۷ خاصیت باوردنکردنی “سلنیوم” برای سلامتی
اگرچه شاید تاکنون چیز زیادی از سلنیوم نشنیده باشید، این مادهٔ معدنی مهم و شگفت انگیز برای سلامتی شما تا حدود زیادی حیاتی است. سلنیوم یک ماده معدنی اساسی و ضروری بدن شما است، بنابراین باید از طریق رژیم غذایی برای بدن شما فراهم شود.
این ماده فقط به مقدار کمی مورد نیاز بدن است اما در فرآیندهای مهم بدن شما از جمله متابولیسم یا همان سوخت و ساز و عملکرد غدهٔ تیروئید نقش مهمی دارد.
در این مقاله ۷ خاصیت سلنیوم برای سلامتی بدن شما که بوسیلهٔ مطالعات و آزمایشهای علمی به اثبات رسیده، آورده شده است.
سلنیوم به عنوان یک آنتی اکسیدان قدرتمند عمل میکند
آنتی اکسیدان ها ترکیباتی در مواد غذایی هستند که از آسیب سلولی که به دلیل وجود رادیکالهای آزاد در بدن ایجاد میشود، تا حدودی جلوگیری میکنند.
رادیکالهای آزاد محصولاتی فرعی به دست آمده از متابولیسم یا همان سوخت وساز بدن هستند که هر روزه در بدن شما بوجود میآیند.
این رادیکالهای آزاد معمولاً به نادرستی مضر نامیده میشوند، در حالی که رادیکالهای آزاد برای سلامتی شما تا حدودی هم ضروری هستند. آنها عملکردهای مهمی در بدن شما دارند مانند محافظت کردن از بدن شما در برابر خطر مبتلا شدن به بسیاری از بیماریها و مشکلات مربوط به سلامتی.
با این حال، بعضی عاملها مانند سیگار کشیدن، استفاده بیش از اندازه از الکل و همچنین داشتن استرس بیش از از اندازه، میتواند باعث افزایش بیش از اندازهٔ رادیکالهای آزاد شود. این قضیه میتواند باعث بوجود آمدن آسیب اکسید شدگی در بدن شود که به سلولهای سالم آسیب میرساند.
نتایج آزمایشها و مطالعههای انجام شده در این زمینه نشان میدهد، آسیب اکسید شدگی میتواند تا حدودی باعث ایجاد بعضی از بیماریها و مشکلات مربوط به سلامتی مانند بیماریهای قلبی، آلزایمر و سرطان و همچنین پیری زودرس و گاهی هم بیشتر شدن خطر سکته مغزی در افراد شود. آنتی اکسیدان هایی مانند سلنیوم با کم کردن تعداد رادیکالهای آزاد به پایین نگه داشتن آسیب اکسید شدگی کمک میکنند.
این مادهٔ معدنی مهم عمل محافظت از بدن را با خنثی کردن رادیکالهای آزاد اضافی و محافظت از سلولها در برابر صدمات احتمالی بوجود آمده از آسیب اکسید شدگی انجام میدهد.
خلاصه: سلنویم یک آنتی اکسیدان بسیار قدرتمند است که با آسیب اکسید شدگی مبارزه میکند و به شما در دفاع از بدن در برابر مشکلات و بیماریهای مزمن مانند بیماریهای قلبی و سرطان کمک میکند.
سلنیوم خطر مبتلا شدن به بعضی از سرطانها را کاهش میدهد
میدانیم که علاوه بر کم کردن آسیب اکسید شدگی، سلنیوم میتواند به کمتر کردن خطر مبتلا شدن افراد به بعضی از انواع سرطانها، تا حدود زیادی کمک کند.
این قضیه به توانایی سلنیوم در کاهش آسیب دیدگی DNA ها و آسیب اکسید شدگی، تقویت سیستم ایمنی بدن و از بین بردن سلولهای سرطانی مربوط است.
