نقد فیلم The Substance؛ فریادی ترسناک علیه استانداردهای زیبایی
کورالی فارگیت، نویسنده و کارگردان شناخته‌شده در ساخت فیلم‌های فمینیستی، با آخرین ساخته‌اش، «ماده»، بار دیگر به قلب تاریک هالیوود حمله کرده است. این فیلم با بازی ستارگانی چون دمی مور، مارگارت کوالی و دنیس کواید، نگاهی تیزبینانه به زن‌ستیزی نهفته در صنعت سینما دارد؛ صنعتی که زنان را به دنبال رسیدن به کمال و زیبایی ابدی، وادار به هرگونه فداکاری می‌کند.
در این مقاله از بخش فرهنگ و هنر در مجله اکالا، به نقد و بررسی فیلم ماده (The Substance) می‌پردازیم، با ما همراه باشید.
معرفی فیلم ماده (The Substance)
- سال تولید: ۲۰۲۴
- کارگردان: کورالی فارگیت
- نویسنده: کورالی فارگیت
- بازیگران: دمی مور، دنیس کواید، مارگارت کوالی
- ژانر: درام، ترسناک روان‌شناختی، وحشت جسمی، کمدی تاریک
- امتیاز (IMDB): ۷.۸
- مدت زمان فیلم: ۲ ساعت و ۲۱ دقیقه
- گروه سنی: R
داستان
داستان «ماده»، روایتی علمی تخیلی و ترسناک است که به اعماق روان شخصیت اصلی، الیزابت اسپارکِل (دمی مور)، نفوذ می‌کند. الیزابت، ستاره‌ای رو به افول، در تلاش برای بازگشت به دوران اوج خود، به داروی جادویی “ماده” پناه میبرد. این دارو، نسخه‌ای جوان‌تر و زیباتر از او را خلق می‌کند، نسخه‌ای به نام سو؛ اما این معامله، بهایی گزاف دارد.
سو و الیزابت مجبورند هر هفته جای یکدیگر را بگیرند و برای زنده نگه داشتن یکدیگر به تزریق دارو متکی باشند. طبق توافق، هر دو هفته یک‌بار، سو به جای الیزابت در هالیوود ظاهر می‌شود و به‌عنوان ستاره‌ای جدید می‌درخشد. اما رویدادهای پیش‌بینی‌نشده، این تعادل شکننده را برهم می‌زنند و همه‌چیز را به آشوب می‌کشانند.
«ماده» فیلمی به شدت تکان‌دهنده و آزاردهنده است که به خوبی توانسته ترس از پیری، فشارهای صنعت سرگرمی و جستجوی هویت را به تصویر بکشد. فارگیت با استفاده از عنصر وحشت جسمی، به نقدی بی‌امان از زیبایی‌گرایی بیمارگونه‌ای می‌پردازد که زنان را در چنگال خود اسیر کرده است.
خود واقعی، خود هالیوودی | نقد و بررسی فیلم The Substance
فیلم «ماده» جدیدترین اثر در جریان رو به رشدی است که به واکاوی تاریک و ترسناک صنعت فیلمسازی هالیوود می‌پردازد. افول تدریجی هالیوود در یک دهه گذشته، همراه با افزایش مشکلات سیاسی-اجتماعی، الهام‌بخش بسیاری از فیلمسازان شده است تا به نقد سیستماتیک این صنعت بپردازند. اخیراً، با افزایش آگاهی عمومی نسبت به مشکلات موجود در هالیوود، فیلمسازان به طور مستقیم به بررسی ساختارهای تولید فیلم و محیط کار در این صنعت پرداخته‌اند.
در این ژانر جدید از فیلم‌های ترسناک که “هیولای شهرت” نامیده می‌شود، شخصیت‌ها برای رسیدن به شهرت و ثروت، دست به هر کاری می‌زنند. اما این خواسته‌های بی‌حد و حصر، اغلب به بهای از دست دادن هویت و حتی جان آن‌ها تمام می‌شود.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی قسمت چهارم The Penguin؛ فراتر از انتظار
دمی مور با بازی درخشان خود، الیزابت را به یکی از تراژیک‌ترین شخصیت‌های ژانر وحشت جسمی تبدیل کرد؛ الیزابت زنی است که در چنگال گذشته‌ای درخشان و آینده‌ای مبهم گرفتار شده است. او آرزوی بازگشت به روزهای اوج شهرت خود را دارد و برای رسیدن به این خواسته، دست به هر کاری می‌زند. این شخصیت پیچیده، هم آسیب‌پذیر است و هم خطرناک. تماشای سقوط تدریجی او، هم دردناک است و هم هولناک.
سو، شخصیت مقابل الیزابت، در این بازی مرگبار به نوعی پیروز می‌شود. او خواسته‌های الیزابت را به ارث میبرد اما در نهایت، به دام همان تله‌ای می‌افتد که الیزابت در آن گرفتار شده بود. این پایان تلخ نشان می‌دهد که حتی رسیدن به کمال مطلوب، لزوماً به معنای خوشبختی نیست.
