل طبیعی بالاست، بسیاری از کارخانه‌های تولیدی از این مسئله سوءاستفاده می‌کنند و عسل تقلبی یا نامرغوب را به جای عسل طبیعی می‌فروشند.

عسل غیرطبیعی از چه چیزی تشکیل شده است؟

عسل‌ها غیرطبیعی که گاهی با نام عسل ناخالص، مصنوعی یا تقلبی هم گفته می‌شود، عسل‌هایی هستند که با مواد غیرطبیعی تولید شده باشند. معمولا عسل تقلبی حاوی گلوکز، دکستروز، ملاس، شربت قند، آرد ذرت، نشاسته ذرت و… است. 

روش های تشخیص عسل طبیعی

با بررسی مشخصه‌های فیزیکی یا همان ظاهر و طعم عسل می‌توان تفاوت عسل طبیعی را از غیرطبیعی تشخیص داد. این یعنی با دانستن چند نکته می‌توان تاحدودی تفاوت عسل‌ها را به صورت سنتی تشخیص داد. شما می‌توانید با به کارگیری راهکارهای زیر، بدون نیاز داشتن به تجهیزات حرفه‌ای آزمایشگاهی، بتوانید به سادگی عسل اصل را از تقلبی تشخیص دهید. در ادامه با این راهکارها آشنا خواهید شد:

۱- تست حلالیت

تست حلالیت، یکی از ساده‌ترین روش های تشخیص عسل اصل طبیعی از تقلبی است. در این آزمایش عسل به آرامی در یک لیوان آب حل می‌شود. اگر عسل شما بدون حل شدن در آب به ته لیوان برسد، ناخالص قلمداد می‌شود. البته این آزمایش چندان دقیق نیست چون مواد تقلبی (به جز ملاس) به کار رفته در عسل قوام آن را غلیظ می‌کنند، به طوری که در آب حل نخواهد شد. همچنین عسل نارس علی‌رغم خلوص، قوام نازکی دارد و به همین دلیل به راحتی در آب حل می‌شود.

۲- تست شعله

این آزمایشی است که وجود آب در عسل را تشخیص می‌دهد. آزمایش شعله با فرو بردن یک چوب کبریت در عسل و سپس تلاش برای روشن کردن آن با استفاده از جعبه کبریت انجام می‌شود. اگر عسل شما خالص باشد، چوب کبریت به راحتی مشتعل می‌شود. با این حال، اگر عسل شما تقلبی باشد، روشن کردن چوب کبریت ممکن است دشوار باشد. اگر عسل شما توسط مواد تقلبی غلیظ بدون رطوبت ساخته شود، می‌تواند نتیجه تست را تحت تاثیر قرار دهد.

۳- تست بلات

تست بلات یکی دیگر از راه های تشخیص عسل طبیعی است. این روش، توانایی جاری شدن عسل را ارزیابی می‌کند. آزمایش با ریختن چند قطره عسل روی پارچه یا کاغذ انجام می‌شود. اگر عسل بدون خیس شدن از کاغذ بلات عبور کند، خالص است و اگر عسل جذب شود یا کاغذ را خیس کند، عسل ناخالص است. اگر تراکم مواد تقلبی با عسل یکسان باشد، آزمایش ممکن است نتایج نادرستی بدهد.

۴- تست سرکه

همچنین می‌توان از سرکه برای بررسی خلوص عسل استفاده کرد. یک لیوان آب سرکه بردارید و چند قطره عسل به لیوان اضافه کنید. اگر مخلوط شروع به تشکیل کف کند، این نشان می‌دهد که عسل شما ناخالص یا تقلبی است. اما اگر کف تشکیل نشد به این معنی است که عسل شما خالص است.

همان‌طور که در جدول بالا ملاحظه کردید، روش‌های ساده و قابل انجامی وجود دارد که به راحتی می‌توانید در خانه انجام دهید و عسلی که تهیه کردید را آزمایش کنید. روش‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید آن‌ها را به راحتی امتحان کنید. ویدیوی زیر چند روش مهم و ساده را آموزش می‌دهد تا راحت‌تر بتوانید این آزمایش‌ها را انجام دهید.

اینکه چطور می‌توان عسل طبیعی را از غیرطبیعی تشخیص داد تا عسلی که تهیه می‌کنید فواید عسل خوب و ارگانیک را داشته باشد و به سلامت بدن شما کمک کند.

خواص عسل اصل

حالا که تا حدود زیادی با روش های تشخیص عسل طبیعی از تقلبی آشنا شدید، خوب است که با خواص عسل هم آشنا شوید. در ادامه با مهم‌ترین خواص این خوراکی لذید آشنا خواهید شد:

مطالب مرتبط : عسل و دارچین؛ درمانی قدرتمند

۱. منبع خوبی از آنتی اکسیدان‌ها

عسل طبیعی حاوی مجموعه‌ای از مواد شیمیایی گیاهی است که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می‌کنند. برخی از انواع عسل به اندازه میوه‌ها و سبزیجات آنتی اکسیدان دارند. آنتی اکسیدان‌ها به محافظت از بدن در برابر آسیب سلولی ناشی از رادیکال های آزاد کمک می‌کنند.

رادیکال‌های آزاد به روند پیری کمک می‌کنند و همچنین ممکن است در ایجاد بیماری‌های مزمن مانند سرطان و بیماری‌های قلبی نقش داشته باشند. تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در عسل خام به نام پلی فنول دارای اثرات ضد التهابی است که می‌تواند در محافظت در برابر تعدادی از شرایط مرتبط با استرس اکسیداتیو مفید باشد.

