دلایل پرز دادن فرش نو و 5 ترفند ساده برای رفع سریع آن
یکی از آزاردهنده‌ترین مسائل در مورد فرش‌های نو زمانی است که شروع به پرز دادن می‌کنند؛ این الیاف می‌توانند به شکل کُرک، پُرز یا گلوله‌های ریز باشند که اغلب در اطراف لبه‌های فرش، روی مبلمان نزدیک یا داخل کیسه جاروبرقی شما جمع می‌شوند.
این پدیده در فرش‌های نو و فرش‌های تهیه شده از الیاف طبیعی (مانند پشم) بسیار رایج است. خوشبختانه، روش‌های ساده و بسیار مؤثری برای مدیریت و کاهش این مشکل وجود دارد؛ از جارو کشیدن صحیح و استفاده از برس مخصوص گرفته تا چیدن پرزهای بلند، شستشوی تخصصی و حتی چرخاندن فرش.
با ما همراه باشید تا در این مقاله از مجله اکالا، ابتدا دلایل اصلی پرز دادن فرش نو را بررسی کرده و سپس راهکارهای عملی برای حل این مشکل را با جزئیات کامل ارائه دهیم.
چرا فرش نو پرز می‌دهد؟
فرش‌های نو، به‌ویژه انواع پشمی، اغلب در ابتدای استفاده شروع به پرزدهی می‌کنند. این پدیده معمولاً موقتی است و بخشی از چرخه طبیعی الیاف به شمار می‌رود. با این حال، عوامل متعددی از کیفیت ساخت گرفته تا روش نگهداری، می‌توانند تعیین کنند که این پرزدهی چقدر شدید یا دائمی خواهد بود.
۱. دوره طبیعی پرزدهی فرش‌های نو
اکثر فرش‌های نو، به‌خصوص انواع پشمی، در چند ماه اول پرز خواهند داد. این اتفاق به دلیل الیاف شل و آزادی رخ می‌دهد که از فرآیند تولید باقی مانده‌اند. این الیاف سطحی به مرور زمان و با استفاده و جارو کشیدن از فرش خارج می‌شوند و معمولاً به‌تدریج کاهش می‌یابند.
۲. نوع و کیفیت الیاف
پرزدهی فرش تا حد زیادی به جنس و کیفیت مواد اولیه بستگی دارد:
- الیاف طبیعی در مقابل مصنوعی: الیاف طبیعی مانند پشم، بیشتر از الیاف مصنوعی مستعد پرزدهی هستند.
- تفاوت کیفیت پشم: کیفیت مواد اولیه پشمی، بسته به تأمین‌کننده و نوع پشم، بسیار متفاوت است (مثلاً پشم مرغوب کمتر پرز می‌دهد) و مستقیماً بر میزان پرزدهی تأثیر می‌گذارد.
- مدل‌های مستعد: فرش‌هایی با پرز بلند و مدل‌های تافتینگ دستی نیز بیشتر در معرض پرزدهی قرار دارند. فرش‌هایی که از کنف، پنبه یا ویسکوز ساخته شده‌اند هم ممکن است پرز دهند، اما معمولاً میزان کمتری دارند.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید فرش ماشینی؛ بهترین انتخاب را داشته باشید
۳. تکنیک و ساختار بافت (نقص‌های تولیدی)
نحوه ساخت و تکنیک بافت، عامل اصلی تعیین‌کننده طول عمر و پرزدهی فرش است:
- استفاده از چسب: اغلب فرش‌های پشمی، کاملاً ۱۰۰٪ پشم نیستند و در ساخت آن‌ها از چسب‌هایی برای اتصال الیاف استفاده می‌شود. با گذشت زمان، این چسب‌ها تجزیه شده و سبب پرزدهی می‌شوند.
- دوام بافت: فرش‌های دست‌باف (مانند گره‌دار) به دلیل داشتن ثبات ساختاری و دوام بالا، نسبت به فرش‌هایی که با روش‌های ماشینی ساخته می‌شوند، پرزدهی کمتری دارند.
- ساختار ضعیف: فرش‌های با کیفیت پایین‌تر (به ویژه انواع ماشینی یا تولید انبوه) به دلیل ساختار ضعیف، بیشتر پرز می‌دهند. در این نوع فرش‌ها، اگر نخ به اندازه کافی محکم ریسیده نشده باشد یا پشتی فرش به‌خوبی مهار نشده باشد، الیاف به آسانی شُل و جدا خواهند شد.
۴. تمیز کردن نامناسب
جارو کشیدن یا فرچه‌کشی بیش از حد تهاجمی می‌تواند رشته‌های الیاف را شکسته و پرزدهی را افزایش دهد. استفاده از برس چرخشی (Beater Bar) در جاروبرقی برای فرش‌های ظریف، در واقع می‌تواند مشکل را بدتر کند.
۵. کهنگی و فرسودگی طبیعی
با بالا رفتن سن فرش، به‌طور طبیعی شروع به از هم پاشیدن می‌کند، به‌خصوص در مناطق پرتردد. اگر فرش شما سال‌ها عمر کرده و ناگهان شروع به پرزدهی شدید کرده است، می‌تواند نشانه‌ای از فرسایش الیاف باشد.
