مصرف دمنوش‌های گیاهی، یک راهکار ساده برای تنظیم خواب و جلوگیری از کم خوابی است. بی‌خوابی یا خواب نامناسب می‌تواند منجر به کاهش تمرکز، افسردگی، فشار خون بالا و حتی ضعیف شدن سیستم ایمنی شود. در این مقاله از مجله اکالا می‌توانید با انواع دمنوش برای تنظیم خواب آشنا شوید.
برای تنظیم خواب شبانه می‌توانید از دمنوش‌هایی مثل بابونه، نعنا فلفلی، گل گاوزبان، اسطوخودوس، به لیمو، بادرنجبویه، گل ساعتی، سنبل‌الطیب، چای سبز بدون کافئین، دمنوش آلبالو، رزماری، گل ختمی و دمنوش دارچین با عسل استفاده کنید.
برای مطالعه جزئیات درست کردن و فواید این دمنوش‌ها می‌توانید این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
انواع دمنوش برای تنظیم خواب
در این بخش با انواع دمنوش برای تنظیم خواب آشنا خواهید شد.
1- دمنوش گل گاوزبان
گل گاوزبان گیاهی بنفش رنگ با طبع گرم و مرطوب است که در ایران با نام علمی Echium amoenum شناخته می‌شود. این گیاه سرشار از پتاسیم، کلسیم، آنتی‌اکسیدان و ترکیبات آرام‌بخش است و با تنظیم سیستم عصبی، کاهش اضطراب و تپش قلب به بهبود کیفیت خواب و کاهش بیدار شدن‌های شبانه کمک می‌کند.
برای درست کردن این دمنوش که به عنوان قوی‌ترین داروی گیاهی خواب‌آور شناخته می‌شود، باید یک قاشق گل گاوزبان را با 2 لیوان آب جوش دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 45 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: 2 لیوان در روز؛ افراد با فشار خون بالا باید با لیمو عمانی یا اسطوخودوس ترکیب کنند.
2- دمنوش بابونه
بابونه گیاهی با گل‌های سفید و زرد است که در طب سنتی به عنوان آرام‌بخش، ضدالتهاب و ضد اضطراب شناخته می‌شود. در این گیاه ترکیبی فعال به نام آپیژنین وجود دارد که گیرنده‌های خواب در مغز را تحریک می‌کند. مصرف بابونه قبل از خواب موجب کاهش اضطراب و تنش‌های عصبی، شل کردن عضلات و تسریع ورود به مرحله خواب عمیق می‌شود.
برای درست کردن این دمنوش خواب‌آور سریع باید یک قاشق غذاخوری گل بابونه خشک را در یک لیوان آب جوش بریزید و برای حدود 10 دقیقه روی حرارت کتری دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 30 تا 45 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: 2 لیوان در روز؛ مصرف بیش از حد ممکن است باعث خواب‌آلودگی در طول روز شود.
3- دمنوش به لیمو
به لیمو گیاهی با برگ‌های معطر است که در طب سنتی برای درمان بی‌خوابی، اضطراب و مشکلات گوارشی استفاده می‌شود. این گیاه با کاهش اضطراب و تنش‌های ذهنی، تنظیم ضربان قلب و آرام‌سازی عضلات و ذهن به تنظیم خواب کمک می‌کند.
برای درست کردن این دمنوش خواب‌آور سریع خانگی باید 2 قاشق چای‌خوری برگ به لیمو را در یک لیوان آب جوش بریزید و حدود 10 دقیقه دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 60 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: 2 لیوان در روز؛ مصرف بیش از حد ممکن است باعث افت فشار خون شود.
4- دمنوش بادرنجبویه
بادرنجبویه یا Lemon Balm گیاهی از خانواده نعناعیان با رایحه‌ی لیمویی ملایم است که در طب سنتی برای کاهش اضطراب، بهبود خلق و خو و درمان بی‌خوابی استفاده می‌شود. مصرف این گیاه موجب افزایش سطح گابا در مغز (هورمون آرامش)، کاهش اضطراب و تنش‌های ذهنی و تنظیم ریتم شبانه روزی بدن می‌شود.
برای درست کردن این دمنوش باید یک تا 2 قاشق چای‌خوری برگ خشک بادرنجبویه را در یک لیوان آب جوش بریزید و 10 دقیقه دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 45 تا 60 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: 2 لیوان در روز؛ مصرف بیش از حد ممکن است باعث خواب آلودگی در طول روز شود.
5- دمنوش سنبل‌الطیب
سنبل‌الطیب یا Valerian Root گیاهی دارویی با ریشه‌ای قهوه‌ای و بوی خاص است که در اروپا و آسیا برای درمان بی‌خوابی، اضطراب و سردرد استفاده می‌شود. مصرف این دمنوش با افزایش گابا در مغز به کاهش زمان به خواب رفتن و بهبود کیفیت خواب و کاهش بیداری‌های شبانه کمک می‌کند.
