روش کاشت؛ پرورش و نگهداری گیاه کالیسیا
آیا دلیل مجبوبیت زیاد گیاه کالیسیا در بین علاقه‌مندان به گل و گیاه را می‌دانید؟ این گیاه علاوه بر زیبایی ظاهری، به دلیل رشد سریع و نیاز نوری کم، گزینه‌ای ایده‌آل برای افرادی است که تازه وارد دنیای گیاهان شده‌اند.
از این رو، در این مقاله از مجله اکالا، به بررسی روش کاشت؛ پرورش و نگهداری گیاه کالیسیا خواهیم پرداخت تا بتوانید آن را در خانه یا محل کار خود نگهداری کنید.
برای کاشت کالیسیا، یک قلمه ۵ تا ۸ سانتی‌متری از ساقه سالم گیاه جدا کرده و برگ‌های پایینی آن را حذف کنید. قلمه را در خاک سبک و مرطوب با زهکشی مناسب (یا ابتدا در آب) قرار دهید.
گلدان را در نور غیر مستقیم و هوای مرطوب بگذارید و با اسپری، سطح خاک را مرطوب نگه دارید. پس از ریشه‌زنی طی 1 تا 2 هفته، قلمه را به گلدان اصلی منتقل کنید. تا انتهای مطلب با ما همراه باشید تا روش نگهداری گیاه کالیسیا را با هم بررسی کنیم.
روش کاشت گیاه کالیسیا
متاسفانه در ایران به دلیل گل‌دهی کم این گیاه، تهیه بذر آن بسیار دشوار و نادر است، اما اگر بذر کالیسیا را در اختیار داشته باشید، باید شرایط ویژه‌ای برای کاشت و رشد آن فراهم کنید تا گیاهچه‌ها به خوبی جوانه بزنند و رشد کنند.
در ادامه، مراحل کاشت بذر این گیاه به صورت دقیق و مرحله‌ای بیان می‌شود:
مرحله اول: بذر را آماده کنید
اول از همه باید بذرهای سالم و باکیفیت تهیه کنید، چون کیفیت بذر تأثیر مستقیم روی جوانه‌زنی و رشد گیاه دارد. بذر کالیسیا بسیار ریز است و باید با دقت و ملایمت با آن رفتار کرد.
- توجه داشته باشید که بذرها نباید زیر خاک دفن شوند؛ چون این گیاه به نور نیاز دارد تا جوانه بزند.
بیشتر بخوانید: کاشت، نگهداری و تکثیر گیاه شفلرا
مرحله دوم: بستر کشت را آماده کنید
برای کاشت بذر کالیسیا، استفاده از خاک سبک و با زهکشی عالی مثل کوکوپیت بهترین انتخاب است. بستر کشت را باید به طور کامل صاف و یکدست کنید تا بذرها به خوبی روی سطح قرار بگیرند.
زهکشی مناسب به معنای جلوگیری از تجمع آب و پوسیدگی بذرها است که به حفظ سلامت و رشد بهتر گیاه کمک می‌کند.
- دقت کنید خاک باید عاری از علف‌های هرز و آلودگی باشد.
مرحله سوم: بذر را روی خاک پخش کنید
بذرهای کوچک کالیسیا را به آرامی و یکنواخت روی سطح خاک بپاشید. نکته کلیدی این است که نباید بذرها را با خاک بپوشانید، زیرا تماس مستقیم با خاک و نبود نور می‌تواند جوانه‌زنی را به تأخیر اندازد یا مانع رشد شود.
پخش درست بذر باعث می‌شود همه گیاهچه‌ها فضای کافی برای رشد اولیه داشته باشند.
مرحله چهارم: بستر کشت را مرطوب کنید
بعد از پخش بذر، با استفاده از اسپری آب به آرامی سطح خاک را مرطوب کنید تا رطوبت به طور یکنواخت به بذرها برسد.
نباید خاک خیس یا غرقابی شود چون باعث پوسیدگی بذرها می‌شود. حفظ رطوبت کافی در سطح خاک، فرایند جوانه‌زنی را تسریع و تضمین می‌کند.
مرحله پنجم: از گیاه مراقبت کنید
برای حفظ رطوبت، روی بستر کشت را با نایلون شفاف بپوشانید تا رطوبت داخل خاک حفظ شود و تبخیر آب به حداقل برسد. این پوشش مانند یک گلخانه کوچک عمل می‌کند و شرایط مرطوب و گرم را برای جوانه‌زنی فراهم می‌کند. اگر بستر کشت در گلخانه است، چون شرایط محیط کنترل شده است، نیازی به پوشش دادن نیست.
محیط کاشت باید دمایی در حدود 26 درجه سانتی‌گراد داشته باشد که برای جوانه‌زنی کالیسیا ایده‌آل است.