چگونه پرزدهی فرش نو را متوقف کنیم؟
اگر فرش پشمی خریده‌اید و متوجه شدید که میزان پرزدهی آن بیش از حد انتظار است، این ترفندها به شما کمک می‌کنند تا این مشکل را به کمترین حد ممکن برسانید:
۱. استفاده از شانه یا برس مخصوص فرش
با استفاده از یک شانه یا برس مخصوص (یا حتی پرزگیر)، فرش پشمی خود را برس بزنید تا الیاف شل باقی‌مانده از آن خارج شوند. این کار باید به‌صورت هفتگی انجام شود تا فرش تمیز و تازه بماند و تمام الیاف و مواد شُل از آن پاک شوند.
۲. چیدن پرزهای بلند شده
اگر پرزهای پشمی بالاتر از سطح فرش بیرون زده‌اند، با استفاده از یک قیچی تیز، نوک آن‌ها را بچینید تا ظاهر کرکی و زبر از بین برود. کمی ریش‌ریش شدن در فرش‌های پشمی رایج است و با چیدن نوک این پرزها، فرش شما نه تنها حس بهتری زیر دست می‌دهد، بلکه تمیزتر و جذاب‌تر به نظر می‌رسد.
چیدن همین نوک‌های ریش‌ریش شده به کاهش پرزدهی نیز کمک می‌کند، زیرا همین قسمت‌های شل هستند که در نهایت جدا می‌شوند. دست خود را روی فرش بکشید، الیاف شُل را جمع کنید و دور بریزید.
بیشتر بخوانید: ترفندهای جلوگیری از سر خوردن فرش در خانه
۳. جارو کشیدن ملایم، منظم، اما با دفعات کم!
جارو کشیدن منظم یک روش مؤثر برای خارج کردن الیاف شُل و کاهش پرزدهی فرش است. با این حال، جارو کشیدن بیش از حد نیز می‌تواند به ساختار فرش آسیب بزند. برای حفظ سلامت فرش، این دستورالعمل دو مرحله‌ای را دنبال کنید:
- در دوره پرزدهی اولیه: ۱ تا ۲ بار در هفته و با مکش ملایم جارو کنید تا الیاف اضافی سریع‌تر خارج شوند و این دوره زودتر به پایان برسد.
- پس از اتمام پرزدهی اولیه: جارو کشیدن را به حداکثر یک بار در هفته یا کمتر کاهش دهید تا از فرسودگی و آسیب زدن به الیاف سالم جلوگیری شود.
در تمام مراحل، استفاده از مکش ملایم و اجتناب از برس چرخشی، یک اصل حیاتی برای حفظ سلامت فرش‌های ظریف (مانند پشمی) است. همچنین، هنگام جارو کشیدن در نزدیکی لبه‌ها و گوشه‌ها، بسیار با ملایمت عمل کنید.
4. فرش را بچرخانید
تغییر جهت و چرخش فرش هر چند ماه یکبار، کمک می‌کند تا سایش ناشی از رفت‌وآمد به‌صورت یکنواخت توزیع شود و پرزدهی در مناطق پر استفاده کاهش یابد.
همچنین می‌توانید در بخش‌هایی که رفت‌وآمد زیادی دارند، از یک قالیچه، زیرانداز یا روفرشی مجزا برای محافظت از فرش اصلی استفاده کنید. این کار، سایش مداوم را که یکی از عوامل اصلی جدا شدن الیاف است، به حداقل می‌رساند و به شما کمک می‌کند تا فرش اصلی خود را برای مدت طولانی‌تری نو و سالم نگه دارید.
5. شستشوی حرفه‌ای فرش
شستشوی دوره‌ای فرش توسط متخصصین می‌تواند به از بین بردن آلودگی‌های عمقی کمک کرده و ساختار الیاف را ترمیم کند، بدون اینکه آسیبی به فرش وارد شود.
چه زمانی باید نگران پرزدهی فرش باشیم؟
میزان مشخصی از پرزدهی در اغلب فرش‌های نو مورد انتظار است و این روند باید ظرف ۳ تا ۶ ماه اول به‌تدریج کمتر شود. اما اگر متوجه هر یک از موارد زیر شدید، شاید لازم باشد که موضوع را جدی‌تر پیگیری کنید:
- پرزدهی به‌جای اینکه کاهش یابد، با گذشت زمان شدت بیشتری پیدا می‌کند.
- مشاهده کم‌پشتی یا نازک شدن محسوس الیاف روی سطح فرش.
- نواحی‌ای که در آن‌ها پرز فرش نامرتب شده یا از بافت زیرین آن جدا می‌شود.
- حتی پس از گذشت یک سال یا بیشتر، الیاف همچنان به‌شدت جاروبرقی شما را پُر می‌کنند.
- پرزدهی همراه با کمرنگ شدن رنگ یا زبر و خشک شدن الیاف باشد.
اگر هر یک از این نشانه‌ها برایتان آشناست، شاید زمان آن رسیده باشد که از یک متخصص برای ارزیابی کمک بگیرید، یا حداقل در روش مراقبت از فرش خود تغییر ایجاد کنید.
در این مقاله از بخش سبک زندگی مجله اکالا، به دلایل پرز دادن فرش نو و روش‌های رفع این مشکل پرداخیم. شما از چه ترفندهایی استفاده می‌کنید؟ آن ها را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید.
منابع: CarpetSurgeon / RugsDirect / HomeBrighttx
من سورین صیادی هستم. سال‌هاست که شور و اشتیاق من به نوشتن، بخش بزرگی از زندگی‌ام بوده و خیلی خوشحالم که می‌تونم با نوشتن درباره موضوعات متنوعی مثل سینما، آشپزی و سبک زندگی، دیدگاه‌ها و تجربیاتم رو با شما به اشتراک بگذارم.
