راهنمای بالانس کردن رادیاتور پکیج دیواری برای عملکرد بهتر
عملکرد بهتر رادیاتورها برای حفظ دمای مطلوب در خانه ما در ماه‌های سرد سال بسیار مهم است. به همین دلیل در این مقاله از مجله اُکالا می‌خواهیم راهنمای بالانس کردن رادیاتور پکیج دیواری برای عملکرد بهتر را به شما معرفی کنیم.
اگر رادیاتورهای ما متعادل نباشند، شاید در سراسر خانه گرمایش ناهماهنگ داشته باشیم. در ادامه این مطلب، فرآیند متعادل کردن رادیاتور را گام به گام بررسی خواهیم کرد، از شناسایی رادیاتورهایی که نیاز به متعادل کردن دارند تا انجام تنظیمات لازم. همچنین در مورد ابزارها و تجهیزاتی که برای انجام این کار نیاز دارید بحث خواهیم کرد و نکات و ترفندهایی را برای ساده و سرراست کردن این فرآیند ارائه خواهیم داد.
راهنمای کامل نحوه متعادل کردن رادیاتور
عدم تعادل رادیاتور می‌تواند منجر به اتلاف انرژی و افزایش هزینه‌های گرمایش شود. متعادل کردن رادیاتور شامل تنظیم جریان آب گرم از طریق رادیاتور است تا اطمینان حاصل شود که هر اتاق در خانه ما به طور یکنواخت گرم می‌شود.
بیشتر بخوانید: نحوه تمیز کردن انواع رادیاتور شوفاژ قبل از شروع فصل سرما
چرا باید رادیاتورهای خود را متعادل کنیم؟
یک سیستم گرمایش مرکزی احتمالا به دلایل مختلف نیاز به متعادل کردن داشته باشد. یکی از رایج‌ترین دلایل این است که احتمال دارد سیستم گرمایش، آب گرم را به طور مساوی در سراسر خانه ما توزیع نکند.
این شرایط می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله اندازه خانه، چیدمان خانه، موقعیت رادیاتورها و اینکه آیا رادیاتورهای اضافی به سیستم خود اضافه کرده‌اید یا خیر، باشد.
اگر برخی از اتاق‌های خانه ما گرمتر از بقیه هستند، می‌تواند نشانه‌ای از عدم تعادل صحیح سیستم گرمایش مرکزی خانه ما باشد.
وقتی سیستم گرمایش نامتعادل باشد، می‌تواند منجر به ایجاد نقاط گرم و سرد در سراسر خانه ما شود که امکان دارد هم آزاردهنده و هم ناکارآمد باشد.
«نیکلاس اوکلند»، متخصص سیستم‌های گرمایش، در این مورد با وب‌سایت اسکاتلندی “traderadiators” که در شهر گلاسگو مستقر است، گفتگو و توصیه‌هایی را ارائه کرد که ترجمه آنها را در ادامه می‌خوانید.
متعادل کردن سیستم گرمایش مرکزی خانه ما شامل تنظیم جریان آب گرم از طریق رادیاتورها می‌شود تا اطمینان حاصل شود که هر اتاق در خانه به طور مساوی گرم می‌شود.
این کار را می‌توان با تنظیم شیرهای روی رادیاتورها که جریان آب را کنترل می‌کنند، انجام داد. با متعادل کردن سیستم گرمایش مرکزی خود، می‌توانید جریان آب گرم را به مناطق سردتر خانه خود افزایش داده و جریان آب گرم را به مناطق گرمتر کاهش دهید و در نتیجه توزیع گرما در سراسر خانه شما یکنواخت‌تر شود.
یک سیستم گرمایش مرکزی متعادل، نه تنها می‌تواند وضعیت خانه ما را راحت‌تر کند، بلکه می‌تواند در هزینه‌های گرمایش ما نیز صرفه‌جویی کند.
یک سیستم گرمایش نامتعادل می‌تواند باعث شود دیگ بخار خانه ما سخت‌تر از حد لازم کار کند و در نتیجه مصرف انرژی بیشتر و صورتحساب‌های بالاتر را به همراه داشته باشد.
