در طب سنتی ایرانی، انواع مزاج به عنوان بنیان سلامت و تعادل انسان شناخته می‌شوند. هر کدام از این مزاج‌ها، طبع و ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. یکی از این چهار مزاج، صفراوی یا گرم و خشک است. در ادامه با ما در مجله اُکالا همراه باشید تا به سوال مزاج صفراوی یا گرم و خشک چیست، پاسخ دهیم و ویژگی‌های این افراد را بررسی کنیم.
مزاج صفراوی یا گرم و خشک چیست؟
صفرا، خلطی گرم و خشک با رنگ زرد و مزه تلخ بوده و سبک‌ترین عضو خون است که در کبد تولید و در کیسه صفرا ذخیره می‌شود. این خلط مانند آتش در بدن عمل می‌کند و وظایف مهمی را بر عهده دارد.
صفرا با ایجاد حرکت و حرارت در بدن به هضم غذا کمک می‌کند و مسیر را برای عبور سایر اخلاط هموار می‌سازد. علاوه بر این، صفرا خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد و باعث افزایش تمرکز و تیزی ذهن می‌شود و تحرک فرد را بالا میبرد.
این خلط در سراسر بدن به دفع مواد زائد کمک می‌کند و از فواید دیگر آن می‌توان به جلوگیری از افزایش تری گلیسرید و کلسترول، پایین آوردن فشار خون و کاهش احتمال ابتلا به دیابت اشاره کرد.
ویژگی‌های افراد با مزاج صفراوی یا گرم و خشک
افرادی که مزاج صفراوی دارند به دلیل غلبه خلط صفرا در بدنشان، ویژگی‌های منحصر به فردی را از خود بروز می‌دهند. ممکن است افراد با این مزاج، ویژگی‌های مشابهی داشته باشند که در ادامه به برخی از این ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم:
ویژگی‌های ظاهری افراد با مزاج صفراوی
ویژگی‌های ظاهری افراد با مزاج خشک و گرم به شرح زیر است:
- متابولیسم بالا و گرمای ذاتی مانع از تجمع چربی در بدن صفراوی‌ها می‌شود و به همین دلیل این افراد اندامی لاغر و عضلانی دارند. همچنین گرمی طبع به رشد طولی استخوان‌ها کمک کرده و موجب می‌شود که قد بلندی داشته باشند.
- افراد با مزاج صفراوی به دلیل حرارت بالای بدن، پوستشان گرم و گاه متمایل به قرمزی است. همچنین کمبود رطوبت، پوستشان را خشک و مستعد پوسته پوسته شدن می‌کند.
- حرارت ذاتی، باعث کم شدن موهای بدنشان می‌شود. علاوه بر این، خشکی مزاج بر روی ضخامت و پرپشتی موهای این افراد تاثیر می‌گذارد و اغلب باعث ریزش مویشان می‌شود.
- گرمی مزاج در چشمان صفراوی‌ها نمود پیدا می‌کند و نگاهشان نافذ و تیز است.
- به دلیل گرمی ذاتی، بیشتر در معرض گرمازدگی قرار می‌گیرند و گرمای بدنشان باعث تعریق بیشتر می‌شود. این افراد تحمل گرما را ندارند و از هوای تازه و خنک لذت می‌برند.
- رنگ پوست افراد با مزاج گرم و خشک به دلیل غلبه صفرا در بدن به زردی متمایل است.
- گرمی طبع در این افراد باعث افزایش سرعت گردش خون و تندتر شدن تپش قلب می‌شود. همچنین به دلیل حرکت سریع خون، رگ‌های دست در این افراد کاملا آشکار و برجسته است.
بیشتر بخوانید: بهترین نوشیدنی برای کیسه صفرا
ویژگی‌های رفتاری افراد با مزاج صفراوی
ویژگی‌های رفتاری افراد با مزاج خشک و گرم عبارتند از:
- افراد با طبع گرم و خشک از ذهنی تیز و خلاق برخوردارند و به سرعت مسائل را درک می‌کنند. همچنین در تصمیم‌گیری‌ها قاطع هستند و با شجاعت از ایده‌ها و نظرات خود دفاع می‌کنند.
- این افراد سرشار از انرژی و شور و نشاط هستند و از تحرک و فعالیت لذت می‌برند. اما گاه به دلیل شور و اشتیاق زیاد در تصمیم‌گیری‌ها شتاب می‌کنند و صبرشان لبریز می‌شود.
- میزان صفرای موجود در خون این افراد ارتباط مستقیمی با سطح انرژیشان دارد. هرچه میزان صفرا در خونشان کاهش یابد انرژی صفراوی‌ها نیز کاهش می‌یابد.
- صفراوی‌ها در برابر ناملایمات و چالش‌ها، گاه تحریک‌پذیر و عصبانی می‌شوند.
- افراد با این مزاج معمولا لجباز هستند و در حفظ نظرات خود مصر هستند و به سختی می‌توانند از عقایدشان دست بکشند.
