10 راهکار عملی مراقبت از سلامت شاغلین در شرایط آلودگی شدید هوا

آلودگی هوا علاوه بر تهدید محیط زیست، تأثیرات جدی و مستقیم بر سلامت جسم و روان افراد دارد. افراد شاغلی که ناچارند در ساعات اوج آلودگی بیرون از خانه حضور داشته باشند، بیش از دیگران در معرض خطر هستند، چون معمولاً امکان دورکاری یا تعطیلی ندارند. خوشبختانه با رعایت چند نکته ساده میتوان این خطرات را کاهش داد. در این مطلب از مجله اکالا، با چند راهکار برای حفظ سلامت شاغلین در روزهای آلوده آشنا خواهید شد.
افراد شاغلی که ناچار به ادامه فعالیتهای بیرون از منزل هستند، باید از ماسک N95 استفاده کنند و زمان حضور در هوای آلوده را به حداقل برسانند. آهسته گام برداشتن و تنفس از بینی به کاهش ورود ذرات به ریه کمک میکند.
استفاده از فیلتر هوا در خانه و محل کار، تغذیه سالم، نوشیدن آب کافی و شستوشوی صورت و بینی باعث محافظت بیشتر بدن میشود. عینک برای محافظت از چشمها و کاهش فعالیت بدنی شدید در فضای باز نیز توصیه میشود.
تا انتهای این مطلب را مطالعه کنید تا با آگاهی از نکات مربوطه، بیشتر حافظ جان و سلامت خود باشید.
راهنمای کامل مراقبت از سلامت شاغلین در روزهای آلوده
گاهی هرچقدر هم که مراقب باشیم، اجبار کار یا شرایط زندگی باعث میشود در محیط آلوده قرار بگیریم و نتوانیم از آن دوری کنیم. این مواجهه روزانه میتواند سلامت ریهها و قلب را تحت تأثیر قرار دهد، به ویژه برای سالمندان و بیماران حساس.
در چنین شرایطی، رعایت راهکارهای عملی و ساده برای کاهش آسیبها اهمیت زیادی پیدا میکند؛ از جمله:
کاهش زمان قرارگیری در هوای آزاد
کاهش زمان قرارگیری در هوای آزاد یکی از سادهترین و مؤثرترین راهکارها برای محافظت از ریهها است. هر چه مدت زمان مواجهه با هوای آلوده کمتر باشد، آسیبهای ناشی از ذرات معلق کاهش مییابد.
اگر امکان دارد، زمان رفتوآمد خود را به ساعات با آلودگی کمتر منتقل کنید. حتی در مسیرهای کوتاه هم بهتر است از توقف غیر ضروری در محیط باز خودداری شود. همین اقدام ساده میتواند تأثیر قابل توجهی بر سلامت ریهها داشته باشد.
ماسک N95 بزنید
متخصصان ریه و قلب بارها تأکید کردهاند که «کاهش تماس با آلایندهها» تنها زمانی عملی میشود که راهکارهای واقعی و مؤثر در نظر گرفته شود. یکی از توصیههای اصلی پزشکان به افراد شاغل، استفاده از ماسکهای استاندارد است که بتوانند واقعاً کارایی داشته باشند.
ماسکهای N95 میتوانند بخش زیادی از ذرات معلق PM2.5 را فیلتر کنند. شاید این توصیه ساده به نظر برسد، اما برای کسانی که روزانه یک تا دو ساعت در مسیر رفتوآمد هستند، این تنها ابزار برای محافظت از ریهها محسوب میشود.
بسیاری از افراد برای محافظت از خود، ماسکهای پارچهای، جراحی و سه بعدی استفاده میکنند. پزشکان تأکید میکنند که منافذ این ماسکها بزرگ است و اساساً برای جلوگیری از انتشار ویروسهایی مانند کرونا طراحی شدهاند، نه برای فیلتر کردن ذرات معلق هوا.
استفاده از این ماسکها بیشتر جنبه روانی دارد و از آنجا که روی صورت کیپ نمیشوند، هوای آلوده از کنارهها وارد ریه میشود. حتی استفاده همزمان از دو یا سه ماسک جراحی نیز بیفایده است، چرا که ذرات معلق میتوانند از ماسک عبور کنند.
بیشتر بخوانید: راهکارهای موثر برای کاهش ورود آلودگی هوا به منزل
استفاده از دستگاه تصفیه هوا
استفاده از فیلتر هوا در محل کار یکی دیگر از راهکارهای مؤثر برای کاهش اثرات آلودگی است. نصب دستگاه تصفیه هوا با فیلتر HEPA میتواند کیفیت هوای محیط را به طور قابل توجهی بهبود دهد و ذرات معلق را از محیط حذف کند.
حتی یک دستگاه کوچک روی میز کار میتواند نقش مؤثری داشته باشد. علاوه بر تصفیه هوا، اطمینان از تهویه مناسب و بسته بودن پنجرهها در روزهای آلوده میتواند میزان ذرات مضر را کاهش دهد.

