معرفی انواع تراریوم باز و بسته؛ تفاوت‌ها و نکات نگهداری
تراریوم، دنیای کوچک و زنده‌ای از جنگل، در قاب‌های شیشه‌ای است که امکان مراقبت از گیاهان را به شکلی متفاوت فراهم می‌کنند. انتخاب بین تراریوم باز یا بسته، تأثیر مستقیم روی شرایط رشد و نگهداری گیاهان دارد و مشخص می‌کند چه مراقبت‌هایی برای آن لازم است. در این مقاله از مجله اکالا، انواع تراریوم‌های باز و بسته، مراقبت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها را بشناسید.
تراریوم‌ها به دو نوع باز و بسته تقسیم می‌شوند که هر کدام شرایط نگهداری خود را دارند. تراریوم‌های باز با جریان هوای آزاد برای گیاهان مقاوم به خشکی مانند کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها مناسب‌اند و نیاز به آبیاری منظم و هرس دوره‌ای دارند، در حالی که تراریوم‌های بسته محیطی مرطوب و خودکفا ایجاد می‌کنند و بهترین گزینه برای گیاهان گرمسیری و دوستدار رطوبت مانند سرخس‌ها، خزه‌ها و فیتونیا هستند. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا به گیاهان مناسب برای هر دو نوع تراریوم، اشاره کنیم.
تراریوم‌های باز
تراریوم‌های باز ظروف شیشه‌ای هستند که حداقل یک دریچه برای جریان هوا دارند و اغلب دهانه‌ای باز یا بدون در دارند. طراحی این مدل، به هوای تازه اجازه می‌دهد آزادانه وارد و خارج شود و از تجمع رطوبت بیش از حد جلوگیری کند. تهویه مناسب این مدل‌ها باعث می‌شود دمای داخل تراریوم کنترل شود و ریسک بیماری‌ها و رشد قارچ کاهش یابد.
تراریوم‌های باز بیشتر برای گیاهان مقاوم به خشکی و گیاهانی که نیاز به جریان هوا دارند، مناسب هستند. اندازه دهانه تراریوم روی میزان رطوبت داخل تأثیر می‌گذارد؛ دهانه‌های کوچک رطوبت بیشتری نگه می‌دارند و دهانه‌های بزرگ‌تر محیط خشک‌تری ایجاد می‌کنند.
بیشتر بخوانید: چطور در خانه تراریوم بسازیم؟
تراریوم‌های بسته
تراریوم‌های بسته ظروف شیشه‌ای مهر و موم شده‌ای هستند که هیچ منافذی به هوای بیرون ندارند و محیط داخلی آن‌ها کاملاً کنترل شده است. این طراحی، که ریشه در دوران ویکتوریایی دارد، باعث می‌شود تراریوم یک چرخه آب خودکفا ایجاد کند؛ آب از خاک به گیاه منتقل می‌شود و سپس از طریق تراکم بخار روی دیواره‌ها، دوباره به خاک بازمی‌گردد.
این چرخه طبیعی باعث می‌شود تراریوم‌های بسته بتوانند برای مدت طولانی بدون نیاز به آبیاری زیاد سالم بمانند و رطوبت ثابت را در محیط حفظ کنند. تراریوم‌های بسته محیطی شبیه به گلخانه‌ای کوچک دارند و برای گیاهان گرمسیری که نیاز به رطوبت بالا دارند، مانند سرخس‌ها، نخل‌های کوچک و خزه‌ها، بهترین گزینه هستند.
تفاوت‌های اصلی ساختاری تراریوم‌ها
تفاوت ساختاری اصلی بین تراریوم‌های باز و بسته در نحوه دسترسی به هوا است. تراریوم‌های باز امکان تبادل هوا را فراهم می‌کنند و جریان هوا باعث کنترل رطوبت و دمای داخلی می‌شود، در حالی که تراریوم‌های بسته محیطی کاملاً مهر و موم شده ایجاد می‌کنند و هوا در آن‌ها محدود است.
این تفاوت ساختاری روی نیاز به آبیاری، سطح رطوبت و مدیریت دما تأثیر مستقیم دارد؛ تراریوم‌های باز نیاز به آبیاری منظم دارند و سطح رطوبت متغیر است، اما تراریوم‌های بسته رطوبت بالا و ثابت دارند و تنها گهگاه نیاز به آب دارند.
این ساختار همچنین روی انتخاب گیاهان تأثیرگذار است. ظروف باز معمولاً دهانه‌های وسیع دارند که کاشت و نگهداری را آسان می‌کند و برای گیاهان مقاوم به خشکی ایده‌آل است.
در مقابل، تراریوم‌های بسته به درپوش محکم یا چوب پنبه‌ای نیاز دارند تا محیط پایدار بماند و شرایط مناسب برای گیاهان گرمسیری و رطوبت دوست فراهم شود. بنابراین با انتخاب نوع ساختار می‌توان کنترل بیشتری روی شرایط رشد گیاهان داشت و تراریومی متناسب با نیازهای محیط و گیاهان ایجاد کرد.
گیاهان مناسب برای هر نوع تراریوم باز و بسته
انتخاب گیاه مناسب هم نقش مهمی در سلامت تراریوم شما دارد. در تراریوم‌های بسته، گیاهان دوستدار رطوبت بهترین عملکرد را دارند، زیرا محیط بسته مرطوب و پایدار است و شبیه شرایط جنگل‌های بارانی عمل می‌کند.
