آموزش پرورش 13 سبزیجات پر مصرف در منزل
داشتن باغچه‌ای کوچک در خانه، راهی سالم و لذت بخش برای تأمین بخشی از نیازهای غذایی خانواده است. با کمی زمان و مراقبت، می‌توان طراوت سبزی‌های تازه را از دل خاک خانه چشید. در این مقاله از مجله اکالا، با آموزش پرورش 13 سبزیجات پر مصرف در منزل آشنا می‌شویم که کاشت آن‌ها در خانه ساده است.
سبزیجاتی مانند نعنا، ریحان، جعفری، تره، اسفناج، کاهو، پیازچه، تربچه، گشنیز، شوید و کلم از جمله پرمصرف‌ترین و محبوب‌ترین سبزی‌هایی هستند که به راحتی می‌توان آن‌ها را در خانه پرورش داد.
بیشتر این سبزی‌ها نیاز به نور کافی، آبیاری منظم و خاکی سبک و غنی دارند و با صرف زمان اندکی در هفته می‌توان همیشه به سبزی تازه و بدون مواد نگهدارنده دسترسی داشت.
تا انتهای مقاله با ما همراه باشید تا روش پرورش هر یک را بررسی کنیم.
پرورش سبزیجات در خانه
اگر فضای کمی در خانه دارید اما دلتان می‌خواهد سبزی‌های تازه و سالم مصرف کنید، کاشت آن در گلدان یا باغچه، بهترین گزینه است. در ادامه روش کاشت و پرورش 13 سبزیجات محبوب را به صورت خلاصه و کاربردی با شما به اشتراک می‌گذاریم:
نعنا
نعنا یکی از مقاوم‌ترین سبزیجات برای پرورش در خانه است و حتی در گلدان‌های کوچک نیز به خوبی رشد می‌کند. بهترین روش تکثیر آن از طریق قلمه‌گیری است.
یک ساقه سالم را از گیاه مادر جدا کرده، در آب قرار دهید تا ریشه بدهد، سپس آن را در گلدانی با خاک غنی از مواد آلی و زهکشی مناسب بکارید.
نعنا به نور غیر مستقیم خورشید نیاز دارد و باید خاک آن همیشه مرطوب (نه خیس) نگه داشته شود. این گیاه سریع رشد می‌کند و بهتر است هر از گاهی برگ‌های آن را بچینید تا پُرپشت‌تر شود و عطر بیشتری داشته باشد.
ریحان
ریحان به آسانی از بذر در خانه قابل پرورش است. کافی است بذرها را در گلدانی با خاک سبک و غنی با زهکشی خوب بکارید، سپس یک لایه نازک خاک روی آن بریزید و آبیاری کنید.
گلدان را در مکانی گرم و پرنور (نور مستقیم خورشید حداقل ۶ ساعت در روز) قرار دهید. خاک باید همیشه مرطوب بماند، ولی از آبیاری بیش‌ازحد خودداری کنید.
پس از این که گیاه ۱۰ تا ۱۵ سانت رشد کرد، می‌توانید شروع به برداشت برگ‌های جوان کنید که خوش‌عطرترین بخش گیاه هستند.
جعفری
جعفری گیاهی دو ساله با برگ‌های خوش عطر و مغذی است. بذرهای جعفری قبل از کاشت بهتر است حدود ۲۴ ساعت در آب ولرم خیس بخورند تا زودتر جوانه بزنند.
آن‌ها را در خاک سبک و مرطوب در عمق حدود نیم سانتی‌متر بکارید. محل کاشت باید نورگیر باشد؛ نور غیر مستقیم یا چند ساعت نور مستقیم خورشید در روز کافی است. جعفری رشد آرامی دارد و جوانه‌زنی ممکن است 2 تا 3 هفته طول بکشد، پس صبور باشید.
خاک همیشه باید مرطوب نگه داشته شود. برداشت برگ‌ها وقتی گیاه به اندازه‌ی کافی برگ داد آغاز می‌شود؛ برگ‌های بیرونی را بچینید تا رشد آن حفظ شود.
تره
تره از جمله سبزی‌هایی است که همیشه در سبد سبزی ایرانی جای دارد و کاشت آن در منزل آسان است. بذر تره را مستقیماً در خاک گلدان یا باغچه‌ای با زهکشی خوب بکارید.