راهنمای گام به گام نحوه متعادل کردن رادیاتورها
با متعادل کردن رادیاتورها، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که سیستم گرمایش شما به طور کارآمد و مؤثر کار می‌کند و شما و خانه‌تان را بدون صرف هزینه زیاد، گرم و راحت نگه می‌دارد.
ابزارهایی که نیاز دارید
- آچار یا انبردست قابل تنظیم
- پیچ گوشتی دو سو
- آچار هواگیری رادیاتور
- پارچه یا حوله کهنه
- کیت نصب برای متعادل کردن رادیاتور (اختیاری)
مرحله 1: سیستم گرمایش مرکزی خود را خاموش کنید
قبل از انجام هر کاری، اطمینان حاصل کنید که سیستم گرمایش خانه شما خاموش است و به رادیاتورهای خود فرصت خنک شدن دهید. سوختگی ناشی از گرمای شدید، آزاردهنده است؛ بنابراین این مرحله را جدی بگیرید.
مرحله 2: هواگیری رادیاتورها
اگر رادیاتورهایی را شناسایی کردید که فقط در قسمت پایین داغ می‌شدند، اکنون زمان بسیار خوبی برای خارج کردن هوای رادیاتورهای شما و حل این مشکل است.
مرحله 3: به سراغ رادیاتور شماره 1 بروید
رادیاتور شماره 1، معمولاً رادیاتوری است که سریع‌تر داغ می‌شود. این رادیاتور، اغلب به دیگ بخار نزدیک‌تر است و اگر در خانه‌ای دو طبقه هستید، اغلب در طبقه بالا قرار دارد.
احتمالاً این رادیاتور است که مسئول جمع کردن تمام آب گرم و فرستادن آن به دیگ بخار به جای بقیه رادیاتورها است.
مرحله ۴: شیر رادیاتور را ببندید و سپس باز کنید
در رادیاتور شماره ۱، به سراغ شیر بروید. این شیری است که معمولاً یک پوشش پلاستیکی روی آن قرار دارد.
شیر را کاملاً ببندید. سپس شیر را به اندازه یک چهارم یا نیم دور باز کنید.
مرحله ۵: شیر ترموستاتیک رادیاتور (در صورت وجود) را باز کنید
اگر روی رادیاتور خود شیرهای ترموستاتیک رادیاتور (TRV) دارید، مهم است که هنگام انجام فرآیند متعادل‌سازی، اطمینان حاصل کنید که آنها کاملاً باز هستند.
می‌توانید شیرهای ترموستاتیک رادیاتور را با چرخاندن آنها در خلاف جهت عقربه‌های ساعت تا زمانی که دیگر نتوانید آنها را بچرخانید، کاملاً باز کنید.
وقتی سیستم گرمایشی خود را دوباره روشن کردید (مرحله ۶) و مطمئن شدید که سیستم گرمایشی شما متعادل است، می‌توانید برگردید و شیرهای ترموستاتیک رادیاتور خود را روی تنظیم دلخواه‌تان تنظیم کنید.
بیشتر بخوانید: 9 ترفند خلاقانه برای زیباسازی رادیاتورهای قدیمی
مرحله ۶: سیستم گرمایشی خود را روشن کنید
شاید متوجه شوید که فقط بستن و باز کردن شیر قفل رادیاتور شماره ۱ برای حل مشکل و گرم شدن یکسان همه رادیاتورهای شما کافی است.
من پس از رسیدگی به رادیاتور اول، سیستم گرمایش مرکزی را روشن کردم تا ببینم به درستی کار می‌کند یا خیر.
مرحله ۷: در صورت لزوم، این فرآیند را تکرار کنید
اگر به نظر نمی‌رسد مشکل حل شده باشد، سیستم گرمایشی را دوباره خاموش کنید. فرآیند شرح داده شده در مرحله ۴ را روی همه رادیاتورها تکرار کنید و سپس سیستم گرمایشی خود را روشن کنید.