The Substance؛ کابوسی از جنس بدن و تکنولوژی
فیلم “ماده” را می‌توان بدون اغراق، ترسناک‌ترین تجربه سینمایی سال ۲۰۲۴ دانست. این فیلم با بهره‌گیری از جلوه‌های ویژه خیره‌کننده و خلاقانه، مرزهای ژانر وحشت را جابه‌جا کرده است. کارگردانی ماهرانه کورالی فارگیت و تیم فنی توانمندش، موفق شده‌اند تا با خلق تصاویری منزجرکننده و در عین حال واقع‌گرایانه، کابوسی هولناک و به شدت تأثیرگذار خلق کنند.
فیلم با الهام از آثار کوبریک، دنیایی وهم‌آلود را به تصویر می‌کشد. تصاویر و صداها در این فیلم، به شدت بر احساسات مخاطب تأثیر می‌گذارند. رنگ‌های تند، صداهای آزاردهنده و موسیقی وهم‌آور، تجربه‌ای فراموش‌ناپذیر و آزاردهنده را رقم می‌زنند. «ماده» یک اثر جسورانه است که با موفقیت، احساسات منفی را در مخاطب برمی‌انگیزد.
بیشتر بخوانید: کابوس‌وارترین سریال‌های ترسناک تاریخ
The Substance؛ فریادی ترسناک علیه استانداردهای زیبایی
فیلم «ماده» با نمایش فرسودگی تدریجی ستاره‌ای در پیاده‌روی مشاهیر هالیوود، به نقد بی‌رحمانه‌ای از صنعت سرگرمی و وسواس آن به جوانی و زیبایی می‌پردازد. ستاره که نماد شهرت و زیبایی است، به تدریج رو به زوال می‌رود و در نهایت به نمادی از فراموشی و بی‌ارزشی تبدیل می‌شود. این تصویر، انعکاسی از سرنوشت شخصیت اصلی، الیزابت، است که در تلاش برای حفظ جوانی و زیبایی خود، به ورطه نابودی کشیده می‌شود.
فیلم با استفاده از تمثیل دارو و نسخه مصنوعی، به نقد جراحی‌های پلاستیک و تأثیرات مخرب آن بر سلامت روان می‌پردازد. نسخه مصنوعی جوان و کامل الیزابت، سو، با نابودی بخشی از بدن اصلی او به وجود می‌آید. این دوگانگی نشان می‌دهد که جستجوی زیبایی ایده‌آل، به قیمت از دست دادن هویت واقعی و سلامت روانی تمام می‌شود.
در نهایت، فیلم به این نتیجه می‌رسد که وسواس جامعه به جوانی و زیبایی، نه تنها افراد را به نابودی می‌کشاند، بلکه صنعت سرگرمی را نیز به فساد می‌کشاند.
The Substance؛ جهنمی به نام زیبایی
داستان‌های معامله با شیطان در قالب علمی تخیلی همیشه پایان تلخی دارند و «ماده» نیز از این قاعده مستثنی نیست. فیلم با وعده‌های دروغین و نشانه‌های خطرناک، مخاطب را به سمت یک پایان تراژیک می‌کشاند.
الیزابت، شخصیت اصلی، در تلاش برای بازگشت به دوران جوانی، تصمیمات اشتباهی می‌گیرد که او را به ورطه‌ای هولناک می‌کشاند. کمبود اعتماد به نفس و ناامنی او، که در صحنه‌های آرایش کردن به طرز دردناکی به تصویر کشیده می‌شود، به نقطه عطف داستان تبدیل می‌شود.
هرچند صحنه‌های منزجرکننده فیلم «ماده» به سود آن عمل می‌کنند، اما طولانی شدن بیش از حد فیلم، از تأثیرگذاری آن می‌کاهد. بخش پایانی فیلم می‌توانست کوتاه‌تر باشد و همچنان همان قدرت و زیبایی را حفظ کند. در واقع، خشونت و صحنه‌های دلخراش به قدری طولانی می‌شوند که تماشاگر را از خود می‌راند.
درست مثل جراحی‌های زیبایی که فیلم به انتقاد از آن‌ها می‌پردازد، «ماده» هم نمی‌داند کجا باید متوقف شود. نتیجه نهایی، مانند یک عمل زیبایی خراب شده، مخاطب را از نظر روانی و جسمی خسته می‌کند. این فیلم، انتقاد تندی به وسواس جامعه و صنعت سرگرمی به جوانی و زیبایی دارد. هرچند برخی صحنه‌ها بیش از حد اغراق‌آمیز هستند، اما «ماده» به خوبی موضوع را به تصویر می‌کشد.
در نهایت، «ماده» با روایتی تکان‌دهنده و تصاویری آزاردهنده، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای مخاطب رقم می‌زند و به عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار وحشت جسمی سال‌های اخیر شناخته می‌شود.
منبع: CBR
من سورین صیادی هستم و از بچگی تقریباً تمام وقت آزادم را صرف دیدن فیلم و سریال (و گاهاً انیمه) کردم! بیشتر به ژانرهای اکشن، جنایی و هیجان‌انگیز علاقه دارم، اما ژانرهای دیگر را هم دنبال می‌کنم.
خیلی خوشحالم که می‌توانم این لذت بزرگ از زندگی را با دیگران به اشتراک بگذارم و فیلم و سریال‌های مورد علاقه‌ام را به شما معرفی کنم.
فیلمی بسیار عالی بود با داستان بسیار محشر و ناب و بیینده رو وادار ب تماشای فیلم و لذت بردن از آن می‌کند. ولی پایانی لذت بخش نداشت.