همه ما لحظاتی را تجربه کرده‌ایم که آرزو می‌کردیم می‌توانستیم افکار دیگران را بخوانیم، درست مثل ابرقهرمان‌هایی که قدرت ذهن‌خوانی دارند. اما چه می‌شود اگر به شما بگوییم که فقط با دقت کردن به زبان بدن افراد می‌توانید آن‌ها را بخوانید؟
در این مقاله از اکالا بلاگ، به شما یاد می‌دهیم که چگونه با این ۶ ترفند روانشناسی جالب، ذهن دیگران را بخوانید!
خواندن ذهن دیگران یعنی چه؟
خواندن ذهن به معنای کنار هم قرار دادن نشانه‌ها برای فهمیدن افکار فرد است. این کار به معنای داشتن قدرت‌های ماورایی یا خواندن مستقیم افکار دیگران (که به آن تله‌پاتی می‌گویند) نیست، بلکه همان چیزی است که برخی روانشناسان آن را «دقت همدلانه» می‌نامند. در این حالت، شما به احساسات فرد مقابل‌تان بیشتر پی می‌برید.
این نشانه‌ها می‌توانند شامل زبان بدن، پیشینه فرد، و همچنین توجه به جزئیات و لحن صحبت او باشند. برای مثال، ممکن است کسی زمانی که عصبانی یا ناراحت است، دست به سینه بزند.
بیشتر بخوانید: حقه‌ها روانشناسی که هیچ کس نمی‌تواند در مقابلشان مقاومت کند!
خواندن ذهن دیگران: درک افکار و احساسات اطرافیان
خواندن ذهن دیگران که به آن «ذهنی‌سازی (mentalizing)» نیز گفته می‌شود، به معنای کنار هم قرار دادن نشانه‌ها برای فهمیدن افکار و احساسات یک فرد است.
جالب اینجاست که ما دائما در حال انجام این کار هستیم. به احتمال زیاد، شما هم در طول روز چندین بار سعی می‌کنید بفهمید فرد مقابل به چه چیزی فکر می‌کند. حتی ممکن است متوجه این کار خود نباشید (ذهنی‌سازی حتی زمانی که به چیز دیگری فکر می‌کنید، می‌تواند اتفاق بیفتد.)
توانایی ذهنی‌سازی و درک وضعیت احساسی دیگران، می‌تواند مهارتی بسیار ارزشمند در محل کار، مدرسه یا زندگی شخصی باشد. افرادی که شغل آن‌ها مستلزم درک عمیق دیگران است، مانند دیپلمات‌ها، کارکنان بخش مراقبت‌های بهداشتی یا بازرگانان، می‌توانند از تقویت مهارت‌های ذهنی‌سازی خود بهره‌ی زیادی ببرند.
- تحقیقات نشان داده‌اند که زنان به طور کلی در ذهنی‌سازی نسبت به مردان بهتر عمل می‌کنند.
- افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است ذهنی‌سازی را دشوار بیابند.
خواندن ذهن یک علم دقیق نیست، پس مراقب باشید
از فرض اینکه با قطعیت ۱۰۰٪ می‌دانید فرد مقابل به چه فکر می‌کند یا چه احساسی دارد، خودداری کنید. خواندن ذهن به معنای حدس زدن بر اساس نشانه‌هاست، یعنی ممکن است گاهی اوقات اشتباه کنید.
- به یاد داشته باشید که افراد، خودشان بهترین قاضی احساساتشان هستند، بنابراین فکر نکنید که بهتر از آن‌ها می‌دانید به چه چیزهایی نیاز دارند.
خواندن ذهن دیگران در مکالمات حضوری
۱. به تمام کلمات و سکوت‌ها با دقت گوش دهید.
زمانی که کسی با شما صحبت می‌کند، از خودتان بپرسید مهم‌ترین چیزی که او می‌خواهد به شما برساند چیست؟ از مهارت‌های گوش دادن فعال استفاده کنید: صحبت او را قطع نکنید، گوش دهید، سوال بپرسید، به او زمان پاسخگویی بدهید و باز هم گوش دهید.
- مکالمات عمیق تنها راه برای درک فرد مقابل نیستند. گپ زدن‌های معمولی به شما فرصتی می‌دهند تا ببینید فرد در حالت عادی و بدون فشار چگونه رفتار می‌کند.