نور باید به صورت غیر مستقیم و ملایم باشد تا بذرها دچار سوختگی نشوند و رشد به آرامی و یکنواخت انجام گیرد. این دما و نور باعث رشد بهتر ریشه و برگ‌های اولیه می‌شود و به گیاه اجازه می‌دهد با انرژی مناسب رشد کند.
مرحله هفتم: گیاهچه‌ها را انتقال دهید
زمانی که گیاهچه‌ها به ارتفاع حدود 10 سانتی‌متر رسیدند و چند برگ سالم داشتند، می‌توانید آن‌ها را به گلدان‌های جداگانه منتقل کنید. این کار باعث می‌شود ریشه‌ها فضای بیشتری برای رشد داشته باشند و گیاهچه‌ها قوی‌تر شوند.
در این مرحله باید مراقب آبیاری منظم و فراهم کردن نور کافی باشید تا رشد گیاه ادامه پیدا کند و گیاه سالم بماند.
روش اصولی نگهداری از گیاه کالیسیا
برای داشتن گیاهی شاداب و سرزنده، رعایت اصول نگهداری آن بسیار مهم است. نور، آبیاری و رطوبت سه عامل کلیدی در حفظ سلامت این گیاه زیبای آپارتمانی هستند.
میزان نور
نور فراوان یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین نیازهای گیاه کالیسیا است. این گیاه برای رشد مطلوب به بیش از 3 ساعت نور مستقیم یا نور زیاد غیر مستقیم در طول روز نیاز دارد.
دریافت نور کافی باعث می‌شود گیاه شاخه‌های پرپشت و برگ‌دار تولید کند، در حالی که نور کم منجر به رشد شاخه‌های بلند و بدون برگ می‌شود.
اگر کالیسیا را در فضای آپارتمانی نگهداری می‌کنید، بهتر است گلدان آن را در نزدیکی پنجره‌ای شرقی یا جنوب شرقی قرار دهید و تا زمانی که نور وارد خانه می‌شود، پرده‌ها را کنار بزنید.
زمان آبیاری
آبیاری منظم برای حفظ سلامت و شادابی کالیسیا ضروری است. خشکی خاک به سرعت باعث رنگ پریدگی و خشک شدن برگ‌های این گیاه می‌شود.
بهترین زمان برای آبیاری، ساعات شب یا اوایل صبح است. در عین حال، آبیاری بیش از حد نیز آسیب‌زا است؛ خاک باتلاقی و خیس می‌تواند منجر به پوسیدگی ریشه‌ها و ساقه شود.
تا زمانی که سطح خاک هنوز مرطوب است، از آبیاری مجدد خودداری کنید و تنها زمانی آب بدهید که سطح خاک اندکی رطوبت خود را از دست داده باشد. در پایان، آب جمع شده در زیرگلدانی را نیز حتماً دور بریزید.
بیشتر بخوانید: روش نگهداری؛ کاشت و تکثیر گل اسپاتی فیلوم
خاک مناسب
کالیسیا در انواع مختلف خاک رشد می‌کند؛ اما بهترین خاک برای آن، خاکی با زهکشی مناسب و توانایی حفظ رطوبت است.
ترکیب پیشنهادی برای خاک این گیاه شامل ماسه دانه درشت رودخانه‌ای، مقداری خاک باغچه و کمی کود دامی پوسیده است. اگر این ترکیب در دسترس نبود، می‌توانید از پرلیت به همراه پیت ماس نیز استفاده کنید.
با توجه به این که کالیسیا ریشه‌های سطحی دارد و عمیق نمی‌شود، هنگام کاشت باید آن را در سطح خاک گلدان قرار دهید و نیازی به کاشت در عمق زیاد نیست.
دمای هوا
کالیسیا گیاهی مقاوم در برابر تغییرات دمایی است و می‌تواند دمای نزدیک به صفر و حتی بالاتر از 40 درجه سانتی‌گراد را تحمل کند. با این حال، برای رشد بهتر و حفظ شادابی گیاه، بهتر است دمای محیط بین 10 تا 30 درجه سانتی‌گراد باشد.
اگر این گیاه را در فضای باز پرورش می‌دهید، در فصل زمستان و با بارش برف، حتما آن را به محیط گرم و سرپوشیده منتقل کنید. در تابستان نیز اگر گیاه دچار رنگ پریدگی یا پژمردگی شد، آن را به مکانی نیمه سایه منتقل کرده و آبیاری را منظم‌تر انجام دهید.
کوددهی
اگر هنگام کاشت، از ترکیب خاکی مغذی استفاده کرده‌اید، نیازی به کوددهی نخواهید داشت. اما اگر خاک گیاه قدیمی و فاقد مواد غذایی است، می‌توانید از کودهای حیوانی (دامی یا طیور) یا کودهای شیمیایی استفاده کنید. کود حیوانی باید کاملاً پوسیده و کهنه باشد و با خاک مخلوط شود.