در یک بررسی و تجزیه و تحلیل بر روی تعداد ۶۹ مطالعه که در همین زمینه بر روی تعداد بیش از ۳۵۰،۰۰۰ نفر انجام شده است، نشان داده شد که داشتن مقدار بالای سلنیوم در خون میتواند تا حدود زیادی باعث کم شدن خطر مبتلا شدن افراد به انواع خاصی از سرطان، از جمله سرطانهای پستان، ریه، روده بزرگ، روده کوچک و پروستات شود.
جالب است که بدانید که این تأثیرات ضد سرطانی این مادهٔ معدنی بسیار مهم فقط با سلنیوم دریافت شده از خوردن غذاها به دست میآید و سلنیم درون مکملها این خاصیت ضد سرطانی را ندارد.
با این حال، نتایج بعضی تحقیقها و مطالعههای انجام شده در این زمینه نشان میدهند که مصرف مکملهای سلنیم میتواند عوارض جانبی منفی را در افرادی که تحت پرتودرمانی قرار دارند، تاحدودی کمتر کنند.
به عنوان مثال، نتایج به دست آمده از یک مطالعه نشان داد که مکملهای سلنیوم خوراکی باعث بهتر شدن کلی کیفیت زندگی در افراد میشوند و تا حدودی میتوانند باعث کم شدن احتمال مبتلا شدن به اسهال به دلیل تابش اشعههای پرتو درمانی در زنان مبتلا به سرطان رحم و دهانهٔ رحم شود.
خلاصه: مقدار بالای سلنیوم خون میتواند شما را در برابر برخی سرطانها محافظت کند، در حالی که مصرف سلنیوم ممکن است به بهبود کیفیت زندگی در افرادی که پرتودرمانی میشوند، تا حدودی کمک کند.
میتواند در برابر بیماریهای قلبی از شما محافظت کند
یک رژیم غذایی سرشار از سلنیوم میتواند به سلامت قلب شما کمک کند، به این خاطر که مقدار پایین سلنیوم میتواند تا حدودی باعث زیاد شدن خطر مبتلا شدن به بیماریهای قلبی در افراد شود.
در یک بررسی و تجزیه و تحلیل بر روی ۲۵ مطالعه تجربی، نشان داده شد که ۵۰ ٪ افزایش در مقدار سلنیوم خون افراد میتواند باعث با کم شدن خطر مبتلا شدن به بیماریهای قلبی به مقدار ۲۴ ٪ در افراد شود.
سلنیوم همچنین ممکن است علائم بوجود آمدن التهاب را در بدن شما تا حدودی کاهش دهد. میدانیم که التهابها یکی از مهمترین عاملهای خطر در بیماری قلبی محسوب میشوند.
به عنوان مثال، یک بررسی انجام شده بر روی ۱۶ مطالعه کنترل شده که بر روی تعداد ۴۳۳،۰۰۰ فرد مبتلا به بیماری قلبی، نشان داد که مصرف مکملهای سلنیوم میتواند باعث کم شدن مقدار پروتئین واکنشیدر بدن شود. این پروتئین یک عامل بوجود آوردن التهاب در بدن است.
به علاوه این که مصرف مکملهای سلنیوم میتواند تا حدودی مقدار گلوتاتیون پراکسیداز که یک آنتی اکسیدان قدرتمند است را در بدن شما افزایش بدهد.
این نشان میدهد که سلنیوم با کم کردن التهابها و آسیب اکسید شدگی در بدن ممکن است تا حدود باعث کم شدن خطر بیماریهای قلبی در افراد شود. وجود آسیب اکسید شدگی و التهاب در بدن میتواند همچنین تا حدودی باعث بوجود آمدن بیماری (آترواسکلروز) گرفتگی رگها و یا ایجاد پلاکت در رگهای بدن شوند.
بیماری آترواسکلروز میتواند باعث بوجود آمدن مشکلات مربوط به سلامتی و بیماریهای خطرناکی مانند سکته مغزی، سکتههای قلبی و بیماریهای قلبی در افراد بشود.
وجود غذاهای سرشار از سلنیوم در رژیم غذایی شما یک روش عالی است برای اینکه بتوانید مقدار آسیب اکسید شدگی و همچنین مقدار التهابها را در بدن خود در پایینترین مقدار ممکن نگه دارید.
