حتما برایتان پیش آمده که افرادی را دیده باشید که با وجود داشتن سن شناسنامه‌ای یکسان، از نظر سلامتی تفاوت‌های چشمگیری با هم دارند. دلیل این امر این است که سن واقعی یا بیولوژیکی هر فرد لزوما برابر با سن شناسنامه‌ای او نیست. در این مقاله از مجله اکالا به شما خواهیم گفت سن بیولوژیکی چیست و عوامل تاثیرگذار بر آن چه چیزهایی هستند.
سن بیولوژیکی چیست؟
سن بیولوژیکی یا سن فیزیولوژیکی، شاخصی است که سلامت سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌های بدن را به طور دقیق‌تری نسبت به سن تقویمی یا شناسنامه‌ای نشان می‌دهد.
در واقع، این سن به ما می‌گوید که بدنمان نسبت به سن درون شناسنامه، جوان‌تر عمل می‌کند یا پیرتر؟ مثلا ممکن است سن شناسنامه‌ای یک فردی، ۳۰ باشد اما سن بیولوژیکی آن کمتر یا بیشتر باشد.
عوامل تاثیرگذار بر سن بیولوژیکی
عوامل متعددی بر سن بیولوژیکی تاثیر می‌گذارند که از جمله آن‌ها می‌توان به ژنتیک، سبک زندگی، تغذیه و برخی بیماری‌ها مانند سندرم متابولیک اشاره کرد.
به طور کلی، ترکیبی از عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی و سبک زندگی بر سن بیولوژیکی ما تاثیر می‌گذارند که سهم ژنتیک تقریبا ۲۰ الی ۳۰ درصد و سهم محیط و سبک زندگی حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد است.
راه‌های کاهش سن بیولوژیکی
اگر می‌خواهید سن بیولوژیکی خود را کاهش دهید و جسمی سالم داشته باشید، به راهکارهایی که در ادامه ارائه می‌دهیم توجه کنید.
۱- ورزش کنید و تحرک داشته باشید
برای داشتن سنی بیولوژیکی جوان‌تر و بدنی سالم‌تر، انجام ورزش و داشتن تحرک ضروری است. ورزش نه تنها به حفظ تناسب اندام کمک می‌کند بلکه می‌تواند سن بیولوژیکی بدن را کاهش دهد.
انواع مختلف ورزش مانند تمرینات قدرتی، تعادلی، استقامتی و کششی، هر کدام به نوبه خود به بهبود سلامت بدن و کاهش سن بیولوژیکی کمک می‌کنند. عدم تحرک کافی در هر سنی، از جوانی تا پیری می‌تواند بر روی سن بیولوژیکی تاثیر منفی گذاشته و روند پیری را تسریع کند.
۲- وزن خود را در محدوده سالم حفظ کنید
حفظ وزن سالم یکی از راه‌های کاهش سن بیولوژیکی است. همان‌طور که می‌دانید، اضافه وزن و چاقی نه تنها روی ظاهر افراد تاثیر بدی می‌گذارد بلکه مشکلات زیادی از جمله افزایش سن بیولوژیکی را نیز به همراه دارد. این شرایط، خطر ابتلا به بیماری‌هایی همچون دیابت، فشار خون بالا و انواع سرطان را به شدت افزایش می‌دهد.
شما با داشتن یک رژیم غذایی سالم و انجام فعالیت‌های ورزشی منظم می‌توانید به وزن ایده‌آل برسید و با کاهش سن بیولوژیکی، روند پیری را کند کنید. البته توجه داشته باشید که لاغری زیاد هم به معنای سلامت بدن نیست. در واقع شما زمانی سلامت هستید که وزن متناسب با سن و شرایط بدنی خود داشته باشید.
