۵ فیلم‌ فلسفی برتر تاریخ سینما که نباید از دست بدهید

فیلم‌ها همیشه ابزاری قدرتمند برای داستان‌گویی بوده‌اند و ما را به سفری پر از احساسات، تجربه‌ها و افکار می‌برند. بعضی از فیلم‌ها، فراتر از سرگرم کردن ما، به عمق فلسفه نفوذ می‌کنند و پرسش‌های پیچیده‌ای را درباره معنای زندگی، ماهیت جهان و چیستی انسان مطرح می‌کنند.

این فیلم‌ها ذهن ما را به چالش می‌کشند، زاویه دیدمان را تغییر می‌دهند و ما را به تفکر عمیق‌تر درباره خود و جهان پیرامونمان وامی‌دارند.

با ما همراه باشید تا در این مقاله از مجله اکالا، به معرفی ۵ مورد از بهترین فیلم‌های فلسفی تاریخ سینما، یعنی «مهر هفتم»، «عشق و مرگ»، «ماتریکس»، «درخشش ابدی یک ذهن پاک» و «تلقین» بپردازیم.

۱. مهر هفتم (The Seventh Seal)

• سال تولید: ۱۹۵۷
• کارگردان: اینگمار برگمان
• نویسنده: اینگمار برگمان
• بازیگران: ماکس فون سیدو، گونار بیورنستراند، بنگت اکروت
• ژانر: درام، فانتزی، روان‌شناختی
• امتیاز (IMDB): ۸.۱
• مدت زمان فیلم: ۱ ساعت و ۳۶ دقیقه

خلاصه داستان

نگاه جسورانه و بی‌پرده اینگمار برگمان به سوال‌های همیشگی بشر، که از قدیم ذهن همه را مشغول کرده، در فیلم «مهر هفتم» به بهترین شکل دیده می‌شود.

داستان این فیلم تفکر برانگیز در ظاهر، درباره یک شوالیه خسته و ناامید است که پس از بازگشت از جنگ، با کشوری مواجه می‌شود که طاعون سیاه آن را ویران کرده است. او اکنون به دنبال یافتن پاسخ‌هایی درباره‌ زندگی، مرگ، وجود خداوند و سکوت او در برابر رنج‌های انسان است.

در حالی که خشونت و وحشت جنگ، چه آنچه خود انجام داده و چه آنچه شاهدش بوده، او را رها نمی‌کند، به یک اتاقک اعتراف می‌رود؛ اما در آنجا با مرگ روبرو می‌شود. شوالیه، برای تعیین سرنوشت خود، مرگ را به یک بازی شطرنج دعوت می‌کند.

• این فیلم در لیست “۲۵۰ فیلم برتر IMDB” با رتبه #۲۱۸ قرار دارد.
• این فیلم در لیست “حتما باید تماشا شود” متاکریتیک قرار دارد.

بیشتر بخوانید: معرفی ۵ فیلم برتر تک‌تیراندازی که نباید از دست بدهید

۲. عشق و مرگ (Love and Death)

• سال تولید: ۱۹۷۵
• کارگردان: وودی آلن
• نویسنده: وودی آلن
• بازیگران: وودی آلن، دایان کیتون، فرانک آدو
• ژانر: کمدی، جنگی
• امتیاز (IMDB): ۷.۶
• مدت زمان فیلم: ۱ ساعت و ۲۶ دقیقه
• گروه سنی: PG

خلاصه داستان

«عشق و مرگ»، ساخته فیلم‌ساز افسانه‌ای وودی آلن، یک کمدی درام کلاسیک است که با نگاهی طنزآمیز به بزرگان ادبیات روسیه، به بررسی فلسفی مفاهیمی چون عشق، مرگ و معنای زندگی می‌پردازد.

شخصیت اصلی فیلم، بوریس، سربازی است که تمایلی به جنگ ندارد. او عاشق زنی زیبا به نام سونیا می‌شود و این دو سفری پر از شوخی‌های زیرکانه، تفکرات فلسفی و کمی اضطراب اگزیستانسیال (وجودی) را آغاز می‌کنند.