برای درست کردن این دمنوش خواب‌آور قوی باید یک قاشق چای‌خوری ریشه‌ی خشک سنبل‌الطیب را در یک لیوان آب جوش بریزید و 15 دقیقه دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 30 تا 60 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: بیش از 2 لیوان در روز توصیه نمی‌شود.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه دمنوش برگ توت سفید
6- دمنوش گل ساعتی
گل ساعتی یا Passiflora گیاهی بالا رونده با گل‌های بنفش و سفید است که در آمریکای جنوبی رشد می‌کند و خواص آرام‌بخش قوی دارد. مصرف این دمنوش و نوشیدنی خواب‌آور موجب کاهش اضطراب و استرس، افزایش خواب عمیق و کاهش بیداری‌های شبانه و تنظیم فعالیت سیستم عصبی مرکزی می‌شود.
برای درست کردن این دمنوش باید یک قاشق چای‌خوری گل خشک گل ساعتی را در یک لیوان آب جوش بریزید و ۱۰ دقیقه دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 30 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: 2 لیوان در روز؛ مصرف بیش از حد ممکن است باعث خواب‌آلودگی شدید شود.
7- دمنوش دارچین با عسل
این دمنوش خواص ضدالتهابی، آرام‌بخش و تنظیم‌کننده قند خون دارد. مصرف این دمنوش موجب تحریک ترشح ملاتونین، کاهش استرس، تنظیم قند خون و آرام‌سازی سیستم گوارشی و ذهن می‌شود.
برای درست کردن این دمنوش باید 1/4 قاشق چای‌خوری دارچین سیلان را با یک قاشق غذاخوری عسل و 200 میلی‌لیتر آب یا شیر گرم ترکیب کنید.
- بهترین زمان مصرف: 30 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: مصرف بیش از 6 گرم دارچین و 3 قاشق غذاخوری عسل در روز توصیه نمی‌شود.
8- دمنوش اسطوخودوس
اسطوخودوس یک گیاه با گل بنفش رنگ و رایحه‌ای آرام‌بخش است که در طب سنتی و مدرن برای درمان بی‌خوابی، اضطراب و سردرد استفاده می‌شود. این گیاه با تحریک گیرنده‌های آرامش در مغز و افزایش دوپامین و کاهش کورتیزول (هورمون استرس) به افزایش خواب عمیق و کاهش بیداری‌های شبانه کمک می‌کند.
برای درست کردن این دمنوش باید یک قاشق چای‌خوری گل اسطوخودوس خشک را در یک لیوان آب جوش بریزید و 10 دقیقه دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 30 تا 60 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: بیش از 7 روز متوالی توصیه نمی‌شود؛ احتمال وابستگی آرام‌بخشی وجود دارد.
9- چای سبز بدون کافئین
چای سبز فرآوری شده بدون کافئین برخلاف نوع معمول، خاصیت خواب‌آوری دارد. مصرف این دمنوش به کاهش استرس، تنظیم ریتم شبانه‌روزی و تامین آنتی‌اکسیدان‌های آرام‌بخش کمک می‌کند.
برای درست کردن این دمنوش باید یک قاشق چای سبز بدون کافئین را در یک لیوان آب داغ بریزید و برای 3 دقیقه دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 60 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: 2 لیوان در روز
10- دمنوش نعنا فلفلی
طبع این گیاه گرم و خشک و سرشار از منتول، منتون و فلاونوئیدهای آرام‌بخش است. مصرف این گیاه به کاهش تنش‌های عصبی، آرام‌سازی عضلات معده و بهبود گوارش و تسهیل ورود به خواب عمیق کمک می‌کند.
برای درست کردن این دمنوش باید یک قاشق چای‌خوری نعنا فلفلی خشک را با 1/2 قاشق زنجبیل و مقداری آب جوش ترکیب کنید. بعد از 10 دقیقه دمنوش شما آماده مصرف است.
- بهترین زمان مصرف: 30 تا 60 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: 3 لیوان در روز؛ مصرف زیاد ممکن است باعث سوزش معده یا سردرد شود.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه دمنوش قاصدک
11- دمنوش رزماری
رزماری یا اکلیل کوهی طبع گرم و خشک دارد و مصرف آن موجب کاهش اضطراب و تنش‌های عصبی، بهبود گردش خون مغزی و تنظیم ریتم خواب و بیداری می‌شود.
برای درست کردن این دمنوش باید یک قاشق چای‌خوری برگ رزماری خشک را در یک لیوان آب جوش بریزید و 10 دقیقه دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 45 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: 2 لیوان در روز؛ مصرف زیاد ممکن است باعث افت فشار یا تحریک معده شود.
12- دمنوش گل ختمی
گل ختمی گیاهی از خانواده پنیرکیان با طبع سرد و تر است که مصرف آن موجب تسکین غشاهای مخاطی و آرام‌سازی سیستم تنفسی، کاهش التهاب و دردهای شبانه و تنظیم گردش خون می‌شود.