۳- به فرم بدن خود توجه کنید
علاوه بر وزن، میزان چربی بدن و نحوه توزیع آن در بدن نیز بر روی سن بیولوژیکی تاثیرگذار است. تجمع چربی در نواحی باسن و ران (بدن‌های گلابی شکل) نشان‌دهنده توزیع سالم چربی در بدن است. اما وجود چربی در ناحیه شکم و کمر (بدن‌های سیب شکل) نشانه‌ای از افزایش سن بیولوژیکی است.
بیشتر بخوانید: ویتامینی که جوانی بدن زنان را طولانی می‌کند
۴- تغذیه سالم و سرشار از غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین داشته باشید
برای کاهش سن بیولوژیکی، داشتن تغذیه سالم و مصرف مواد مغذی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. مصرف غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین مانند میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل به حفظ وزن سالم و تقویت استخوان‌ها، عضلات و اندام‌های بدن کمک شایانی می‌کند. این نوع تغذیه علاوه بر کاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها، به شما کمک می‌کند تا سن بیولوژیکی خود را کاهش دهید.
۵- کیفیت خواب خود را افزایش دهید
تحقیقات نشان داده است که خواب کافی و باکیفیت نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت و جوانی بدن ایفا می‌کند. بنابراین، اگر به دنبال کاهش سن بیولوژیکی خود هستید، حتما به خواب خود اهمیت دهید و سعی کنید شب‌ها به اندازه کافی و باکیفیت بخوابید و از خواب خود به هیچ وجه برای کار دیگری کم نکنید.
بیشتر بخوانید: این خوراکی‌ها را هر روز بخورید تا جواب و شاداب بمانید
۶- از استرس و اضطراب دوری کنید
یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر سن بیولوژیکی، استرس و اضطراب است. مطالعات زیادی نشان داده‌اند که استرس مزمن می‌تواند اختلالات جدی در سلامت جسم و روان ایجاد کرده و روند پیری را تسریع کند.
افرادی که به طور مداوم تحت استرس و فشار روانی زیاد قرار دارند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی هستند. بنابراین، برای داشتن سن بیولوژیکی متناسب با سن شناسنامه‌ای باید تا حد امکان از استرس و اضطراب دور باشید.
۷- از اخبار منفی و ناامیدکننده دوری کنید
دوری از اخبار منفی و ناامیدکننده یکی از گام‌های موثر برای حفظ سلامت روح و روان است. با حفظ آرامش روان و دور شدن از استرس‌های ناشی از اخبار بد می‌توان به طور قابل توجهی سن بیولوژیکی را کاهش داد. به یاد داشته باشید که نیازی نیست که شما از همه خبرهای بد دنیا اطلاع داشته باشید.
بیشتر بخوانید: ترمز پیری با مریم گلی؛ معجزه‌آسا برای زیبایی و جوانی
۸- داشتن ارتباطات اجتماعی
افرادی که روابط اجتماعی قوی‌تری دارند و وقت بیشتری را با دوستان، خانواده و کسانی که دوستشان دارند سپری می‌کنند، عموما سن بیولوژیکی پایین‌تری دارند. پس اگر می‌خواهید سن بیولوژیکی خود را کاهش دهید، سعی کنید روابط اجتماعی خود را گسترش داده و زمان بیشتری را با افرادی که دوستشان دارید سپری کنید.
در این بخش از مجله سبک زندگی اکالا، سن بیولوژیکی و عوامل تاثیرگذار بر آن را توضیح دادیم. حال که با عوامل تاثیرگذار بر سن بیولوژیکی آشنا شدید، بهتر است به عادات روزانه خود نگاهی دقیق بیندازید و فعالیت‌هایی را که باعث افزایش سن بیولوژیکی می‌شوند شناسایی کنید. سپس با حذف تدریجی این عادات و جایگزینی آن‌ها با رفتارها و کارهایی که در این مقاله ذکر شد، روند پیری خود را کاهش دهید.
سحر هستم و عاشق نوشتن و تولید محتوا، چند سالی است که با شور و اشتیاق در این مسیر قدم برمی‌دارم و برای ارتقای مهارت‌های خودم تلاش می‌کنم.