رعایت فاصله
برای افراد شاغلی که ناچار به استفاده از حملونقل عمومی هستند و توان پرداخت هزینه روزانه تاکسیهای اینترنتی یا خصوصی را ندارند، تغییر رفتار در مسیر رفتوآمد اهمیت زیادی دارد.
اولین نکته، «قانون فاصله» است. غلظت آلایندهها، به ویژه گازهای سمی، در 1 تا 2 متری سطح زمین و نزدیک به اگزوز خودروها بیشترین میزان را دارد. بنابراین، اگر در ایستگاه اتوبوس یا کنار خیابان منتظر تاکسی هستید، هرگز کنار جدول نایستید.
بهتر است 3 تا 4 متر عقبتر بایستید یا در ورودی مغازهها منتظر بمانید و فقط لحظه رسیدن وسیله نقلیه جلو بروید.
پرهیز از عجله
نکته مهم بعدی، «پرهیز از عجله» است. دویدن برای رسیدن به مترو یا اتوبوس در روزهای آلوده، بدترین کاری است که یک فرد حساس میتواند انجام دهد. افزایش ضربان قلب و تنفس سریع و عمیق به معنای پمپاژ حجم بیشتری از هوای سمی به خون است.
بنابراین آهسته گام بردارید و حتماً از طریق بینی نفس بکشید، زیرا مویرگها و مخاط بینی تا حد زیادی مانند یک فیلتر طبیعی عمل میکنند. تنفس از دهان، برعکس، ورود مستقیم آلایندهها به ریهها را تسهیل میکند.
بیشتر بخوانید: معرفی بهترین ماسکهای آلودگی هوا
تغذیه مناسب و نوشیدن آب کافی
تغذیه مناسب نیز نقش مهمی در محافظت از بدن در برابر آلودگی هوا دارد. دکتر محمدحسن بمانیان، ایمونولوژیست و متخصص آسم و آلرژی، میگوید: “رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدانها مانند میوهها و سبزیجاتی مثل انار، پرتقال، سیب، بروکلی و هویج، شیر و لبنیات کم چرب و آجیل خام، میتواند به مقابله با استرس اکسیداتیو ناشی از آلودگی کمک کند. در مقابل، باید از مصرف غذاهای پرچرب و فستفودی پرهیز شود.”
توجه به سیستم تهویه خودرو
افرادی که با خودروی شخصی یا تاکسی تردد میکنند، باید به سیستم تهویه خودرو توجه کنند. بهتر است دریچه ورود هوای بیرون را ببندید و سیستم تهویه را روی حالت «چرخش داخلی» قرار دهید تا هوای آلوده خیابان وارد کابین نشود. کارشناسان میگویند این اقدام میتواند میزان آلایندههای داخل خودرو را تا 40% کاهش دهد.
شستوشوی مرتب صورت و بینی
مراقبت از خود در برابر آلودگی تنها به ریهها محدود نمیشود؛ ذرات معلق و مواد شیمیایی روی پوست، پلکها و چشمها مینشینند و میتوانند باعث التهاب، سوزش و حتی عفونت شوند.
توصیه میشود که پس از بازگشت به خانه، صورت و داخل بینی را با آب ولرم شستوشو دهید و لباسهای بیرون را تعویض کنید تا آلایندهها وارد محیط خانه نشوند.
محدود کردن دخانیات
یکی از راهکارهای مهم برای محافظت از ریهها و دستگاه تنفسی در روزهای آلوده، پرهیز کامل از سیگار، قلیان و ویپ است.
این مواد، علاوه بر آسیب مستقیم به ریهها، باعث میشوند ذرات معلق و آلایندههای هوا راحتتر وارد دستگاه تنفسی شوند و اثرات منفی آلودگی تشدید شود.
حتی مصرف گاهبهگاه هم میتواند حساسیت ریهها را بالا ببرد و خطر ابتلا به مشکلات تنفسی یا قلبی را افزایش دهد.

محافظت از چشمها
پزشکان تأکید دارند که افرادی که از لنز چشمی استفاده میکنند، در روزهای آلوده بهتر است از عینک استفاده کنند. عینک نه تنها مانع حبس ذرات زیر لنز میشود، بلکه تا حدی مانند سپری فیزیکی از برخورد مستقیم ذرات آلوده با چشم جلوگیری میکند.
در نهایت، هیچ راهکاری باعث از بین رفتن کامل اثرات منفی هوای آلوده نمیشود، اما رعایت نکات ساده مثل استفاده از ماسک N95، نوشیدن آب کافی، تغذیه سالم و تهویه مناسب میتواند آسیبها را تا حد زیادی کاهش دهد. با رعایت اقدامات ساده این مقاله از بخش دانستنی اکالا، میتوانید سلامت خود را حتی در روزهای بسیار آلوده حفظ کنید.

من مریم شجاعی مهر، نویسندهای متعهد به خلق ایده و محتوا هستم و کلماتم پلی است برای لمس و کشف ناگفتههای این سرزمین. همراهی شما در این مسیر طولانی، قوت قلم من است.