باید متوجه شوید که این مشکل را حل کرده و همه رادیاتورها دقیقاً به دمای مورد نظر خود می‌رسند. در غیر این صورت، وقت آن است که با یک متخصص تماس بگیرید.
راهنمای گام به گام نحوه متعادل کردن رادیاتور عمودی
تفاوت اصلی بین رادیاتور عمودی و رادیاتور افقی (جدا از جهت‌گیری واضح) این واقعیت است که بسیاری از رادیاتورهای عمودی حاوی چیزی به نام «دایورتِر داخلی» (internal diverter) هستند.
«دایورتر داخلی»، قطعه‌ای است که برای کنترل و هدایت جریان آب گرم به سمت بالا (برخلاف جاذبه) از طریق رادیاتور عمودی طراحی شده تا کارایی آن را به حداکثر برساند.
این دایورتِر داخلی در داخل رادیاتور قرار دارد و چندین عملکرد مهم را انجام می‌دهد:
- توزیع کارآمد گرما
- جلوگیری از سرد شدن برخی نقاط
- افزایش راندمان گرمایش
- صرفه جویی در مصرف انرژی
اگر این قسمت در رادیاتور عمودی معیوب شود، احتمالا علائم بسیار مشابهی با رادیاتوری که نیاز به متعادل سازی دارد، ایجاد کند.
بعید است که رادیاتور خیلی داغ شود یا احتمال دارد که در پایین گرم، اما در بالا سرد باشد. اگر رادیاتور طراحی لوله‌ای داشته باشد، امکان دارد که یک یا دو لوله آخر داغ نشوند.
بهترین راه برای تشخیص اینکه مشکل از بالانس یا دایورتر است، انجام فرآیند بالانس رادیاتور عمودی (که در زیر توضیح داده شده) است تا ببینید آیا مشکل حل می‌شود یا خیر. اگر نه، بهتر است با یک لوله‌کش حرفه‌ای تماس بگیرید تا رادیاتور را با جزئیات بیشتری بررسی کند.
بیشتر بخوانید: بهترین روش تمیز کردن شوفاژ و رادیاتور (مرحله به مرحله)
ابزار مورد نیاز
- آچار یا انبردست قابل تنظیم
- پیچ‌گوشتی دو سو
- آچار هواگیری رادیاتور
- پارچه یا حوله قدیمی
- کیت بالانس رادیاتور (اختیاری)
مرحله 1: لوله‌های رفت و برگشت رادیاتور را شناسایی کنید
لوله جریان (رفت)، جایی است که آب گرم به رادیاتور جریان می‌یابد، در حالی که لوله برگشت، جایی است که آب از رادیاتور خارج می‌شود تا به دیگ بخار برگردد.
شناسایی آنها مهم است. اگر روی یک رادیاتور کار می‌کنید، سیستم گرمایش را روشن کنید و ببینید کدام لوله ابتدا داغ می‌شود.
این کار آن را به عنوان لوله جریان (رفت) رادیاتور شما شناسایی می‌کند. اگر در حال نصب یک رادیاتور کاملاً جدید هستید، معمولاً جریان (رفت) و برگشت آب با میله‌هایی روی پایه رادیاتور شما مشخص می‌شود.
من دستورالعمل‌های سازنده ارائه شده همراه رادیاتور را بررسی می‌کنم زیرا این موضوع را روشن می‌کند.
مرحله ۲: محل دریچه جریان (رفت) را پیدا کنید
درست در داخل ورودی رادیاتور در سمت جریان (رفت)، یک دریچه کوچک وجود دارد. این دریچه باید به پایین فشار داده شود تا آب را منحرف کرده و به داخل رادیاتور عمودی هدایت کند.
اگر دریچه در موقعیت بالا باشد، آب به طور یکنواخت در سراسر رادیاتور جریان پیدا نمی‌کند و باعث می‌شود بسیاری از قسمت‌های رادیاتور سرد بمانند.
