همه آنچه که باید در مورد دندان قروچه کودکان بدانید!
دندان قروچه در کودکان، به خصوص در زمان رشد دندان‌ها، یک مشکل رایج است. این عادت می‌تواند منجر به مشکلات دندانی مانند لب‌پر شدن یا ساییدگی مینای دندان شود. همچنین ممکن است باعث درد فک و صورت یا سردرد و گوش‌درد شود. این عوارض بیشتر در نوجوانان دیده می‌شود. خبر خوب این است که با توجه به علت آن، راه حل‌های زیادی برای برطرف کردن این مشکل وجود دارد.
در این مقاله از مجله اکالا بلاگ، به بررسی علل دندان قروچه در کودکان می‌پردازیم و راهکارهایی برای تشخیص، پیشگیری و درمان آن به شما معرفی می‌کنیم.
دندان قروچه چیست؟
دندان قروچه، که با نام علمی «براکسیسم» نیز شناخته می‌شود، به فشار دادن یا ساییدن ناخودآگاه یا آگاهانه دندان‌ها روی هم گفته می‌شود. این عادت می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در کودکان شایع است.
چگونه بفهمم که کودک من دندان قروچه می‌کند؟
دندان‌قروچه در کودکان خردسال شایع‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید. به طور میانگین، سه نفر از هر ده کودک زیر پنج سال دندان‌قروچه می‌کنند. از آنجایی که بیشتر دندان‌قروچه‌کردن‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که کودک خوابیده است، تشخیص آن می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.
با این حال، چند علامت وجود دارد که می‌تواند نشان‌دهنده دندان قروچه باشد:
- ترک‌خوردگی دندان: اگر دندان‌های فرزندتان ترک خورده یا لب‌پر شده به نظر می‌رسد، می‌تواند به دلیل فشار ناشی از دندان قروچه باشد.
- خطوط ترک: خطوط ترک یا “خطوط ریز” که ترک‌های مویی ریزی هستند، می‌توانند ناشی از دندان قروچه باشند.
- ساییدگی مینای دندان: فشار ناشی از دندان قروچه می‌تواند مینای دندان را به همان روشی که غذاهای شیرین یا اسیدی از بین می‌برند، ساییده و نازک کند.
- دندان حساس: اگر فرزندتان هنگام خوردن غذاهای گرم یا سرد از دندان‌درد شکایت می‌کند، ممکن است دندان‌قروچه داشته باشد.
- سردرد یا گوش‌درد بدون دلیل: سردرد و گوش‌درد می‌توانند دلایل مختلفی داشته باشند، اما اگر موارد دیگر را رد کردید، دندان‌قروچه می‌تواند عامل آن باشد.
- درد فک: دندان قروچه همچنین می‌تواند منجر به درد فک شود. اگر فرزندتان از درد در ناحیه فک خود شکایت می‌کند، ممکن است دندان قروچه داشته باشد.
بیشتر بخوانید: بهترین مسواک برای دندان‌های حساس!
در حالی که همه این علائم ممکن است نشان‌دهنده دندان‌قروچه باشد، ساده‌ترین راه برای تأیید این موضوع گوش‌دادن به صدای آن است. صبر کنید تا کودکتان بخوابد و سپس به صدای دندان‌قروچه گوش دهید. ممکن است شبیه به جیرجیر، ساییدن یا خراشیدن به نظر برسد. اگر صدای کلیک یا تق‌تق از فک او را نیز می‌شنوید، این نشان‌دهنده حرکتی است که مفصل فک را تحریک کرده است. در چنین شرایطی، احتمالاً کودک شما از درد فک رنج میبرد.
چرا کودکان دندان قروچه می کنند؟
دندان قروچه در کودکان و بزرگسالان دلایل مختلفی دارد. از آنجایی که این کار معمولا در خواب اتفاق می افتد، تشخیص علت آن کمی دشوار است، اما اغلب اوقات یکی از موارد زیر یا ترکیبی از آن‌ها باعث تحریک آن می شود:
۱. استرس و اضطراب:
استرس و اضطراب می‌توانند به خصوص در نوجوانان بزرگ‌تر (و حتی بزرگسالان) باعث دندان قروچه یا فشار دادن فک در شب شوند. این اتفاق به دلیل افزایش آدرنالین ناشی از اضطراب رخ می‌دهد که منجر به آزاد شدن انرژی در سراسر بدن می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که بین میزان اضطراب و تمایل به دندان قروچه ارتباط وجود دارد.
۲. بیش‌فعالی:
به طور مشابه، دندان قروچه می‌تواند با بیش‌فعالی مرتبط باشد. در برخی موارد، این مشکل می‌تواند به اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) مرتبط باشد. این دو مورد اغلب با هم دیده می‌شوند، اما همیشه اینطور نیست. دندان قروچه به معنای ابتلای حتمی کودک به ADHD نیست. اگر مشکوک به ADHD در فرزندتان هستید، لطفاً با پزشک متخصص اطفال خود تماس بگیرید.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره بیش فعالی (ADHD)؛ اختلال کم توجهی و عدم تمرکز!