برای درست کردن این دمنوش باید یک قاشق گل ختمی خشک را در یک لیوان آب جوش بریزید و 15 دقیقه دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 60 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: 2 لیوان در روز؛ افراد سردمزاج بهتر است این دمنوش را با عسل مصرف کنند.
13- دمنوش زعفران
زعفران حاوی ترکیباتی است که خاصیت شادی‌آور، ضد اضطراب و تنظیم‌کننده‌ی ملاتونین دارد. مصرف این دمنوش به افزایش ترشح ملاتونین، کاهش اضطراب و افسردگی و بهبود کیفیت خواب و کاهش زمان به خواب رفتن کمک می‌کند.
برای درست کردن این دمنوش باید چند رشته زعفران رو در یک لیوان آب جوش بریزید و 10 دقیقه دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 30 تا 60 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: بیش از 15 رشته در روز توصیه نمی‌شود؛ مصرف زیاد ممکن است باعث افت فشار یا تحریک رحم شود.
14- دمنوش آلبالو
آلبالو منبع طبیعی ملاتونین و آنتی‌اکسیدان‌هایی مثل آنتوسیانین‌ها است که به تنظیم خواب کمک می‌کند. مصرف دمنوش آلبالو موجب افزایش سطح ملاتونین طبیعی بدن، کاهش التهاب و دردهای شبانه و بهبود کیفیت خواب و کاهش بیداری‌های شبانه می‌شود.
برای درست کردن این دمنوش باید 15 عدد آلبالو تازه یا خشک را در یک لیوان آب جوش بریزید و 15 دقیقه دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 1 تا 2 ساعت قبل از خواب
- حداکثر مصرف: افراد دیابتی یا حساس به قند باید با احتیاط مصرف کنند؛ مصرف زیاد ممکنه باعث اسهال شود.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه دمنوش گل نسترن
15- دمنوش عناب
عناب میوه‌ای با طبع معتدل و خواص آرام‌بخش، ضدالتهاب و تنظیم‌کننده‌ی سیستم عصبی است. مصرف این دمنوش به کاهش اضطراب و تنش‌های عصبی، افزایش ترشح ملاتونین و بهبود کیفیت خواب و کاهش بیداری‌های شبانه کمک می‌کند.
برای درست کردن این دمنوش باید 3 تا 5 عدد عناب خشک رو در یک لیوان آب جوش بریزید و 15 دقیقه دم کنید.
- بهترین زمان مصرف: 30 تا 60 دقیقه قبل از خواب
- حداکثر مصرف: بیش از 5 عدد عناب در روز ممکن است باعث افت فشار یا تحریک معده شود.
نکات طلایی و فوت‌وفن های مصرف انواع دمنوش برای تنظیم خواب
در این بخش به چند نکته طلایی برای مصرف انواع دمنوش برای تنظیم خواب اشاره شده است.
- بهتر است دمنوش‌ها را به صورت منظم و در ساعت مشخصی مصرف کنید تا بدن به ریتم خواب عادت کند.
- ترکیب گیاهانی مثل گل گاوزبان با سنبل‌الطیب یا نعنا فلفلی با زنجبیل اثر آرام‌بخشی آن‌ها را چند برابر می‌کند.
- سعی کنید دمنوش‌ها را به صورت ولرم بنوشید تا تاثیر آرام‌بخشی بیشتری داشته باشند.
- برای شیرین کردن دمنوش‌ها بهتر است از مقداری عسل یا برگ استویا استفاده کنید؛ چون شکر باعث تحریک سیستم عصبی می‌شود.
- بعد از ساعت 6 عصر از مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار مثل قهوه یا چای سیاه پرهیز کنید.
- افراد سردمزاج بهتر است از دمنوش‌های گرم مثل دارچین، زنجبیل یا رزماری مصرف کنند؛ دمنوش‌هایی مثل گل ختمی، عناب یا اسطوخودوس برای افراد گرم مزاج مناسب‌تر هستند.
- در صورت مصرف داروهای خاص یا بارداری، حتما قبل از استفاده منظم از دمنوش‌ها با پزشک مشورت کنید.
در این مقاله از بخش آشپزی اکالا به انواع دمنوش برای تنظیم خواب اشاره شد. شما می‌توانید با مصرف یک دوره از این دمنوش‌ها خوابی راحت و آرام را تجربه کنید. اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید یا از دارو استفاده می‌کنید، حتما قبل از مصرف دمنوش‌های گیاهی با پزشک مشورت کنید.
من مژده شرف عاشوری هستم. سالهاست که به صورت تخصصی در مورد موضوعات مختلف می‌نویسم و ترجمه میکنم. از بازی با کلمات و خلق محتوای تازه لذت میبرم و دوست دارم دنیای اطرافم رو بیشتر از چیزی که میبینم، کشف کنم…