چنانچه در حال نصب یک رادیاتور عمودی جدید هستید، این کار باید قبل از اتصال شیر رادیاتور انجام شود. در صورتی که یک رادیاتور عمودی تازه نصب‌شده، گرم نمی‌شود؛ احتمال دارد که دریچه در حین نصب، به پایین فشار داده نشده باشد. در این صورت، رادیاتور باید تخلیه شود، شیر برداشته شود و دریچه به پایین فشار داده شود.
مرحله ۳: سیستم گرمایش خود را روشن کنید
سیستم گرمایش خود را روشن کنید تا آب به داخل رادیاتور جریان یابد. این کار مشخص می‌کند که آیا مشکل را حل کرده‌اید یا باید جریان آب ورودی به آب را متعادل کنید، همانطور که قبلاً در این مقاله توضیح داده شد و در ادامه تکرار خواهد شد.
مرحله ۴: سیستم گرمایشی خود را خاموش کنید
از آنجا که شما به تازگی سیستم گرمایشی خود را روشن کرده‌اید تا عملکرد رادیاتور را بررسی کنید، باید دوباره سیستم گرمایشی را خاموش کنید و اجازه دهید رادیاتور خنک شود.
من این مرحله را جدی می‌گیرم زیرا هنگام تلاش برای عجله برای انجام کار، سوختگی روی رادیاتور داغ بسیار محتمل است.
مرحله ۵: رادیاتور خود را هواگیری کنید
امکان دارد که در رادیاتور شما هوا وجود داشته باشد که منجر به به گرم نشدن مناسب آن می‌شود، بنابراین آچار هواگیری رادیاتور خود را بردارید و مراحل هواگیری رادیاتور را انجام دهید.
مرحله ۶: شیر رادیاتور را کاملاً ببندید و سپس تا حدی باز کنید
شیر رادیاتور در یکی از دو سمت رادیاتور قرار دارد. با چرخاندن شیر در جهت عقربه‌های ساعت تا جایی که می‌توانید، آن را کاملاً ببندید. سپس شیر را به اندازه یک چهارم یا نیم دور در خلاف جهت عقربه‌های ساعت باز کنید.
مرحله 7: شیر ترموستاتیک رادیاتور را کاملاً باز کنید (در صورت وجود)
اگر شیر ترموستاتیک رادیاتور (TRV) روی رادیاتور خود دارید، مهم است که هنگام انجام فرآیند متعادل‌سازی، از باز بودن کامل آن اطمینان حاصل کنید.
می‌توانید شیر ترموستاتیک رادیاتور را با چرخاندن آن در خلاف جهت عقربه‌های ساعت تا زمانی که دیگر نتوانید آن را بچرخانید، کاملاً باز کنید.
پس از روشن کردن مجدد سیستم گرمایش (مرحله 8) و اطمینان از متعادل بودن سیستم، می‌توانید به تنظیمات دلخواه خود برگردید و شیر ترموستاتیک رادیاتور را تنظیم کنید.
مرحله 8: سیستم گرمایش را روشن کنید
سیستم گرمایش را دوباره روشن کنید و اجازه دهید آب به رادیاتور عمودی جریان یابد و متوجه خواهید شد که آیا اکنون به طور مساوی در کل رادیاتور گرم می‌شود یا خیر.
مرحله 9: در صورت لزوم، مراحل را تکرار کنید
امکان دارد متوجه شوید که رادیاتورهای دیگر خانه شما هم به درستی گرم نمی‌شوند. در این صورت، به سراغ هر رادیاتور بروید و همان فرآیند متعادل‌سازی را همانطور که در بالا توضیح داده شد، تکرار کنید.
اگر مشکل هنوز حل نشده و رادیاتور عمودی شما یا رادیاتورهای دیگر هنوز گرم نمی‌شوند، وقت آن است که با یک متخصص تماس بگیرید.
چگونه یک سیستم گرمایشی را متعادل کنیم؟
علاوه بر اطمینان از اینکه آب گرم به طور روان در کل سیستم گرمایش مرکزی خانه شما جریان دارد، مهم است که هر یک از اتاق‌های خانه به طور یکنواخت و کارآمد گرم شوند. نکاتی وجود دارد که باید در نظر داشته باشید که این فرآیند را بسیار آسان‌تر می‌کنند.