۳. داروهای خاص:
برخی داروها، به ویژه داروهای ضد روان‌پریشی، می‌توانند باعث بروز دندان قروچه شوند. اگر فرزند یا نوجوان شما از داروهای ضدافسردگی یا سایر داروهای ضد روان‌پریشی استفاده می‌کند، ممکن است این داروها باعث دندان قروچه شوند. همچنین ممکن است اختلالات حرکتی دیگری مانند تکان دادن زبان یا مکیدن لب نیز رخ دهد. اگر فکر می‌کنید ارتباطی بین این دو وجود دارد، با متخصص اطفال خود صحبت کنید.
۴. درد فیزیکی:
در کودکان، درد ناشی از نامرتب بودن دندان‌ها یا رشد دندان‌ها یکی از علل شایع دندان قروچه است. ساییدن دندان‌ها به هم می‌تواند به طور موقت درد را تسکین دهد (شبیه مالش دادن یک ماهیچه دردناک) کودکانی که در حال دندان درآوردن هستند ممکن است به همین دلیل دندان قروچه کنند.
اگر کودک دندان قروچه می کند، چه باید کرد؟
احتمالا نگران دندان قروچه شبانه فرزندتان هستید و به دنبال راهی برای حل این مشکل می گردید. چند راهکار برای کنترل و پیشگیری از دندان قروچه در کودکان وجود دارد.
اولین قدم پس از مشکوک شدن به دندان قروچه، مراجعه به دندانپزشک اطفال است. دندانپزشک کودک می‌تواند میزان آسیب وارده به دندان‌ها را بررسی کند و در صورت نیاز، برای محافظت از دندان‌ها در شب، از ابزار کمکی مانند محافظ دهان (nightguard) استفاده نماید.
چگونه از دندان قروچه در کودکان و نوجوانان پیشگیری کنیم؟
با رعایت نکات زیر می توانید از دندان قروچه در کودکان و نوجوانان جلوگیری کنید:
محدود کردن مصرف کافئین
از آنجایی که دندان قروچه می تواند ناشی از بیش فعالی (hyperactivity) باشد، مصرف کافئین برای کودکان مضر است. بنابراین، مصرف نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های حاوی کافئین مانند نوشابه یا شکلات را برای فرزندتان محدود کنید.
تمرینات آرامش بخش
انجام تمرینات آرامش بخش قبل از خواب می تواند به کاهش استرس و اضطراب در کودکان کمک کند. مدیتیشن یا حرکات کششی ملایم قبل از خواب را امتحان کنید.
تشویق به فعالیت بدنی
اگر دندان قروچه فرزندتان به دلیل بیش فعالی است، تحرک و فعالیت بدنی کافی در طول روز می‌تواند به پیشگیری از آن کمک کند.
رعایت بهداشت دهان و دندان
همیشه به فرزندتان در رعایت بهداشت دهان و دندان کمک کنید یا او را تشویق کنید که روزی دو بار مسواک بزند و حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کند.
استفاده از گارد محافظ (نایت گارد)
دندانپزشک کودک شما ممکن است برای جلوگیری از آسیب به دندان‌ها در اثر ساییده شدن، از نایت گارد استفاده کند. این محافظ، مانعی بین ردیف‌های دندان ایجاد می‌کند. مهم است که بدانید محافظ دهان بیشتر برای نوجوانانی که دیگر دندان شیری ندارند، مناسب است.
در نظر گرفتن ارتودنسی
برای برخی از کودکان، دندان‌های نامنظم باعث درد می‌شوند که منجر به دندان‌قروچه می‌شود، یا دندان‌قروچه آن‌ها می‌تواند باعث نامنظم شدن دندان‌ها شود. برای جلوگیری از این مشکل و حفظ سلامت و زیبایی لبخند فرزندتان، به دنبال راه‌حل‌های ارتودنسی مناسب برای کودکاتان باشید.
روش‌های درمان عوارض دندان قروچه
اگر کودکتان دندان قروچه می‌کند، ممکن است دچار درد فک، سردرد یا عوارض دیگری شود. می‌توانید در صورت نیاز این علائم را درمان کنید.
- کمپرس سرد: برای کاهش درد فک یا صورت می‌توانید از کمپرس سرد استفاده کنید.
- داروهای مسکن: قبل از استفاده از داروهای مسکن با متخصص اطفال مشورت کنید.
- رژیم غذایی نرم: از دادن غذاهای سفت و جویدنی مانند گوشت خشک یا هویج خام به کودک خودداری کنید، زیرا این غذاها فشار زیادی به فک او وارد می‌کنند.
- آسیب به دندان: اگر ساییدن دندان باعث آسیب به دندان‌های کودک شده است، دندانپزشک متخصص اطفال او را معاینه و درمان خواهد کرد.
خبر خوب این است که در اکثر موارد، دندان قروچه به خودی خود برطرف می‌شود.
در این مقاله از مجله دانستنی اکالا بلاگ، به بررسی علل دندان قروچه در کودکان پرداختیم و راهکارهایی برای تشخیص، پیشگیری و درمان آن به شما معرفی کردیم، امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.
منابع:
من سورین صیادی هستم و از بچگی تقریباً تمام وقت آزادم را صرف دیدن فیلم و سریال (و گاهاً انیمه) کردم! بیشتر به ژانرهای اکشن، جنایی و هیجان‌انگیز علاقه دارم، اما ژانرهای دیگر را هم دنبال می‌کنم.
خیلی خوشحالم که می‌توانم این لذت بزرگ از زندگی را با دیگران به اشتراک بگذارم و فیلم و سریال‌های مورد علاقه‌ام را به شما معرفی کنم.