- برای مثال، اگر دوست شما هنگام صحبت در مورد آب و هوا پر انرژی و پرحرف است، اما زمانی که از او در مورد حال خانواده‌اش می‌پرسید، زمان بیشتری برای پاسخ دادن می‌گیرد و جواب‌های مبهمی می‌دهد، ممکن است خانواده برای او موضوع سختی باشد.
۲. به زبان بدن آن‌ها توجه کنید
مشاهده زبان بدن، ابزاری کلیدی برای درک وضعیت ذهنی دیگران است، اما یادگیری آن نیاز به تمرین دارد. زبان بدن می‌تواند چیزهایی را در مورد افراد آشکار کند که آن‌ها نمی‌خواهند بگویند یا حتی ممکن است خودشان هم از آن آگاه نباشند. اگر کسی با کلام می‌گوید «بله» اما زبان بدنش می‌گوید «نه»، این می‌تواند به شما هشدار دهد که جای چیزی اشکال دارد.
در مورد زبان بدن کتاب‌های زیادی نوشته شده است، اما برای شروع، به این موارد توجه کنید:
- چشم‌ها: مردمک چشم انسان زمانی که چیزی هیجان‌انگیز می‌بیند، زمانی که در حال گرفتن یک تصمیم سخت است یا زمانی که احساسات قوی را تجربه می‌کند، گشاد می‌شود.
- حالت بدن: آیا فردی که با او صحبت می‌کنید، سفت و بی‌تحرک به نظر می‌رسد یا آرام و راحت است؟ این می‌تواند به شما در مورد میزان استرس او سرنخ بدهد.
- حالت چهره: لبخند واقعی فراتر از حرکت لب‌هاست. اگر کسی واقعاً لبخند می‌زند، به احتمال زیاد خطوط خنده یا چروک‌های ریزی دور چشمان او خواهید دید. اخم کردن فرد می‌تواند نشانه‌ی ناراحتی یا عصبانیت باشد.
- حرکات دست: کسی که عصبی است، ممکن است با یک مداد یا شیء دیگری در دستانش بازی کند.
- لحن صدا: فردی که راحت است، معمولاً لحن صدای آرام، گرم یا با اعتماد به نفس دارد. از طرف دیگر، در مقابل، لحن عصبانی یا آزرده، گویای ناراحتی است.
۳. تأثیر پیشینه افراد
برای خواندن دقیق‌تر ذهن افراد، فقط کافی نیست به نشانه‌های کلامی و غیرکلامی آن‌ها توجه کنید. بلکه باید پیشینه‌ی آن‌ها را نیز در نظر بگیرید. این شامل سن، فرهنگ، باورها، تجربیات و ارزش‌های آن‌ها می‌شود.
افراد در سنین مختلف، دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به زندگی دارند. به عنوان مثال، یک فرد جوان ممکن است بیشتر به دنبال هیجان و ریسک باشد، در حالی که یک فرد مسن‌تر ممکن است ثبات و امنیت را ترجیح دهد.
سن، فرهنگ و باورها تأثیر مهمی بر طرز تفکر فرد در هر زمان دارند. از دانش خود در مورد پیشینه افراد برای کمک به درک طرز فکرشان استفاده کنید
- به عنوان مثال، اگر در حال ارائه یک معامله تجاری به یک فرد مسن‌تر هستید، او ممکن است بیشتر نگران ریسک‌های آن پروژه باشد در حالی که یک فرد جوان، ممکن است نسبت به آن پروژه هیجان زده باشد.
- در فرهنگی سنتی و درون‌گرا، افراد ممکن است حتی در صورت نارضایتی شدید، از بیان آشکار و صریح نظرات خود پرهیز کنند.
۴. از حس همدلی خود استفاده کنید
«آگاهی حسی» به معنای درک احساسات بدنتان در ارتباط با دنیای اطرافتان است. دیدن درد یا رنج دیگران می‌تواند حس همدردی و احساس ناخوشایندی را در بدن شما فعال کند.
- اگر کسی باعث می‌شود احساس غم یا شادی شدیدی داشته باشید، این را نشانه‌ای در نظر بگیرید که فکر کنید آیا ممکن است که آن‌ها هم همین حس را داشته باشند؟
۵. اگر بیش از حد سرشان را تکان می‌دهند
گاهی اوقات وقتی در مورد چیزی صحبت می‌کنیم که فرد مقابل علاقه‌ای به آن ندارد، ممکن است بیش از حد و به طور مکرر سرش را تکان دهد. اگر کسی در توانایی خود برای دنبال کردن دستورات شک داشته باشد، بیش از حد معمول سرش را تکان می‌دهد. به همین دلیل باید به این حرکت توجه کنید و زمانی که این اتفاق افتاد، صحبت‌تان را کندتر کنید و سعی کنید موضوع را به شکل دیگری بیان کنید.