خلاصه: سلنیوم با پایین نگه داشتن مقدار آسیب اکسید شدگی و کم کردن خطر مبتلا شدن به بیماریهای قلبی میتواند تا حدودی به سلامت قلب شما کمک کند.
به جلوگیری از کم شدن توان ذهنی شما کمک میکند
همانطور که میدانید بیماری آلزایمر یک بیماری ویران کننده است که باعث از دست رفتن حافظه میشود و بر قدرت تفکر وتشخیص و همچنین بر رفتار افراد تأثیر منفی میگذارد. بر طبق آمار، این بیماری ششمین عامل مرگ و میر در ایالات متحده است.
تعداد مبتلایان به آلزایمر در همه دنیا رو به افزایش است. بنابراین، پیدا کردن راههایی برای جلوگیری از این بیماری از بین برنده و ویران کنندهٔ کاری ضروری است.
دانشمندان و محققان بخش سلامت و درمان می گویند که آسیب اکسید شدگی در بوجود آمدن و پیشرفت بیماریهای سیستم عصبی انسان مانند پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس و آلزایمر نقش مهمی دارند.
مطالعهها و تحقیقهای فراوان انجام شده در این زمینه نشان دادهاند که سلنیوم خون در افراد بیمار مبتلا به آلزایمر نسبت به افراد سالم تا حدودی کمتر است.
علاوه بر این، نتایج به دست آمده از برخی از مطالعات نشان دادهاند که آنتی اکسیدان های موجود در مواد غذایی و مکملها میتواند تا حدودی قدرت حافظه را در بیماران مبتلا به آلزایمر، بهبود بدهد.
یک مطالعه کوچک نشان داد که مصرف روزانه یک عدد گردوی برزیلی که سرشار از سلنیوم است، تسلط کلامی یعنی صحبت کردن به صورت روان و عملکردهای ذهنی دیگر را در بیماران دارای مشکلات خفیف ذهنی تا حدودی بهبود میدهد.
از این گذشته جالب است بدانید که رژیم غذایی مدیترانهای که یک رژیم غذایی سالم و متنوع است و سرشار از غذاهای پر سلنیوم مانند غذاهای دریایی و آجیلها است، تا حدودی باعث کمتر شدن خطر مبتلا شدن به بیماری آلزایمر در افراد میشود.
خلاصه: مصرف رژیم غذایی سرشار از سلنیوم میتواند به جلوگیری از ضعیف شدن و کم شدن توان ذهنی و قدرت حافظه در افراد مبتلا به آلزایمر تا حدود زیادی کمک کند.
سلنیوم برای سلامتی تیروئید مهم است
وجود مقدار کافی سلنیوم برای عملکرد مناسب غده تیروئید شما تا حدود زیادی ضروری است. در حقیقت، غدهٔ تیروئید دارای مقدار بیشتری سلنیوم نسبت به اندامهای دیگر بدن انسان است.
این ماده معدنی مهم و قدرتمند میتواند تا حدود زیادی به محافظت کردن از تیروئید در برابر آسیب اکسید شدگی، کمک کند و در تولید هورمونهای تیروئید نقش مهمی دارد.
می دانیم که سلامت غده تیروئید برای انجام بسیار از عملکردهای مهم بدن ضروری است، مثلاً سوخت و ساز بدن را تنظیم میکند و رشد بدن را کنترل میکند.
کمبود سلنیوم در بدن افراد میتواند تا حدودی باعث بوجود آمدن مشکلات و بیماریهای مربوط به تیروئید شود مانند تیروئیدیت هاشیموتو، که نوعی کم کاری تیروئید است که در آن سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله میکند.
یک مطالعه تجربی بر روی تعداد بیش از ۶۰۰۰ نفر نشان داد که مقدار پایین سلنیوم در بدن میتواند تا حدودی باعث بیشتر شدن خطر مبتلا شدن به بیماریهای تیروئیدیت خود ایمنی و کم کاری تیروئید شود.