فیلم‌شناسی آلن قطعاً بحث‌برانگیز است؛ اما این اثر خاص، شوخی‌های پوچ‌گرایانه را به طرز شگفت‌آوری با تفکرات عمیق ترکیب می‌کند و به نویسندگان برجستهٔ روس و آثار ادبی ارزشمندشان، ادای احترام می‌کند.

بیشتر بخوانید: درباره سریال «بلیط یک طرفه»+ بازیگران و تیزر

۳. ماتریکس (The Matrix)

• سال تولید: ۱۹۹۹
• کارگردان: لانا واچوفسکی، لیلی واچوفسکی
• نویسنده: لانا واچوفسکی، لیلی واچوفسکی
• بازیگران: کیانو ریوز، لارنس فیشبرن، کری آن ماس
• ژانر: اکشن، علمی تخیلی
• امتیاز (IMDB): ۸.۷
• مدت زمان فیلم: ۲ ساعت و ۱۶ دقیقه
• گروه سنی: R

خلاصه داستان

فیلم ماتریکس یک اثر کلاسیک و جاودانه است که به بررسی ماهیت واقعیت و مفهوم اراده آزاد می‌پردازد؛ داستان فیلم حول محور یک برنامه‌نویس کامپیوتر به نام توماس اندرسون (کیانو ریوز) می‌چرخد که متوجه می‌شود دنیایی که فکر می‌کرد می‌شناسد، چیزی جز یک واقعیت شبیه‌سازی‌شده توسط ماشین‌های هوشمند نیست.

همانطور که قهرمان داستان حقیقت را کشف می‌کند، باید با هویت خود، واقعیت وجودش و همچنین با حقایق وحشتناکی که در آن سوی ماتریکس نهفته است، مواجه شود.

با اینکه فیلم «ماتریکس» از عناصر گوناگون ژانرهای مختلف بهره برده است، ترکیب منحصربه‌فرد ایده‌هایش همچنان موضوع بحث‌های تحلیلی و موشکافانه است.

برخی نحوه پرداخت فیلم به ادراک را با ایده‌هایی که ابتدا توسط ایمانوئل کانت مطرح شد مقایسه کرده‌اند، در حالی که مفهوم خود «ماتریکس» شباهت‌هایی با نوشته‌های فیلسوف یونانی، افلاطون، دارد.

این فیلم از طریق ترکیب منحصربه‌فردی از اکشن، فلسفه و علمی تخیلی، ما را به سفری می‌برد که هم هیجان‌انگیز و هم تفکر برانگیز است.

• این فیلم در لیست “۲۵۰ فیلم برتر IMDB” با رتبه #۱۶ قرار دارد.
• این فیلم موفق به دریافت ۴ جایزه اسکار در سال ۲۰۰۰ شد.

بیشتر بخوانید: بهترین سریال‌های روان‌شناختی

۴. درخشش ابدی یک ذهن پاک (Eternal Sunshine of the Spotless Mind)

• سال تولید: ۲۰۰۴
• کارگردان: میشل گوندری
• نویسنده: چارلی کافمن، میشل گوندری، پیر بیسموت
• بازیگران: جیم کری، کیت وینسلت، تام ویلکینسون
• ژانر: درام، عاشقانه، علمی تخیلی
• امتیاز (IMDB): ۸.۳
• مدت زمان فیلم: ۱ ساعت و ۴۸ دقیقه
• گروه سنی: R

خلاصه داستان

«درخشش ابدی یک ذهن پاک» فیلمی است که به تأمل در مفاهیمی چون عشق، حافظه و ماهیت انسان می‌پردازد.

داستان فیلم، زندگی زوجی را روایت می‌کند که پس از تجربه‌ فراز و نشیب‌های متعدد در رابطه‌شان، تصمیم می‌گیرند خاطرات یکدیگر را از ذهن خود پاک کنند. با وجود این، حتی پس از پاک شدن خاطرات، آن‌ها دوباره به هم جذب می‌شوند.

«درخشش ابدی یک ذهن پاک»، با فیلمنامه‌ تاثیرگذار، اجراهای هنرمندانه و کارگردانی خلاقانه‌اش، فیلمی است که قدردانی تازه‌ای از زیبایی و پیچیدگی روابط انسانی در شما ایجاد می‌کند.