می‌توان از گیاهانی مثل سرخس دکمه‌ای، سرخس آشیانه پرنده، خزه ورقه‌ای، خزه بالشتی، فیتونیا رنگی، پپرومیا هندوانه‌ای، پپرومیا لاستیکی، ارکیده‌های مینیاتوری، نیلوفر ماسوله‌ای کوچک، گیاه عشق، برگ عبایی کوچک و نخل دم اسبی استفاده کرد، چون به رطوبت بالا علاقه دارند و مراقبتشان آسان است.
بیشتر بخوانید: نگهداری گیاهان در تراریوم
تراریوم‌های باز برای گیاهان مقاوم به خشکی مناسب هستند. علاوه بر ساکولنت‌ها مانند اچوریا و هاورتیا، کاکتوس‌ها مانند مامیلاریا و سدوم و کراسولا، می‌توان گیاهان دیگری مثل آلوئه‌ورا، کاکتوس مینیاتوری و کراسولا پرتقالی را نیز در نظر گرفت. در هر دو نوع تراریوم، نباید از گیاهان سریع‌الرشد استفاده کنید.
چالش‌های تراریوم‌های باز
تراریوم‌های باز نمی‌توانند اکوسیستم خودکفا ایجاد کنند، زیرا محیط بسته‌ای برای بازیافت آب ندارند. جریان هوای مداوم باعث تبخیر سریع رطوبت می‌شود و نیاز به آبیاری منظم دارد (معمولاً هر ۱ تا ۲ هفته) بررسی منظم رطوبت خاک اهمیت زیادی دارد، زیرا این سیستم‌ها سریع‌تر از تراریوم‌های بسته خشک می‌شوند.
همچنین گرد و خاک روی برگ‌ها و شیشه جمع می‌شود و نیاز به تمیزکاری منظم دارد. اگر گیاهان بیش از حد رشد کنند یا برگ‌های خشک روی خاک باقی بمانند، فضای کوچک تراریوم را سریع اشغال می‌کنند و باید هرس شوند تا سلامت آن حفظ شود.
چالش‌های تراریوم‌های بسته
تراریوم‌های بسته ممکن است به دلیل محیط مرطوب و بسته، بیشتر دچار کپک و آفات شوند. تراکم بخار روی شیشه می‌تواند دید را محدود کند و نیاز به کنترل میزان رطوبت و تهویه گاه به گاه دارد. اگر گیاهان در ابتدا بیش از حد آبیاری شوند، ریشه‌ها دچار پوسیدگی می‌شوند، بنابراین تعادل رطوبت و مراقبت دقیق ضروری است.
نکات نگهداری از تراریوم‌های باز
تراریوم‌های باز نیاز به آبیاری منظم دارند زیرا جریان هوای مداوم رطوبت را سریع از بین می‌برد. معمولاً خاک را هر ۳ تا ۷ روز بسته به نوع گیاه و شرایط محیطی بررسی کرده و وقتی لایه بالایی خاک خشک شد، آب می‌دهیم. بهتر است آب را آرام و به تدریج بریزید تا گیاهان و خاک جابهجا نشوند و از آب تصفیه شده یا مقطر استفاده کنید تا از تجمع مواد معدنی جلوگیری شود.
علاوه بر آبیاری، هرس و تمیزکاری منظم اهمیت دارد. برگ‌های خشک یا زرد باید بلافاصله برداشته شوند و ساقه‌های بیش از حد رشد کرده، کوتاه شوند. شیشه تراریوم باید هفته‌ای یک بار با پارچه مرطوب تمیز شود و گرد و غبار روی برگ‌ها نیز با برس نرم ماهیانه پاک شود. فاصله‌گذاری مناسب گیاهان و تهویه خوب، از مشکلات قارچ و آفات جلوگیری می‌کند.
نکات نگهداری از تراریوم‌های بسته
تراریوم‌های بسته با ایجاد چرخه آب خودکفا نیاز به آبیاری کمتر دارند. معمولاً فقط وقتی تراکم بخار روی شیشه از بین رفت و خاک کمی خشک شد، مقدار کمی آب اضافه می‌کنیم. آبیاری باید جزئی و محدود باشد تا ریشه‌ها پوسیده نشوند. خاک و گیاهان باید با استفاده از یک لایه زهکشی و کربن فعال آماده شوند تا رطوبت بیش از حد و بوی نامطبوع کنترل شود.
هرس و تمیزکاری نیز باید با دقت انجام شود تا اکوسیستم داخلی آسیب نبیند. برگ‌های مرده باید سریع برداشته شوند و در صورت مشاهده کپک، قسمت‌های آلوده خاک و گیاه را جدا کرده و تراریوم را برای چند روز باز نگه دارید تا رطوبت کاهش یابد. تمیز کردن شیشه فقط زمانی لازم است که بخار زیاد دید را مسدود کرده باشد، زیرا کمی رطوبت روی شیشه طبیعی و مفید است.
با انتخاب درست تراریوم و گیاهان مناسب طبق این مقاله از سبک زندگی اکالا، اجازه میدهید تراریوم شما یک نقطه کانونی جذاب و زنده در خانه باشد، جایی که زیبایی، آرامش و طبیعت در کنار هم جریان دارند. با کمی خلاقیت در چیدمان و نگهداری، هر تراریوم می‌تواند دنیایی کوچک و جادویی از طبیعت برای شما بسازد.
منبع: Vertical Live Garden
من مریم شجاعی مهر، نویسنده‌ای متعهد به خلق ایده و محتوای خلاقانه هستم و کلماتم پلی است برای لمس و کشف ناگفته‌های این سرزمین. همراهی شما در این مسیر طولانی، قوت قلم من است.