علاوه بر این، بعضی از مطالعهها در این زمینه نشان دادهاند که مصرف مکملهای دارای سلنیوم میتواند تا حدود زیادی باعث بهبودی مبتلایان به این بیماری تیروئیدیت هاشیموتو باشد.
نتایجی که از یک بررسی انجام شده در همین زمینه به دست آمده است نشان میدهد که مصرف مکملهای دارای مقدار مناسبی از سلنیوم به صورت روزانه و به مدت سه ماه تا حدودی باعث کم شدن آنتی بادی تیروئید که باعث صدمه زدن به این غدهٔ مهم میشوند، میشود. همچنین نشان داده شد که مصرف این مکملها به بهبود روحیه و سلامت عمومی افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو تا حدود زیادی کمک میکند.
با این حال، هنوز تحقیقها و مطالعههای بیشتری در این زمینه نیاز است قبل از اینکه مکملهای سلنیوم برای افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو توصیه شود.
خلاصه: سلنیوم غده تیروئید را از آسیبهای اکسید شدگی محافظت میکند و برای تولید هورمونهای تیروئید تا حدودی ضروری است. سلنیوم میتواند تا حدود زیادی به مبتلایان به هاشیموتو و انواع دیگر بیماری تیروئید کمک کند، اما هنوز تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند
سیستم ایمنی بدن با شناسایی و مقابله با تهدیدات احتمالی، بدن شما را سالم نگه میدارد. این تهدیدها و خطرها شامل باکتریها، ویروسها و انگلها است.
سلنیوم نقش مهمی در سالم و قوی نگه داشتن سیستم ایمنی بدن شما دارد.
آنتی اکسیدان به کمتر شدن آسیب اکسید شدگی در بدن شما کمک میکند و باعث کم شدن التهابها و تقویت سیستم ایمنی بدن شما میشود.
نتایج مطالعهها و تحقیقهایی که در این زمینه انجام شده است نشان دادهاند که بیشتر کردن مقدار سلنیوم خون میتواند تا حدودی به تقویت کردن پاسخ سیستم ایمنی بدن کمک کند.
از طرف دیگر، کمبود این مادهٔ معدنی مهم میتوان تا حدودی به عملکرد سلولهای ایمنی بدن شما آسیب برساند و ممکن است باعث کند تر شدن و ضعیفتر شدن واکنش ایمنی بدن شما بشود.
همچنین نتایج به دست آمده از آزمایشها و مطالعههایی که در این زمینه انجام شده است نشان میدهد که کمبود این مادهٔ معدنی مهم در مبتلایان به HIV میتواند تا حدودی باعث بیشتر شدن خطر مرگ و همچنین پیشرفت بیماری در این بیماران شود، در حالی که نشان داده شده است که مصرف این مکملهای دارای سلنیوم میتواند باعث شود این بیماران کمتر به بستری شدن در بیمارستانها احتیاج پیدا کنند و همچنین باعث میشود تا حدودی علائم و عوارض منفی این بیماری در این افراد بهبود پیدا کند. علاوه بر این، مکملهای سلنیوم میتوانند به تقویت سیستم ایمنی بدن در مبتلایان به آنفلوانزا، سل و هپاتیت C هم تا حدودی کمک کند.
خلاصه: سلنیوم برای سلامتی و عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن بسیار مهم است. مقدار بالاتر سلنیوم در بدن افراد میتواند میتواند تا حدودی به تقویت سیستم ایمنی افراد مبتلا به HIV، آنفلوانزا، سل و هپاتی C، کمک کند.
سلنیوم به کاهش علائم منفی آسم کمک میکند
آسم یک بیماری مزمن است که مجراهای عبور هوای ششها را تحت تأثیر قرار میدهند. این مجراها هوا را به داخل و خارج از ریهها هدایت میکنند.
وقتی افراد به این بیماری مبتلا میشوند این مجارهای هوایی تا حدودی ملتهب میشوند و شروع به باریک شدن میکنند و باعث بوجود آمدن علائم و عوارض منفی مانند خس خس سینه، تنگی نفس، سفتی در قفسه سینه و سرفه کردن میشود.