برای رشد بهتر، خاک باید حاصلخیز و کمی مرطوب باشد. بذرها را در عمق حدود یک سانتی‌متر بکارید و روی آن را به آرامی بپوشانید. نور مستقیم خورشید برای چند ساعت در روز ضروری است.
تره در هوای معتدل بهترین رشد را دارد. وقتی برگ‌ها به ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ سانت رسیدند، می‌توانید آن‌ها را از قسمت پایین بچینید و اجازه دهید دوباره رشد کنند.
اسفناج
اسفناج سرشار از آهن و ویتامین‌ها است که در خانه به راحتی رشد می‌کند. این گیاه هوای خنک را دوست دارد، بنابراین بهترین زمان کاشت آن اوایل بهار یا پاییز است.
بذرها را در خاکی سبک و مرطوب در عمق 1 تا 2 سانتی‌متر بکارید و آبیاری منظم انجام دهید. نور کافی اما غیر مستقیم باعث رشد بهتر اسفناج می‌شود.
زمانی که برگ‌ها به اندازه کف دست رسیدند، آماده برداشت‌اند. برداشت تدریجی از برگ‌های بیرونی انجام شود تا گیاه بتواند به رشد خود ادامه دهد.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه سالاد اسفناج با مرغ گریل شده
کاهو
برای کاشت کاهو، بذرها را در خاک سبک و مرطوب با زهکشی مناسب بکارید و آن را در مکان نیمه سایه قرار دهید. کاهو به نور ملایم، خاک خنک و آبیاری منظم نیاز دارد.
در مراحل اولیه، رطوبت خاک باید به خوبی حفظ شود. برای داشتن برگ‌هایی نرم و تازه، بهتر است از کودهای آلی استفاده کنید. برداشت برگ‌ها زمانی انجام می‌شود که به اندازه‌ی دلخواه رسیدند.
پیازچه
پیازچه را می‌توان هم از بذر و هم از ته پیازهای استفاده شده‌ی آشپزخانه پرورش داد. برای روش ساده‌تر، قسمت سفید ریشه‌دار پیازچه را در آب قرار دهید تا دوباره ریشه بدهد، سپس در گلدانی با خاک نرم و زهکشی خوب بکارید.
نور کامل یا نیمه سایه برای رشد آن مناسب است. آبیاری منظم باعث رشد بهتر و تند نشدن طعم آن می‌شود. برداشت زمانی انجام می‌شود که ساقه‌ها به بلندی دلخواه برسند. اگر فقط بخش سبز را ببُرید، پیازچه دوباره رشد می‌کند و قابل برداشت مجدد خواهد بود.
تربچه
برای کاشت تربچه در گلدان، جعبه‌های چوبی یا باغچه‌ی کوچک بسیار مناسب است. برای شروع، بذرها را در عمق حدود 1 سانتی‌متر در خاک سبک و غنی از مواد آلی بکارید.
فاصله بین بذرها را حدود 3 تا 5 سانتی‌متر در نظر بگیرید تا فضای کافی برای رشد ریشه‌ها وجود داشته باشد. تربچه به نور مستقیم خورشید (روزانه حداقل ۵ ساعت) و آبیاری منظم نیاز دارد.
معمولاً بعد از 2 تا 4 هفته قابل برداشت است، پس برای برداشت‌های پی‌درپی می‌توان هر 10 روز یک بار بذر جدید کاشت.
گشنیز
گشنیز گیاهی یک ساله و معطر است که هم برگ و هم بذر آن مصرف غذایی دارد. برای کاشت در خانه، بذرها را به آرامی بشکنید (تا دو نیم شوند) و در خاک مرطوب، سبک و زهکشی شده در عمق 1 تا 2 سانتی‌متر بکارید.
نور خورشید مستقیم یا نیمه سایه برای رشد گشنیز مناسب است. گلدان باید در محلی با تهویه مناسب قرار گیرد و خاک نباید خشک بماند.
برداشت برگ‌ها معمولاً 3 تا 4 هفته پس از کاشت ممکن است، اما اگر هدف شما برداشت بذر است، باید گیاه تا گلدهی کامل رشد کند.