در فصل رشد (بهار و تابستان)، استفاده از کود کامل مانند 20-20-20 برای تغذیه گیاه توصیه می‌شود. با این حال، در کوددهی افراط نکنید؛ چون کود زیاد ممکن است به گیاه آسیب جدی وارد کند.
هرس کردن
کالیسیا گیاهی است با رشد سریع که برای حفظ شکل ظاهری و تشویق به رشد شاخه‌های بیشتر نیاز به هرس منظم دارد. بهترین زمان هرس، بهار و تابستان است که فصل رشد گیاه محسوب می‌شود.
ساقه‌هایی که هنگام هرس جدا می‌شوند را می‌توانید برای تکثیر گیاه و پر کردن گلدان‌های جدید مورد استفاده قرار دهید.
انتخاب و تعویض گلدان
با توجه به رشد رونده و پوششی کالیسیا، این گیاه معمولاً از لبه گلدان آویزان می‌شود یا روی سطح خاک پخش می‌گردد. از آن‌جا که کالیسیا ریشه‌های عمیقی ندارد، باید برای آن گلدانی با دهانه گشاد و با ارتفاع کم انتخاب کنید.
اگر قصد دارید از این گیاه به صورت آویزی استفاده کنید، بهتر است از گلدان‌های پلاستیکی، سبک، دهانه گشاد و لبه‌دار استفاده نمایید.
تعویض گلدان کالیسیا معمولاً دشوار است؛ زیرا ساقه‌های آن بسیار نازک و شکننده‌اند و هنگام جابه‌جایی ممکن است آسیب ببینند.
آفات و بیماری‌های رایج در گیاه کالیسیا
کالیسیا گیاهی مقاوم است و به ندرت دچار آفت‌زدگی می‌شود. با این حال، در برخی موارد ممکن است آفت‌هایی مانند کنه تار عنکبوتی، شپشک آردآلود و کنه سپردار به آن حمله کنند.
برای کنترل این آفات، می‌توانید از سموم محلول در آب مثل ایمیدوکلروپراید و پروپارژیت استفاده کنید. کافی است 3 قطره از سم را در 1 لیتر آب حل کرده و 2 بار در هفته، مجموعاً 4 نوبت، برگ‌ها را از بالا و پایین با محلول سم اسپری کنید.
قارچ‌ها نیز ممکن است بر اثر آبیاری بیش از حد، تهویه ضعیف، سرمای زیاد و کمبود نور ظاهر شوند. نشانه‌های قارچی شامل لکه‌های سفید، قهوه‌ای یا قرمز روی برگ‌ها و در موارد شدید، پوسیدگی ساقه و برگ است.
برای درمان، ابتدا میزان آبیاری و رطوبت را کاهش دهید، قسمت‌های آلوده را حذف کرده و گیاه را به محیطی پرنور منتقل کنید. در نهایت، از قارچ‌کش‌هایی مثل مانکوزب به صورت اسپری استفاده نمایید.
تکثیر گیاه کالیسیا از طریق قلمه‌زنی
تکثیر گیاه کالیسیا به‌راحتی از طریق قلمه‌زنی در فصل‌های بهار و تابستان انجام می‌شود. برای این منظور، ساقه‌ای سالم و جوان را انتخاب کرده و قلمه‌ای به طول 5 تا 8 سانتی‌متر که دارای حداقل 3 تا 6 برگ باشد، با یک چاقوی تمیز از زیر گره یا اولین برگ جدا کنید.
پس از بریدن، 1 تا 3 برگ پایینی را حذف کرده و قسمت بدون برگ را در خاک سبک و دارای زهکش کافی مانند ترکیب پرلیت، ماسه یا پیت ماس بکارید.
می‌توان پیش از کاشت، قلمه‌ها را در آب جوشیده و سرد شده نیز ریشه‌دار کرد. بستر کاشت باید در مکانی با نور غیر مستقیم قرار بگیرد. تا زمان ریشه‌زایی، خاک باید با اسپری کردن مرتب، مرطوب نگه داشته شود.
قلمه‌ها معمولاً پس از یک هفته یا بیشتر ریشه می‌زنند و پس از شروع رشد برگ‌های جدید، می‌توان آن‌ها را به گلدان اصلی منتقل کرد.
گیاه کالیسیا با نگهداری آسان، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای زنده کردن فضای خانه است. اگر شرایط رشد مناسب را برایش فراهم کنید، خیلی سریع رشد می‌کند و طراوت را مهمان محیط شما می‌کند. با رعایت نکات این مقاله از بخش سبک زندگی اکالا، این گیاه دوست داشتنی همیشه سرحال و شاداب باقی می‌ماند.
مریم شجاعی‌مهر هستم و با کلماتم شما را به سفری پر از تجربیات جدید دعوت می‌کنم: از دنیای طعم‌ها و مزه‌ها تا هنر و سینما..
