خورش ساک چیست؟(طرز تهیه خورش گرگانی یا ساق کرمانی)
خورش ساک یک غذای سنتی در استان گلستان و مازندران است که در گلستان معمولا همراه با زرشک پلو و در مازندران در کنار نان یا برنج ساده سرو می‌شود. این غذا معمولا در عروسی‌ها، مراسم سوگواری و نذری طبخ می‌شود و یکی از مقوی‌ترین و محبوب‌ترین غذاهای سنتی است. در این مقاله از اکالا بلاگ می‌توانید با طرز تهیه خورش ساک به طور کامل آشنا شوید.
مواد لازم برای تهیه خورش ساک گرگانی
آماده کردن مواد اولیه این غذا حدود نیم ساعت طول می‌کشد و برای پخت آن باید بین ۲ تا ۳ ساعت زمان صرف کنید. برای تهیه خورش ساک گرگانی به مواد اولیه زیر نیاز دارید:
| نخود | ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| جوش شیرین یا بیکینگ پودر | به مقدار کم |
| گوشت گوسفندی | ۴۰۰ گرم |
| پیاز | ۱ عدد |
| آرد گندم | ۲ قاشق غذاخوری |
| اسفناج خرد شده | ۷۰۰ گرم |
| سیر | ۴ حبه |
| آب نارنج | ۱/۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| نعنا خشک | ۱ قاشق غذاخوری |
| نمک، فلفل سیاه و زردچوبه | به مقدار لازم |
مراحل تهیه خورش ساک گرگانی
در ادامه این بخش می‌توانید با مراحل درست کردن خورش ساک گرگان یا همان خورش ساق کرمانی آشنا شوید.
مرحله اول: نخود را خام جوش کنید
برای شروع باید نخود را برای ۲۴ ساعت در آب قرار دهید و در این مدت چند بار آب آن را عوض کنید. در ادامه باید نخودها را همراه با مقداری آب در قابلمه بریزید و روی حرارت قرار دهید. زمانی که آب شروع به جوشیدن کرد، مقدار کمی جوش شیرین یا بیکینگ پودر به آن اضافه کنید.
بعد از ۱ دقیقه شعله گاز را خاموش کنید. به این روش خام جوش کردن نخود گفته می‌شود. بعد از خام جوش کردن نخود باید آن را آبکش کنید، سپس مقداری آب سرد روی آن بریزید و بعد پوست نخودها را به راحتی جدا کنید.
مرحله دوم: پیاز و گوشت را سرخ کنید
پیاز را به صورت نگینی خرد کنید. مقداری روغن در قابلمه بریزید و بعد پیاز خرد شده را برای چند دقیقه تفت دهید. در ادامه گوشت را به صورت مکعبی یا خورشتی خرد کنید.
تکه‌های گوشت را به قابلمه اضافه کنید و همراه با پیاز تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند و در روغن سرخ شود. سپس می‌توانید مقداری فلفل سیاه و زردچوبه به مواد اضافه کنید.
مرحله سوم: آب و نخود را به قابلمه اضافه کنید
بعد از این که گوشت به خوبی سرخ شد، باید نخودهای خام جوش شده را به گوشت اضافه کنید و سپس مقداری آب در قابلمه بریزید و قابلمه را روی حرارت قرار دهید تا گوشت و نخود به خوبی بپزند.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه خورش برگ مو با گوشت
مرحله چهارم: اسفناج را به قابلمه اضافه کنید
اسفناج را بشویید و به صورت ریز خرد کنید. در ادامه مقداری روغن در یک ماهیتابه بریزید و آن را روی حرارت قرار دهید. اسفناج‌های خرد شده را برای چند دقیقه روی حرارت سرخ کنید و زمانی که حجم اسفناج‌ها کم شد، آن‌ها را در قابلمه گوشت و نخود بریزید.
مرحله پنجم: کمی آرد به خورش اضافه کنید
برای این که قوام خورش بیشتر شود و بافت غلیظ‌تری پیدا کند، مقداری آرد را با آب سرد ترکیب کنید و بعد به خورش اضافه کنید.
مرحله ششم: خورش را آماده کنید
اجازه دهید گوشت و نخود به خوبی بپزند و خورش شما آماده شود، سپس می‌توانید مقداری آب نارنج به غذا اضافه کنید. کمی نمک به خورش اضافه کنید. سیرها را رنده کنید و در کمی روغن تفت دهید.
وقتی که بوی سیر بلند شد، یک قاشق نعنا خشک به آن اضافه کنید و مواد را برای ۲ دقیقه تفت دهید و بعد شعله گاز را خاموش کنید. حالا ترکیب سیر و نعنا را به خورش اضافه کنید و بعد از ۵ دقیقه شعله گاز را خاموش کنید و این غذا را در کنار برنج و مرغ سرو کنید.