نتایج آزمایشها و تحقیقهای انجام شده در این زمینه نشان میدهد که افزایش مقدار آسیب اکسید شدگی و التهاب در بدن تا حدود زیادی میتواند باعث مبتلا شدن به بیماری آسم در افراد شوند.
با توجه به اینکه سلنیوم توانایی خوبی در کاهش التهابها در بدن دارد، بعضی از مطالعهها و آزمایشها در این زمینه نشان میدهند که این ماده معدنی میتواند به کم کردن علائم و عوارض منفی مربوط به آسم، کمک کند.
جالب است بدانید که تحقیقها و مطالعهها در این زمینه نشان میدهد که افرادی که به آسم مبتلا هستند، مقدار سلنیوم در خون آنها تا حدودی کمتر از افراد سالم است.
در حقیقت، نتایج به دست آمده از یک مطالعه نشان داد که بیماران آسم با مقدار بالاتر سلنیوم در خون عملکرد ریه بهتری نسبت به افراد با مقدار پایین سلنیوم دارند. مکملهای سلنیوم همچنین ممکن است به کاهش علائم مرتبط با آسم کمک کند.
به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که اگر به افرادی که آسم دارند روزانه ۲۰۰ میلی گرم سلنیوم داده شود این کار میتواند باعث شود که این افراد مصرف داروهای کورتیکواستروئید را کمتر کنند. این دارویی است که برای کم کردن علائم و عوارض منفی این بیماری استفاده میشود.
با این حال، نتایج به دست آمده از تحقیقها و آزمایشها در این زمینه هنوز کامل نیست و مطالعههای بیشتری برای درک کامل نقش سلنیوم در بهبود و درمان بیماری آسم لازم است.
خلاصه: مصرف سلنیوم به دلیل توانایی آن در کم کردن التهابها در بدن میتواند برای افراد مبتلا به آسم تا حدودی سودمند و مفید باشد. با این حال، هنوز تحقیقهای بیشتری در زمینه مورد نیاز است.
بهترین منابع رژیم غذایی سلنیوم
خوشبختانه بسیاری از غذاهای سالم دارای منابع سرشاری از این مادهٔ معدنی بسیار مهم هستند.
غذاهای زیر منابع عالی برای تأمین سلنیوم بدن شما هستند:
- صدف: ۲۳۸ ٪ مقدار توصیه شدهٔ مصرف روزانه در ۳ اونس (حدود ۸۵ گرم)
- بادام برزیل: ۱۷۴ ٪ از مقدارتوصیه شدهٔ مصرف روزانه در یک عدد (حدود ۵ گرم)
- ماهی لوزی: ۱۷۱ ٪ مقدارتوصیه شدهٔ مصرف روزانه در ۶ اونس (حدود ۱۵۹ گرم)
- ماهی گیدر: ۱۶۷ ٪ مقدارتوصیه شدهٔ مصرف روزانه در ۳ اونس (حدود ۸۵ گرم)
- تخم مرغ: ۵۶ ٪ مقدارتوصیه شدهٔ مصرف روزانه در ۲ تخم بزرگ (حدود ۱۰۰ گرم)
- ماهی ساردین: ۴۶ ٪ از مقدارتوصیه شدهٔ مصرف روزانه در ۴ عدد ساردین (حدود ۴۸ گرم)
- تخمه آفتابگردان: ۲۷ ٪ مقدارتوصیه شدهٔ مصرف روزانه در ۱ اونس (حدود ۲۸ گرم)
- سینه مرغ: ۱۲ ٪ از مقدارتوصیه شدهٔ مصرف روزانه در ۴ برش (حدود ۸۴ گرم)
- قارچ: ۱۰ ٪ مقدارتوصیه شدهٔ مصرف روزانه در ۱ فنجان (حدود ۹۷ گرم)
مقدار سلنیوم موجود در غذاهای گیاهی بسته به مقدار سلنیوم خاک که در آن رشد کردهاند متفاوت است.