این فیلم ارزش واقعی یک رابطه را به تصویر می‌کشد و با تمرکز بر لحظات ارزشمندی که در طول مسیر یک رابطه شکل می‌گیرند، نشان می‌دهد که نتیجه‌ی نهایی، اهمیت کمتری نسبت به این لحظات دارد. بازی‌های درخشان جیم کری و کیت وینسلت، به باورپذیری و تاثیرگذاری فیلم افزوده‌اند.

• این فیلم در لیست “۲۵۰ فیلم برتر IMDB” با رتبه #۹۵ قرار دارد.
• این فیلم در لیست “حتما باید تماشا شود” متاکریتیک قرار دارد.
• این فیلم موفق به دریافت ۱ جایزه اسکار در سال ۲۰۰۵ شد.

بیشتر بخوانید: معرفی ۷ فیلم‌ جدید نتفلیکس برای تماشا در عید نوروز

۵. تلقین (Inception)

• کارگردان: کریستوفر نولان
• نویسنده: کریستوفر نولان
• بازیگران: لئوناردو دی‌کاپریو، جوزف گوردون لویت، الیوت پیج
• ژانر: اکشن، ماجراجویی، علمی تخیلی، هیجان انگیز
• امتیاز (IMDB): ۸.۸
• مدت زمان فیلم: ۲ ساعت و ۲۸ دقیقه
• گروه سنی: PG-13

خلاصه داستان

«تلقین» یک اثر از نظر بصری خیره‌کننده و از نظر فکری محرک است که به بررسی واقعیت، رویاها و روان انسان می‌پردازد. داستان فیلم درباره‌ گروهی از دزدان است که برای کاشتن یک ایده در ذهن یک فرد، در دنیای پیچیده ضمیر ناخودآگاه سفر می‌کنند.

این فیلم پرسش‌هایی درباره‌ ماهیت واقعیت مطرح می‌کند؛ آیا آنچه از دنیای اطراف می‌بینیم، واقعاً حقیقت است یا ساخته‌ ذهن ما؟ فیلم قدرت تخیل انسان و توانایی‌های بی‌حد و مرز ذهن را به تصویر می‌کشد و مدام با ادراک شخصیت‌ها و تماشاگران بازی می‌کند.

پایان نفس‌گیر فیلم همچنان بحث‌های زیادی را برمی‌انگیزد و تاکنون هیچ پاسخ قطعی برای آن یافت نشده است. «تلقین» داستان پیچیده و پر از چرخش‌ خود، شما را به چالش می‌کشد، درگیر می‌کند و بعد از پایان فیلم نیز، موضوعات بسیاری را برای فکر کردن به شما ارائه می‌دهد.

• این فیلم در لیست “۲۵۰ فیلم برتر IMDB” با رتبه #۱۴ قرار دارد.
• این فیلم موفق به دریافت ۴ جایزه اسکار در سال ۲۰۱۱ شد.

در این مقاله از بخش سبک زندگی مجله اکالا، به معرفی ۵ مورد از بهترین فیلم‌های فلسفی تاریخ سینما پرداختیم. اما دنیای فلسفه در سینما بسیار گسترده‌تر از این لیست است و فیلم‌های ارزشمند بسیاری وجود دارند که در این لیست جای نگرفته‌اند.

شما چه فیلم‌های دیگری را به این لیست اضافه می‌کنید؟ آن‌ها را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید.

منبع: MovieWeb

سورین صیادی

من سورین صیادی هستم و از بچگی تقریباً تمام وقت آزادم را صرف دیدن فیلم و سریال (و گاهاً انیمه) کردم! بیشتر به ژانرهای اکشن، جنایی و هیجان‌انگیز علاقه دارم، اما ژانرهای دیگر را هم دنبال می‌کنم.
خیلی خوشحالم که می‌توانم این لذت بزرگ از زندگی را با دیگران به اشتراک بگذارم و فیلم‌ و سریال‌های مورد علاقه‌ام را به شما معرفی کنم.