روش کاشت، تکثیر و نگهداری گیاه گاردنیا در منزل
گیاه گاردنیا با شکوفه‌های سفید و عطرش یکی از محبوب‌ترین گل‌های آپارتمانی است که فضای خانه را بهشتی می‌کند. این گیاه نیاز به مراقبت ویژه‌ای دارد تا گل‌دهی‌اش به بهترین شکل انجام شود و برگ‌هایش سالم و شاداب بمانند.
در ادامه‌ی این مقاله از مجله اکالا، به نکات کلیدی و کاربردی برای راه و روش کاشت، تکثیر و نگهداری گیاه گاردنیا در منزل می‌پردازیم.
برای کاشت گاردنیا ابتدا باید گلدانی مناسب با زهکشی خوب انتخاب کرده و آن را با خاک اسیدی و سبک مانند ترکیب پیت ماس و پرلیت پر کنید. سپس قلمه ریشه‌دار را در خاک قرار داده و آن را آبیاری کنید.
گیاه باید در مکانی با نور غیر مستقیم خورشید و دمای معتدل قرار گیرد. رطوبت محیط را حفظ کرده و از کوددهی منظم برای رشد بهتر گیاه استفاده کنید. تا انتهای مقاله با ما باشید تا روش نگهداری و تکثیر گیاه گاردنیا را به شما عزیزان آموزش دهیم.
آموزش کاشت گیاه گاردنیا در منزل
کاشت گاردنیا نیازمند دقت و رعایت چند نکته مهم است تا گیاه بتواند به خوبی رشد کند و گلدهی داشته باشد. در ادامه، مراحل کاشت این گیاه خوش‌عطر را به صورت گام به گام توضیح می‌دهیم تا بتوانید با موفقیت آن را در خانه یا باغچه خود پرورش دهید:
مرحله اول: زمان مناسبی برای کاشت انتخاب کنید
بهترین زمان برای کاشت گاردنیا فصل بهار یا اوایل پاییز است، زمانی که هوا ملایم بوده و گیاه فرصت کافی برای ریشه‌زایی دارد. در این زمان‌ها، دمای خاک و محیط برای جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاه ایده‌آل است. گاردنیا را در روزهای خیلی گرم یا خیلی سرد نکارید.
بیشتر بخوانید: روش کاشت، نگهداری و تکثیر گیاه شفلرا
مرحله دوم: بذر یا قلمه را آماده کنید
اگر از بذر استفاده می‌کنید، ابتدا آن را ۲۴ ساعت در آب ولرم بخیسانید. اما اگر قلمه می‌کارید، قلمه‌هایی به طول ۸ تا ۱۰ سانتی‌متر را از گیاه مادری سالم جدا کرده و برگ‌های پایینی را حذف نمایید. نوک قلمه‌ها باید به صورت اریب برش خورده باشند.
برای افزایش سرعت و موفقیت ریشه‌زایی، انتهای قلمه‌ها را در پودر هورمون ریشه‌زایی فرو ببرید. این ماده باعث تحریک رشد ریشه‌ها و جلوگیری از پوسیدگی می‌شود. البته استفاده از آن الزامی نیست، اما روند رشد را تقویت می‌کند.
مرحله سوم: خاک مناسبی تهیه کنید
خاک ایده‌آل برای گاردنیا خاک اسیدی، سبک و دارای زهکشی خوب است. ترکیبی از پیت ماس، پرلیت و خاک برگ گزینه مناسبی است. خاک باید بتواند رطوبت را حفظ کند اما آب اضافی را نیز سریع تخلیه کند تا ریشه‌ها آسیب نبینند.
مرحله چهارم: گاردنیا را بکارید
گلدانی با سوراخ‌های زهکش انتخاب کرده و خاک را تا دو سوم آن بریزید. قلمه یا بذر را در خاک قرار داده و به آرامی خاک را روی آن بریزید. فاصله قلمه‌ها از هم باید مناسب باشد (اگر چند قلمه در یک گلدان می‌کارید، حدود ۵ تا ۷ عدد در هر گلدان کافی است).