- از دیگر ویژگی‌های رفتاری مزاج صفراوی، مدیریت زمان آن‌ها است. این افراد به دلیل نظم و انضباطی که دارند، می‌توانند به خوبی زمان خود را مدیریت کنند.
اگر تمایل دارید مزاج خود را مجدد چک کنید، در تست مزاج شناسی رایگان ما شرکت کنید:
بیشتر بخوانید: ویژگی های افراد مزاج دموی یا طبع گرم و تر
افراد صفراوی در معرض چه بیماری‌هایی هستند؟
افراد با مزاج صفراوی یا گرم و خشک در معرض ابتلا به بیماری‌های زیر قرار دارند:
- پسوریازیس یا اگزمای خشک: خشکی پوست در افراد صفراوی، زمینه را برای ابتلا به این بیماری‌ها فراهم می‌کند.
- پمفیگوس: این بیماری پوستی با ایجاد تاول‌های بزرگ و دردناک همراه است و در افراد با مزاج گرم و خشک بیشتر شایع است.
- سنگ صفرا: تجمع رسوبات در کیسه صفرا منجر به تشکیل سنگ صفرا می‌شود.
- بیماری‌های روانی: خشکی مغز در افراد صفراوی می‌تواند زمینه را برای ابتلا به بیماری‌هایی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی فراهم کند.
توجه داشته باشید که با اصلاح مزاج و کاهش غلبه صفرا می‌توان از بروز این بیماری‌ها پیشگیری کرد و یا در صورت ابتلا، به روند درمان آن‌ها کمک کرد.
چه مواد غذایی مناسب مزاج صفراوی است؟
اصلاح و کنترل طبع گرم و خشک از طریق رژیم غذایی مناسب، نقشی کلیدی در پیشگیری و درمان بیماری‌های مرتبط با این مزاج ایفا می‌کند. در ادامه به برخی از مواد غذایی مفید و مناسب برای افراد با مزاج صفراوی اشاره می‌کنیم:
- حبوبات: ماش، عدس، جوی دو سر، لوبیا
- سبزیجات: اسفناج، کدو خورشتی، هویج، کدو حلوایی، گشنیز، نخود فرنگی
- میوه‌ها: انواع مرکبات، آلبالو، گیلاس، آلو، انار، شاتوت، هلو، زردآلو ، تمشک، سیب، هندوانه، گریپ فروت، گلابی، شفتالو، گوجه سبز
- مغزها: بادام درختی
- لبنیات: شیر پاستوریزه، خامه، ماست، دوغ (با مصلحات)
- ادویه‌جات: لیمو عمانی
- گوشت: گوشت گوسفند جوان
- نوشیدنی: آب انار، شربت سکنجبین، شربت زرشک، عرق کاسنی و شاطره
همچنین تمر هندی، لیمو ترش تازه، رب انار، آش جو، نان جو، روغن زیتون و… از دیگر مواد غذایی مفید برای این مزاج است. توصیه می‌شود که افراد با این مزاج، هر لقمه از غذای خود را کاملا بجوند و از نوشیدنی همراه غذا پرهیز کنند.
بیشتر بخوانید: بهترین برنامه غذایی برای مزاج صفراوی یا گرم و خشک
چه مواد غذایی برای مزاج صفراوی مضر است؟
افرادی که دارای طبع صفراوی هستند باید از پرخوری و خوردن چند نوع غذا در یک وعده پرهیز کنند. برخی از مواد غذایی مضر برای مزاج گرم و خشک عبارتند از:
- سبزیجات: بادمجان، جعفری، تره، شاهی، شوید، کرفس، قارچ
- میوه‌ها: آناناس، طالبی، انجیر، نارگیل، موز، خربزه
- مغزها: گردو، فندق، پسته، بادام زمینی
- لبنیات: پنیر کهنه
- ادویه‌جات: سیر و پیاز، فلفل، زعفران، دارچین، زنجبیل
- گوشت: گوشت گاو و گوساله، شتر مرغ، شتر، بوقلمون، ماهی
- نوشیدنی: نوشابه، دلستر، نسکافه، قهوه
علاوه بر این، تخم مرغ بیش از حد، فست فود، غذای کنسروی، پنیر پیتزا، نان خمیر، انواع سس و… از دیگر مواد غذایی مضر برای این مزاج است.
در پایان این بخش از مجله دانستنی اکالا توصیه می‌کنیم که افراد با مزاج صفراوی در رژیم غذایی خود بیشتر از میوه‌ها و سبزیجات بهره ببرند و کمتر از گوشت استفاده نمایند. همچنین مصرف آب و مایعات را به همراه چند قطره آب لیموترش تازه افزایش دهند.
سحر هستم و عاشق نوشتن و تولید محتوا، چند سالی است که با شور و اشتیاق در این مسیر قدم برمی‌دارم و برای ارتقای مهارت‌های خودم تلاش می‌کنم.