بنابراین، غلظت سلنیوم در محصولات زراعی تا حد زیادی به جایی بستگی دارد که در آن زراعت میشود.
به عنوان مثال، یک مطالعه که در این زمینه انجام شده نشان داد که مقدار سلنیوم در بادامهای برزیلی به مقدار فراوانی میتواند متفاوت باشد. در حالی که یک عدد بادام برزیلی که در یک منطقه کشت شده میتواند تا حدود حداکثر ۲۸۸ ٪ از مقدار توصیه شده مصرف روزانهٔ سلنیم را برای شما تأمین کند، در بعضی دیگر از مناطق یک عدد از این محصول تنها دارای ۱۱ ٪ از این مادهٔ معدنی مهم است.
بنابراین، مهم است که رژیم غذایی متنوعی مصرف کنید که شامل بیش از یک منبع خوب برای تأمین این ماده معدنی مهم باشد.
خلاصه: غذاهای سرشار از سلنیوم شامل غذاهای دریایی، آجیل و قارچ هستند. مصرف انواع غذاهای دارای این ماده معدنی، اهمیت فراوانی برای سلامتی بدن شما دارد، زیرا مقدار سلنیوم بسته به شرایط در حال رشد متفاوت است.
خطرات مصرف بیش از حد سلنیوم
اگرچه سلنیوم برای حفظ سلامتی بدن شما تا حدود زیادی ضروری است، اما مصرف بیش از اندازهٔ آن میتواند خطرناک باشد. در حقیقت، مصرف مقدارهای زیاد سلنیوم میتواند تا حدودی ایجاد مسمومیت کند و حتی کشنده باشد.
اگرچه مسمومیت سلنیوم نادر است، مهم است که مقدار توصیه شده مصرف که ۵۵ میکروگرم در روز است را رعایت کنید و از مصرف بیش از حد بالایی قابل تحمل که ۴۰۰ میکروگرم در روز است تا حد امکان خود داری کنید.
بادام برزیلی دارای مقدار بسیار زیادی سلنیوم است. مصرف زیاد آن میتواند باعث مسمومیت سلنیوم شود.
با این وجود، مسمومیت این مادهٔ معدنی مهم به احتمال زیاد با خوردن غذاهای طبیعی بوجود نخواهد آمد اما ممکن است با مصرف بیش از حد مکملهای دارای این مادهٔ معدنی مسمومیت سلنیوم در افراد اتفاق افتد.
بعضی از علائم مسمومیت سلنیوم در زیر آورده شده است:
- ریزش مو
- سرگیجه
- حالت تهوع
- استفراغ
- جوش صورت
- لرزش در بدن
- درد عضلانی
در موارد شدید، مسمومیت حاد سلنیوم میتواند باعث بوجود آمدن به علائم جدی در رودهها و سیستم عصبی، حمله قلبی، نارسایی کلیه و حتی مرگ شود.
خلاصه: مسمومیت سلنیوم بسیار نادر است، مصرف بیش از حد این ماده معدنی از طریق رژیمهای غذایی یا مکملها میتواند عوارض جانبی خطرناکی داشته باشد.
چکیدهٔ مقاله
سلنیوم یک ماده معدنی قدرتمند است که برای عملکرد صحیح بدن شما تا حدود زیادی ضروری است.
این ماده نقش مهمی در سوخت و ساز بدن یا همان متابولیسم بدن و در عملکرد تیروئید دارد و همچنین به محافظت از بدن در برابر صدمات بوجود آمده از آسیب اکسید شدگی کمک میکند.
علاوه بر این، سلنیوم میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و کم شدن سرعت ضعیف شدن قوای ذهنی در افراد مسن و حتی کم شدن خطر مبتلا شدن به بیماریهای قلبی کمک کند.
این مادهٔ معدنی مهم در غذاها و خوراکیهای زیادی وجود دارد، از صدف و قارچ گرفته تا بادام برزیلی.
اضافه کردن غذاهای سرشار از سلنیوم به رژیم غذایی شما یک روش عالی برای حفظ سلامتی است.
منبع: www.healthline.com