۱- رادیاتور با اندازه مناسب داشته باشید
به گفته متخصصان رادیاتور، در خانه‌های قدیمی‌تر، بسیار رایج است که رادیاتورهای نصب شده در واقع برای اتاق خیلی کوچک باشند.
اگر چنین است، رادیاتور شما شاید کاملاً روشن باشد، اما همچنان برای انتشار گرمای کافی برای گرم کردن مناسب محیط اطراف، مشکل داشته باشد.
این شرایط، استفاده ناکارآمد از انرژی است زیرا صاحبخانه احتمالا سعی کند دمای گرمایش خود را برای جبران افزایش دهد، یا در مورد شیرهای رادیاتور ترموستاتیک، احتمال دارد اتاق هرگز به اندازه کافی گرم نشود که شیرها جریان آب گرم را به رادیاتور متوقف کنند.
اگر فکر می‌کنید رادیاتور شما برای اتاقی که در آن قرار دارد خیلی کوچک است، بهترین کار این است که ابعاد اتاق خود را در یک ماشین حساب گرمایشی قرار دهید.
ماشین حساب تمام جنبه‌های اتاق شما را در نظر می‌گیرد و به شما یک عدد BTU خروجی گرما می‌دهد که می‌توانید از آن برای انتخاب یک رادیاتور جدید با اندازه مناسب استفاده کنید.
۲- رادیاتورهای خود را هواگیری کنید
اگر رادیاتورهای شما هوا را در داخل خود حبس کرده باشند، به درستی گرم نمی‌شوند. هواگیری رادیاتورها، هرگونه هوای حبس شده را آزاد می‌کند، که به آب گرم اجازه می‌دهد آزادانه گردش کند و اتاق را به طور یکنواخت گرم کند.
۳- از رفلکتورهای رادیاتور (radiator reflectors) استفاده کنید
رفلکتورهای رادیاتور، پنل‌هایی هستند که می‌توانند به دیوار پشت رادیاتور شما متصل شوند. آنها گرما را به داخل اتاق منعکس می‌کنند که می‌تواند راندمان سیستم گرمایش را افزایش داده و هدررفت انرژی را کاهش دهد.
۴- مبلمان را با دقت در جای خود قرار دهید
اطمینان حاصل کنید که مبلمان شما جریان هوای گرم از رادیاتورها را مسدود نمی‌کند. اگر مبل یا پرده‌های شما گرما را مسدود می‌کنند، این وضعیت می‌تواند منجر به گرمایش ناهموار شود.
نحوه متعادل کردن رادیاتور با دماسنج
دماسنج رادیاتور، وسیله‌ای دستی است که برای اندازه‌گیری دمای سطح رادیاتور استفاده می‌شود. این دستگاه با استفاده از فناوری مادون قرمز برای تشخیص دمای یک جسم بدون تماس فیزیکی کار می‌کند.
این دماسنج‌ها ابزارهای ارزشمندی برای متعادل کردن رادیاتورها و اطمینان از توزیع یکنواخت گرما در سیستم گرمایش هستند. برای متعادل کردن رادیاتور با استفاده از دماسنج، مراحل زیر را دنبال کنید.
مرحله ۱: سیستم گرمایش مرکزی خود را روشن کنید
سیستم گرمایش مرکزی خود را روشن کنید و اجازه دهید برای مدت زمان کافی کار کند تا به دمای کامل عملیاتی برسد و آب در رادیاتورها و لوله‌ها جریان داشته باشد.
مرحله ۲: دمای رادیاتور را اندازه‌گیری کنید
دماسنج مادون قرمز را در نقاط مختلف سطح هر رادیاتور در خانه قرار دهید و دما را از بخش‌های مختلف رادیاتور ثبت کنید.
در حالت ایده‌آل، باید رادیاتور از بالا تا پایین دمای ثابتی داشته باشد. همچنین باید دما را در نقطه‌ای که لوله‌ها با شیر، چه در کف و چه در دیوار، تقاطع دارند، اندازه‌گیری کنید. سپس، دمای لوله‌های متصل به شیر دستی یا شیر ترموستاتیک رادیاتور (TRV) را اندازه بگیرید.