عسل همچنین می‌تواند حاوی گرده زنبور و بره موم باشد که ممکن است فواید بیشتری داشته باشد. عسل طبیعی اثرات محافظتی بالقوه‌ای برای سیستم تنفسی، گوارشی، قلبی عروقی و عصبی داشته باشد و حتی در درمان سرطان پتانسیل دارد.

۲. سرشار از مواد مغذی

محتوای غذایی عسل طبیعی بر اساس منشأ آن و سایر عوامل متفاوت است. به طور کلی، یک قاشق غذاخوری یا ۲۱ گرم عسل طبیعی حاوی منبع مطمئن ۶۴ کالری و ۱۷ گرم شکر است. عسل خام همچنین حاوی مقادیر کمتری از ریزمغذی‌های زیر (یا ویتامین‌ها و مواد معدنی) است.

• کلسیم
• منیزیم
• منگنز
• نیاسین
• اسید پانتوتنیک
• فسفر
• پتاسیم
• ریبوفلاوین
• فلز روی
• علاوه بر این، عسل خام منبع مقادیر مختلفی از اسیدهای آمینه، آنزیم‌ها و سایر ترکیبات مفید است.

۳. خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی

منبع معتبر تحقیقات نشان داده است که بره موم موجود در عسل خام دارای خواص ضد‌قارچی و ضدباکتریایی است.

پتانسیل درمان‌های داخلی و موضعی با استفاده از عسل خام قابل توجه است. اثربخشی عسل به عنوان یک ضد باکتری یا ضد قارچ بسته به عسل متفاوت است، اما برخی از انواع آن برای استفاده‌های درمانی خاص مانند عفونت های مرتبط با کاندیدا مورد مطالعه قرار می‌گیرند.

۴. زخم‌ها را التیام می‌بخشد

مطالعات نشان داده عسل دارای خواص ضد میکروبی است. عسل، بره موم و ژل رویال ممکن است مزایای سلامتی بالقوه‌ای برای مهار میکروبی و بهبود زخم داشته باشند.

۵. کمک به مشکلات گوارشی

گاهی اوقات از عسل برای درمان مشکلات گوارشی مانند اسهال استفاده می‌شود، اگرچه تحقیقات نشان می‌دهد که تاثیر آن محدود است. اگرچه ممکن است به عنوان یک درمان برای باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori)، که یکی از علل شایع زخم معده است، باشد.

همچنین عسل حاوی پری بیوتیک‌های مفید است. پروبیوتیک به باکتری‌های مفیدی گفته می‌شود که در روده‌ها زندگی می‌کنند و برای سلامت آن بسیار مفید هستند.

۶. تسکین گلو درد و سرفه

عسل یک داروی قدیمی گلودرد است که درد را تسکین می‌دهد و می‌تواند به سرفه کمک کند. وقتی ویروس سرماخوردگی شروع شد، آن را به چای داغ با لیمو اضافه کنید. عسل به دلیل دارا بودن خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی برای کمک به گلودرد موثر است.

۷. مفید برای مغز

پلی فنول‌های موجود در عسل ممکن است قادر به مقابله با التهاب منبع مطمئن در هیپوکامپ، بخشی از مغز که در حافظه نقش دارد، شود.اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی می‌تواند برای بسیاری از قسمت‌های بدن از جمله سلامت مغز مفید باشد.

نحوه نگهداری عسل طبیعی

عسل طبیعی فاسد نمی‌شود اما در شرایط خاصی امکان آلودگی آن وجود دارد. عسل را در ظرفی در بسته و دور از نور و دمای شدید نگهداری کنید. بعد از مدتی ممکن است عسل شما شروع به کریستالی شدن کند. این مورد کاملا بی‌خطر است اما می‌تواند ظاهری دانه‌دانه و شنی به آن بدهد. می‌توانید برای بهبود ظاهر عسل و تبدیل مجدد آن به مایع شفاف، آن را کمی گرم کنید؛ البته لازم است بدانید که گرمای زیاد باعث از بین رفتن بخش زیادی از خواص عسل خواهد شد.

سوالات متداول روش های تشخیص عسل طبیعی

با جواب سوالات روش های تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی همراه ما باشید. شاید این سوالات برای شما هم پیش آمده باشد:

آزمایش تشخیص عسل اصل با مورچه چیست و آیا راه مطمئنی برای تشخیص عسل اصل محسوب می‌شود؟

فلسفه تشخیص عسل طبیعی با مورچه به این صورت است که مورچه‌ها به سمت عسلی که شکر دارد جذب می‌شوند و به سمت عسل طبیعی جذب نمی‌شوند. برای اجرای این آزمایش کافیست کمی عسل را روی زمین و نزدیک مورچه‌ها بریزید. چنانچه مورچه به سمت آن رفت، عسل مصنوعی است و اگر نرفت عسل طبیعی است. البته آزمایش مورچه‌ها برای خلوص عسل قابل اعتماد نیست زیرا مورچه ها از هر چیز شیرین تغذیه می‌کنند و این ارتباطی به عسل اصل و تقلبی ندارد.

پارامترهای خلوص عسل چیست؟

عسل خالص از ۷۶ تا ۸۰ درصد گلوکز، ۱۷ تا ۲۰ درصد آب، گرده، فروکتوز، نمک های معدنی و موم تشکیل شده است.

آیا عسل تاریخ انقضا دارد؟

اگر عسل را در جای مناسب نگهداری کنید، تاریخ انقضا نخواهد داشت و به همین سادگی‌ها فاسد نخواهد شد.