5 دلیل سیاه شدن ته قابلمه روی اجاق گاز+ نکات طلایی برای پیشگیری

سیاه شدن تهِ قابلمه نهتنها جلوه آشپزخانه را نامرتب میکند، بلکه شستن و تمیز کردن آن نیز به کاری دشوار و خستهکننده تبدیل میشود. اما جالب است بدانید که این سیاهی یک اتفاق تصادفی نیست؛ در واقع، اجاقگاز شما با این نشانهها سعی دارد وجود مشکلی در تنظیمات یا فرآیند احتراق را اطلاع دهد.
دلایل مختلفی از جمله پخش نامناسب و زیاد بودن حرارت، کثیفی مشعلها، پایین بودن رده انرژی دستگاه و یا حتی عادتهای اشتباه در استفاده، میتوانند باعث سیاه شدن ته قابلمه روی اجاق گاز شوند. با ما در این مقاله از مجله اکالا همراه باشید تا پس از بررسی این دلایل، راهکارهای پیشگیری و حل این مشکل را با هم مرور کنیم.
چرا قابلمهها روی اجاقگاز سیاه میشوند؟
سیاه شدن یا دوده گرفتن تهِ قابلمهها روی اجاقگاز میتواند به چندین دلیل رخ دهد؛ در ادامه، هر یک از این دلایل و روش حل آن را بررسی میکنیم.
1. پخش نامناسب حرارت (تنظیم نبودن شعله)
یک شعله استاندارد باید حدود ۱.۵ سانتیمتر ارتفاع داشته باشد و کاملاً آبی بسوزد. اگر مرکز شعله زرد است یا کل شعله به رنگ زرد درآمده، یعنی ترکیب هوا و گاز تنظیم نیست.
- راه حل: دریچه تنظیم هوای مشعل را آنقدر تغییر دهید تا شعله به رنگ و اندازه درست برسد. (نکته: در اجاقگازهایی که مشعل آنها کاملاً آببندی و پلمب شده، امکان تنظیم دستی هوا وجود ندارد).
- نکته مهم: اگر بهتازگی اجاق خود را از گاز شهری به گاز کپسولی تبدیل کردهاید، حتماً از یک تعمیرکار بخواهید تا نازلهای (ژیگلور) مناسب را برایتان نصب کند.
2. زیاد بودن حرارت
اگر شعله مستقیم با کف قابلمه برخورد میکند، یعنی حرارت بیش از حد زیاد است.
- راه حل: شعله را کم کنید تا از سوختن و لک شدن بدنه ظرف جلوگیری شود.

3. کثیف بودن اجاقگاز و مسدود شدن سوراخهای مشعل
وجود باقیمانده غذا، چربی یا هرگونه آلودگی روی سرشعلهها باعث تولید دود و ایجاد لکههای سیاه دوده روی ظروف میشود.
- راه حل: همیشه سطح اجاقگاز را از لکههای چربی و پاشش غذا تمیز نگه دارید.
- پاکسازی خروجیها: مطمئن شوید که سوراخهای ریز سرشعلهها با جرم و گرفتگی مسدود نشده باشند. برای باز کردن این منافذ و برقراری جریان یکنواخت گاز، میتوانید از یک سوزن یا مفتول سیمی بسیار نازک استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: چگونه لکههای سرسخت اجاق گاز را بدون زحمت پاک کنیم؟
4. پایین بودن رده انرژی اجاقگاز
اجاقهایی که بازدهی حرارتی پایینی دارند (مثلاً گرید انرژی B یا C)، گاز را بهطور کامل نمیسوزانند و مستعد تولید دوده هستند. هنگام خرید، بهتر است اجاقهایی با سطح انرژی ۱ یا A را انتخاب کنید که احتراق کاملتری دارند.
5. عادتهای اشتباه در استفاده
علاوه بر دلایل بالا، این عادتهای اشتباه نیز میتوانند باعث سیاه شدن ته قابلمه روی گاز شوند:
- خیس بودن تهِ قابلمه: اگر قبل از گذاشتن قابلمه روی گاز، تهِ آن را خشک نکنید، رطوبت باعث کاهش دمای لحظهای و احتراق ناقص میشود که نتیجه آن سیاه شدن ظرف است.
- جریان باد: قرار دادن گاز در مسیر باد (نزدیک پنجره یا پنکه) باعث وزش باد به شعله و اختلال در سوختن گاز میشود.

چطور از سیاه شدن قابلمهها جلوگیری کنیم؟
برای اینکه ظروفتان سیاه نشوند، تا حد امکان از حرارت کم برای آشپزی استفاده کنید. اگر زمان کافی دارید، اجازه دهید غذا با شعله ملایم و در مدتزمان طولانیتر پخته شود.
بهترین حالت این است که شعله را طوری تنظیم کنید که با کفِ قابلمه برخورد نکند؛ اما اگر این کار ممکن نیست، حداقل اجازه ندهید شعله از کنارههای قابلمه بالا بیاید.
اگر روشهای قبلی مشکل را حل نکردند، میتوانید این دو ترفند موثر را امتحان کنید:
استفاده از شعلهپخشکن (Flame Tamer)
شعلهپخشکن یک صفحه فلزی است که روی مشعل قرار میگیرد و وظیفه اصلی آن پخش کردن یکنواخت حرارت زیر قابلمه است. چون در این حالت شعله مستقیم با ظرف برخورد نمیکند، احتمال ایجاد دوده به حداقل میرسد.
مراقبت ویژه از ظروف (بهخصوص ظروف رنگی)
اگر از قابلمههای رنگی استفاده میکنید، لکههای دوده خیلی زودتر خودشان را نشان میدهند. برای تمیز نگه داشتن آنها:
- از شویندههای مخصوص فر و گاز استفاده کنید.
- یک ترفند خانگی: یک قابلمه بزرگ را پر از آب و کمی مایع ظرفشویی کنید و روی حرارت بگذارید تا بجوشد. سپس قابلمه سیاه شده را درون آن قرار دهید و اجازه دهید چند دقیقه دیگر بجوشد. این کار باعث شل شدن دوده و تمیز شدن راحتتر ظرف میشود.
در این مقاله از بخش سبک زندگی مجله اکالا، با هم مرور کردیم که چطور با چند تغییر ساده در تنظیمات اجاقگاز و اصلاح عادتهای آشپزی، میتوانیم از سیاه شدن و آسیب دیدن قابلمهها جلوگیری کنیم.
فراموش نکنید که شعله آبی و تمیز، کلید سلامت ظروف و آشپزخانه شماست. اگر شما هم ترفند خاصی برای از بین بردن دودههای سرسخت دارید، خوشحال میشویم آن را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

من سورین صیادی هستم. سالهاست که شور و اشتیاق من به نوشتن، بخش بزرگی از زندگیام بوده و خیلی خوشحالم که میتونم با نوشتن درباره موضوعات متنوعی مثل سینما، آشپزی و سبک زندگی، دیدگاهها و تجربیاتم رو با شما به اشتراک بگذارم.