شوید
شوید از جمله سبزی‌هایی است که به‌خوبی در گلدان یا باغچه رشد می‌کند و بذر آن به راحتی جوانه می‌زند. بذرها را در عمق حدود 1 تا 1.5 سانتی‌متر در خاک سبک و مرطوب بکارید و گلدان را در مکانی آفتاب‌گیر قرار دهید.
این گیاه به آبیاری منظم ولی سبک نیاز دارد؛ نباید خاک خیلی خیس یا خیلی خشک باشد. شوید زود رشد می‌کند و پس از 30 تا 40 روز قابل برداشت است.
برداشت برگ‌ها باعث تحریک رشد بیشتر آن می‌شود، اما اگر بگذارید به گل بنشیند، می‌توانید بذرها را نیز برای کاشت مجدد یا مصرف خشک برداشت کنید.
کلم
کلم را می‌توان در گلدان‌های بزرگ یا باغچه خانگی به خوبی پرورش داد، فقط به فضای کافی برای رشد ریشه و برگ‌ها نیاز دارد. بذر کلم را در عمق حدود نیم سانتی‌متر در خاکی غنی از کمپوست و دارای زهکش مناسب بکارید.
کلم به نور کامل (حداقل 6 ساعت در روز) و هوای خنک نیاز دارد، بنابراین بهترین زمان برای کاشت آن اوایل بهار یا پاییز است. آبیاری باید منظم باشد تا ریشه‌ها خشک نشوند، اما از تجمع آب در خاک جلوگیری کنید.
بسته به نوع کلم، بین 60 تا 90 روز زمان برای برداشت نیاز دارد. برای جلوگیری از آفات، برگ‌ها را مرتب بررسی کنید و در صورت نیاز از روش‌های طبیعی دفع آفات استفاده کنید.
فلفل سبز
کاشت فلفل سبز نیازمند خاک حاصلخیز با زهکشی خوب و pH بین 6 تا 6.8 است. بذرها را در اوایل بهار در محیط گرم (دمای 20-25 درجه سانتی‌گراد) در گلخانه یا سینی نشا بکارید.
پس از 8-10 هفته، نشاها را به زمین اصلی با فاصله 40-50 سانتی‌متر منتقل کنید. فلفل سبز به نور کامل آفتاب، آبیاری منظم (بدون غرقابی) و کوددهی متعادل (نیتروژن، فسفر، پتاسیم) نیاز دارد.
آفات مانند شته‌ها و بیماری‌های قارچی را کنترل کنید. برداشت معمولاً 60-80 روز پس از انتقال نشا، زمانی که فلفل‌ها سبز و سفت هستند، انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید: 7 تاثیر شگفت انگیز فلفل سبز در دردهای قاعدگی
فلفل دلمه‌ای
فلفل دلمه‌ای در خاک غنی با زهکشی مناسب و pH 6-7 رشد خوبی دارد. بذرها را 8-10 هفته قبل از آخرین سرما در محیط گرم (22-28 درجه سانتی‌گراد) بکارید و پس از رشد نشاها، آن‌ها را با فاصله 45-60 سانتی‌متر در زمین آفتاب‌گیر منتقل کنید.
آبیاری منظم و عمیق، به ویژه در زمان گلدهی و میوه‌دهی، ضروری است. استفاده از کودهای حاوی پتاسیم و فسفر به تشکیل میوه‌های بزرگ‌تر کمک می‌کند.
برداشت 70-90 روز پس از کاشت، زمانی که میوه‌ها به رنگ سبز یا رنگی (قرمز، زرد) هستند، انجام می‌شود.
پرورش سبزیجات در خانه، پلی است میان طبیعت و روزمرگی‌های ما؛ هر برگ تازه‌ای که با دست‌های خودتان برداشت می‌کنید، یادآور زحمتی است که کشیده‌اید. پس همین امروز شروع کنید و با الگو گرفتن از این مقاله از سبک زندگی اکالا، خانه‌تان را به باغچه‌ای سرشار از طراوت و زندگی تبدیل کنید.
مریم شجاعی‌مهر هستم و با کلماتم شما را به سفری پر از تجربیات جدید دعوت می‌کنم: از دنیای طعم‌ها و مزه‌ها تا هنر و سینما..