مرحله پنجم: از گاردنیا مراقبت کنید
پس از کاشت، خاک را با اسپری مرطوب کنید. سپس روی گلدان را با نایلون شفاف بپوشانید تا مانند گلخانه عمل کند. چند سوراخ کوچک روی نایلون ایجاد کنید تا هوا در جریان باشد و رطوبت زیاد باعث کپک‌زدگی نشود.
گلدان یا سینی کاشت را در مکانی با نور غیرمستقیم خورشید قرار دهید. نور مستقیم خورشید می‌تواند باعث سوختن برگ‌ها یا خشکی خاک شود. دمای محیط بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد برای رشد مطلوب گیاه ضروری است.
حدود ۶ تا ۸ هفته پس از کاشت، قلمه‌ها شروع به ریشه‌زایی می‌کنند. در این مرحله می‌توانید نایلون را بردارید و با استفاده از کود مایع مخصوص گیاهان اسید دوست مانند کود مخصوص گاردنیا، گیاه را تقویت کنید.
بیشتر بخوانید: روش نگهداری؛ کاشت و تکثیر گل اسپاتی فیلوم
روش صحیح نگهداری از گیاه گاردنیا
برای حفظ طراوت و گلدهی مناسب گل گاردنیا، نیاز است تا شرایط نگهداری آن به دقت رعایت شود. در ادامه، مهم‌ترین نکات مراقبتی برای نگهداری موفق گاردنیا در منزل را بررسی خواهیم کرد:
خاک مناسب
خاک مناسب برای نگهداری گل گاردنیا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به عنوان یکی از نیازهای اساسی گیاه باید به دقت انتخاب شود.
به طور کلی خاک‌ها به دو دسته سبک و سنگین تقسیم می‌شوند؛ خاک‌های سنگین دارای بافت فشرده‌ای هستند که عبور آب در آن‌ها دشوار است و تهویه کمتری دارند، در حالی که خاک‌های سبک با بافت درشت‌تر به راحتی آب را عبور می‌دهند و تهویه بهتری دارند.
گیاه گاردنیا ترجیح می‌دهد در خاک‌های اسیدی رشد کند، زیرا این نوع خاک به جذب بهتر آهن کمک می‌کند و در غیر این صورت برگ‌های گیاه زرد خواهند شد.
برای کاشت این گیاه، ترکیبی از پیت موس، پرلایت و ورمی‌کولایت با نسبت مساوی یا پیت موس و کمپوست (خاک برگ پوسیده) توصیه می‌شود.
کوددهی
تغذیه مناسب گیاه نیز نقش مهمی در رشد آن دارد؛ استفاده از کودهای دارای آهن یک بار در بهار و یک بار در تابستان توصیه می‌شود، اما کوددهی بیش از حد می‌تواند به گیاه آسیب برساند.
در سه سال اول رشد گاردنیا، تعویض سالانه گلدان به گلدان بزرگ‌تر و استفاده از خاک تازه باعث تسریع رشد می‌شود، ولی پس از آن تعویض کامل گلدان سخت‌تر است و بهتر است خاک سطحی تعویض شود تا مواد مغذی لازم فراهم شده و رشد گیاه متوقف نشود.
آبیاری منظم
آبیاری نیز برای گاردنیا بسیار حیاتی است و باید با دقت انجام شود. بهترین روش این است که تا عمق حدود ۵ سانتی‌متری خاک را بررسی کنید و وقتی خشک شد گیاه را آبیاری کنید؛ زیرا گاردنیا نه خشکی و نه غرقابی شدن خاک را تحمل می‌کند.
آبیاری بیش از حد یاعث پوسیدگی ریشه و زردی برگ‌ها می‌شود و کم‌آبی نیز باعث قهوه‌ای شدن و ریزش برگ‌ها خواهد شد. همچنین توصیه می‌شود از آب بدون املاح و ولرم برای آبیاری استفاده کنید، چون آب سخت و سرد باعث آسیب به گیاه می‌شود.