مواد لازم برای تهیه خورش ساک مازندرانی
آماده کردن این غذا حدود نیم ساعت و پخت آن حدود ۲ تا ۳ ساعت طول می‌کشد. مواد به کار رفته در این غذا برای ۴ نفر مناسب است.
| گوشت گوسفندی | ۳۰۰ گرم |
| اسفناج | ۱ کیلوگرم |
| سبزیجات معطر | ۳۰۰ گرم |
| سیر | ۳ حبه |
| پیاز | ۲ عدد |
| هویج | ۱ عدد |
| تخم مرغ | ۳ عدد |
| نمک، زردچوبه و فلفل سیاه | به مقدار لازم |
| روغن | به مقدار لازم |
| رب نارنج یا رب انار | ۱ قاشق غذاخوری |
طرز تهیه خورش ساک مازندران
مراحل تهیه خورش ساک مازندرانی به شرح زیر است:
- برای تهیه خورش ساک یا اسپناساک مازندرانی ابتدا باید اسفناج، نعنا، جعفری و تره را بشویید و بعد به صورت ریز خرد کنید.
- گوشت گوسفندی را به اندازه ۲ سانتی‌متری خرد کنید. پیاز را خرد کنید. یک قابلمه را روی حرارت قرار دهید و مقداری روغن در آن بریزید.
- در ادامه پیاز را برای چند دقیقه در روغن تفت دهید. سپس سیر خرد شده را اضافه کنید. زمانی که بوی سیر بلند شد، می‌توانید گوشت خرد شده را در قابلمه بریزید.
- در ادامه زردچوبه و فلفل را اضافه کنید و مواد را هم بزنید. سپس اسفناج‌ها را اضافه کنید. شعله گاز را زیاد کنید و مواد را مدام هم بزنید تا اسفناج‌ها آب نیندازند.
- حالا می‌توانید سبزی‌های معطر را اضافه کنید. پس از تفت دادن مواد می‌توانید مقداری آب گرم به قابلمه اضافه کنید و شعله گاز را کم کنید تا گوشت‌ها به خوبی بپزند.
- بعد از حدود ۱ ساعت و نیم می‌توانید هویج را به صورت نگینی خرد کنید و به غذا اضافه کنید. تخم مرغ‌ها را در یک کاسه بشکنید و با چنگال یا همزن دستی خوب هم بزنید. سپس به خورش اضافه کنید.
- در انتهای پخت خورش می‌توانید ۱ قاشق غذاخوری رب انار یا مقداری رب نارنج به خورش اضافه کنید و آن را همراه با برنج یا نان سنگک تازه میل کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه خورش بامیه با گوشت قلقلی
نکات و فوت و فن‌های تهیه خورش ساک
در ادامه به چند نکته طلایی برای تهیه خورش ساک اشاره خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
- برای تهیه این غذا می‌توانید به جای آب نارنج از رب نارنج نیز استفاده کنید.
- در برخی از رسپی‌ها برای تهیه این غذا از هویج خرد شده و مقداری گشنیز و جعفری خرد شده نیز استفاده می‌شود.
- برای این که خورش ساک شما سریع‌تر آماده شود، می‌توانید نخودها را در زودپز بپزید.
- برای تهیه این غذا می‌توانید بعد از این که گوشت پخت، آن را از خورش خارج کنید و با چنگال ریش ریش کنید و دوباره به غذا اضافه کنید.
- برخی افراد برای خوشمزه‌تر شدن این غذا مقداری دنبه گوسفند به آن اضافه می‌کنند.
- زردچوبه اصلی‌ترین ادویه این غذا است و از همین رو باید به مقدار زیاد از آن استفاده کنید.
- مقدار سیری که برای تهیه این غذا استفاده می‌شود، اختیاری است و می‌توانید بنا به ذائقه خودتان مقدار آن را کم و زیاد کنید.
- برای تهیه این غذا حتما نمک و آب نارنج را بعد از پخت گوشت و نخود به غذا اضافه کنید. زیرا اضافه کردن زودهنگام نمک و آب نارنج موجب دیرپز شدن مواد می‌شود.
- می‌توانید از این غذای ساده و مقوی برای سحری و افطار در ماه مبارک رمضان نیز استفاده کنید.
خورش ساک یک غذای متفاوت اما خوشمزه شمالی است که بسیار انرژی بخش است و برای تهیه آن از ترکیب گوشت، نخود و سبزیجات استفاده می‌شود. اگر تجربه درست کردن این غذا را دارید، می‌توانید نظرات و تجربیات خودتان را در این مطلب از مجله آشپزی اکالا با ما و دوستان علاقه‌مند به آشپزی به اشتراک بگذارید.
من مژده شرف عاشوری هستم. سالهاست که به صورت تخصصی در مورد موضوعات مختلف می‌نویسم و ترجمه میکنم. از بازی با کلمات و خلق محتوای تازه لذت میبرم و دوست دارم دنیای اطرافم رو بیشتر از چیزی که میبینم، کشف کنم…