۶. جهت پاها
در علم روانشناسی، جهت پاها نشان‌دهنده تمایلات درونی افراد است. آن‌ها به طور ناخودآگاه پاهایشان را به سمتی می‌چرخانند که می‌خواهند به آنجا بروند. بنابراین، اگر در حال صحبت با کسی هستید و پاهای او به سمت شما باشد، یعنی به گفتگو علاقه‌مند و مشتاق است.
نکات مهم برای خواندن ذهن
خواندن ذهن به سادگی توانایی توجه کردن و تفسیر رفتار انسان‌هاست، با این حال نکاتی مهم برای خواندن ذهن وجود دارد:
۱. پیش‌داوری و قضاوت را کنار بگذارید
زمانی که سعی می‌کنید بفهمید فرد دیگری چه احساسی دارد، سعی کنید ذهن باز داشته باشید. به یاد داشته باشید که واکنش شما با واکنش دیگران می‌تواند متفاوت باشد. این که شما در شرایطی ناراحت می‌شوید، به این معنا نیست که فرد دیگری هم همین احساس را دارد.
- برای مثال، شاید شما اگر کسی در آخرین لحظه قرار را کنسل کند، ناراحت شوید، اما این به این معنا نیست که هر کس دیگری هم همین طور باشد.
۲. استدلال استقرایی را تمرین کنید
در حالی که استدلال قیاسی (استنتاجی) از یک فرضیه شروع می‌شود و سپس سعی می‌کند شواهدی برای اثبات آن پیدا کند (او عصبانی است، بنابراین به زمین نگاه می‌کند)، استدلال استقرایی (القایی) کاملاً برعکس عمل می‌کند (او به زمین نگاه می‌کند، بنابراین ممکن است عصبانی باشد). کلید خواندن ذهن، جمع‌آوری شواهد قبل از قضاوت در مورد احساس احتمالی فرد است، نه برعکس.
- افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی اغلب در استفاده از استدلال قیاسی به جای استدلال استقرایی دچار مشکل می‌شوند. اگر فرض کنید که مردم شما را به طور منفی قضاوت می‌کنند و سعی کنید راهی برای اثبات آن پیدا کنید، در حال خواندن ذهن نیستید؛ این فقط اضطراب شماست که صحبت می‌کند.
بیشتر بخوانید: تکنیک‌های طلایی برای شناخت بهتر افراد!
۳. مستقیم سوال کنید
اگرچه این خواندن ذهن به معنای واقعی نیست، اما بهترین راه برای درک احساسات دیگران، صحبت مستقیم با آن‌هاست. مطالعات نشان داده‌اند که توانایی ما برای درک کامل احساسات دیگران به اندازه‌ای که فکر می‌کنیم قوی نیست. برای جلوگیری از سوء تفاهم، صادقانه کنجکاو و شجاع باشید.
- برای مثال، می‌توانید چیزی شبیه به این بگویید: «به نظر می‌رسد کمی عصبی هستید، اما شاید من اشتباه می‌کنم. حالتان چطور است؟»
- یا می‌توانید بگویید: «احساس می‌کنم از گذراندن وقت با من لذت می‌برید، اما مطمئن نیستم. امشب بهتون خوش گذشت؟»
تا به حال به طور ناخودآگاه از از این ترفندها استفاده کرده‌اید؟ آیا ترفندهای دیگری هم هستند که به این لیست مرتبط باشند؟ آن‌ها را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
منابع:
من سورین صیادی هستم و از بچگی تقریباً تمام وقت آزادم را صرف دیدن فیلم و سریال (و گاهاً انیمه) کردم! بیشتر به ژانرهای اکشن، جنایی و هیجان‌انگیز علاقه دارم، اما ژانرهای دیگر را هم دنبال می‌کنم.
خیلی خوشحالم که می‌توانم این لذت بزرگ از زندگی را با دیگران به اشتراک بگذارم و فیلم و سریال‌های مورد علاقه‌ام را به شما معرفی کنم.