بیشتر بخوانید: گل‌های آپارتمانی زیبا و ماندگار برای هدیه دادن
رطوبت لازم
رطوبت محیط برای گاردنیا اهمیت بالایی دارد، چرا که این گیاه بومی مناطق گرمسیری است و به رطوبت زیاد نیازمند است. برای افزایش رطوبت می‌توانید برگ‌ها را غبارپاشی کنید اما از خیس کردن مستقیم برگ‌ها پرهیز کنید تا باعث قهوه‌ای شدن و ریزش آن‌ها نشود.
همچنین قرار دادن گلدان روی ظرفی پر از سنگ ریزه و آب (بدون تماس کف گلدان با آب) به حفظ رطوبت کمک می‌کند. در هوای گرم، غبارپاشی روزانه چند بار توصیه می‌شود ولی همیشه باید از آب بدون املاح و در سایه انجام شود.
نور کافی
نور مناسب برای رشد گاردنیا، نور زیاد اما غیر مستقیم خورشید است. تابش مستقیم و شدید خورشید باعث سوختگی برگ‌ها و ریزش آن‌ها می‌شود، بنابراین بهتر است گیاه در نیمه سایه قرار گیرد.
کمبود نور نیز منجر به توقف رشد و ریزش غنچه‌ها خواهد شد. در فصل زمستان باید گیاه را در مکانی قرار دهید که نور کافی دریافت کند.
دمای مناسب
دمای محیط نگهداری گاردنیا باید بین ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی‌گراد در روز و ۱۶ تا ۲۰ درجه در شب باشد. دمای بالاتر از حد مجاز، باعث قهوه‌ای شدن برگ‌ها و ریزش آن‌ها می‌شود و دمای پایین‌تر از حد مطلوب نیز، باعث تیره شدن و ریزش برگ‌ها خواهد شد. در هوای خنک، برگ‌ها ظاهر زیباتری دارند و گیاه سلامت بهتری خواهد داشت.
روش تکثیر گل گاردنیا
یکی از روش‌های رایج برای تکثیر گاردنیا، قلمه زدن است که می‌توان آن را در فصل‌های پاییز، زمستان و بهار انجام داد.
برای این کار، ابتدا با استفاده از یک قیچی باغبانی که قبلاً ضد عفونی کرده‌اید، قلمه‌هایی به طول حدود ۸ تا ۱۰ سانتی‌متر از نوک ساقه‌های گیاه جدا کنید. توجه داشته باشید که برش قلمه‌ها باید به صورت اریب انجام شود.
پس از جدا کردن قلمه‌ها، برگ‌های پایینی آن‌ها را حذف کرده و تنها دو تا سه برگ بالایی را باقی بگذارید؛ زیرا باقی ماندن برگ‌های بیشتر باعث کاهش سرعت ریشه‌زایی خواهد شد.
برای تسریع فرآیند ریشه‌زایی، توصیه می‌شود ابتدا قلمه‌ها را در هورمون ریشه‌زایی فرو ببرید و سپس در گلدان بکارید. البته بدون استفاده از هورمون هم می‌توان قلمه‌ها را کاشت، اما ریشه‌زایی در این حالت آهسته‌تر خواهد بود. می‌توانید هر پنج یا هفت قلمه را در یک گلدان بکارید.
گاردنیا گیاهی زیبا و خاص است که اگر مراحل کاشت آن را به‌درستی انجام دهید، نه تنها از دیدن شکوفه‌های زیباش لذت می‌برید، بلکه از پرورش آن نیز حس خوبی می‌گیرید. پس با رعایت نکات و فراهم‌کردن شرایط لازم این مقاله از بخش سبک زندگی اکالا، می‌توانید از داشتن گاردنیایی سالم و پرطراوت لذت ببرید.
مریم شجاعی‌مهر هستم و با کلماتم شما را به سفری پر از تجربیات جدید دعوت می‌کنم: از دنیای طعم‌ها و مزه‌ها تا هنر و سینما..