مرحله ۳: شیر رادیاتور را تنظیم کنید
اگر بالای رادیاتور داغ‌تر از پایین است، شیر را تا حدی ببندید تا جریان آب گرم به بالا کاهش یابد. اگر پایین رادیاتور داغ‌تر از بالا است، شیر را تا حدی باز کنید تا آب گرم بیشتری به پایین جریان یابد.
به تدریج شیر را تنظیم کنید و به دما توجه ویژه داشته باشید تا زمانی که به اختلاف تقریبی ۱۲ درجه سانتیگراد در مقایسه با دمای اولیه شیر که در مرحله قبل به دست آورده‌اید، برسید.
مهم است که هنگام انجام این فرآیند صبور باشید زیرا هر بار تنظیم شیرها، زمان می‌برد تا دما تنظیم شود.
مرحله ۴: در صورت لزوم، مراحل را تکرار کنید
می‌توانید این فرآیند را با دماسنج خود در تمام رادیاتورهای خانه تکرار کنید. استفاده از دماسنج رادیاتور، جنبه علمی به فرآیند متعادل‌سازی اضافه می‌کند و به شما امکان می‌دهد دمای دقیقی را که برای اطمینان از حداکثر بهره‌وری انرژی نیاز دارید، به دست آورید.
چرا اختلاف دمای ۱۲ درجه سانتیگراد برای یک رادیاتور متعادل خوب است؟
اختلاف دمای ایده‌آل حدود ۱۲ درجه سانتیگراد برای یک رادیاتور متعادل، یک قانون کلی رایج است. به عبارت ساده، به این معنی است که آب ورودی به رادیاتور باید ۱۲ درجه سانتیگراد گرمتر از آب خروجی از رادیاتور باشد.
این وضعیت به طور کلی نشان می‌دهد که قسمت‌های بالا و پایین رادیاتور تقریباً به مقدار مساوی آب گرم دریافت می‌کنند و این اختلاف ۱۲ درجه سانتیگراد به عنوان کارآمدترین روش برای راه‌اندازی دیگ بخار و سیستم گرمایشی در نظر گرفته شده است.
خیلی به اختلاف دقیق ۱۲ درجه سانتیگراد توجه نکنید، حدود این مقدار خوب خواهد بود. مهم‌ترین موضوع این است که رادیاتورهای شما به طور یکنواخت گرم شوند.
آیا می‌توانم رادیاتور را بدون دماسنج متعادل کنم؟
بله، مطمئناً می‌توانید رادیاتور را بدون دماسنج متعادل کنید. راهنمای گام به گام بالا، تحت عنوان «راهنمای گام به گام چگونه یک رادیاتور را متعادل کنیم»، دقیقاً توضیح می‌دهد که چگونه می‌توانید این کار را انجام دهید.
اگرچه استفاده از دماسنج، دمای بسیار دقیقی را نشان می‌دهد، اما معمولاً فقط لوله‌کش‌های حرفه‌ای و مهندسان حوزه گرمایش، چنین دستگاهی دارند. می‌توانید دما را با لمس اندازه‌گیری کنید تا به نتیجه‌ای برسید که به اندازه کافی مناسب باشد.
در این مقاله از بخش نکات خانه داری مجله اُکالا، در ارتباط با راهنمای بالانس کردن رادیاتور پکیج دیواری برای عملکرد بهتر صحبت کردیم. ما ترفندهایی برای حل این معضل را بیان کردیم. همانطور که بحث شد، روش‌های مختلفی برای حل این مشکل وجود دارند و شما باید شیوه‌ای را انتخاب کنید که با سیستم گرمایشی و رادیاتور خانه‌تان مطابقت داشته باشد. با رویکرد صحیح، می‌توانید عملکرد ایده‌آل سیستم گرمایش خانه خود را بازیابی کنید.
منبع: traderadiators
آرمان صالحی هستم نویسنده، عضو انجمن روزنامه‌نگاران تهران و مترجم مجله اُکالا
