از دیرباز، انسان‌ها به دنبال راه‌هایی برای افزایش قد خود بوده‌اند. برخی بر این باورند که ورزش می‌تواند به بلندتر شدن افراد، به‌خصوص در دوران کودکی و نوجوانی، کمک کند. در این مقاله از مجله اینترنتی اُکالا بلاگ، به بررسی علمی این موضوع می‌پردازیم و با بررسی شواهد و یافته‌های علمی، به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا ورزش واقعاً می‌تواند باعث افزایش قد شود؟
نقش ژنتیک در تعیین قد
ژنتیک، نقش اساسی در تعیین قد افراد دارد. مطالعات نشان داده‌اند که حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد قد هر فرد، توسط ژن‌های او تعیین می‌شود. این ژن‌ها، دستورالعمل‌های مربوط به رشد و تکامل استخوان‌ها، غضروف‌ها و سایر بافت‌هایی که در تعیین قد نقش دارند را مشخص می‌کنند.
بیشتر بخوانید: با این راهکارها، انگیزتو واسه ورزش کردن بیشتر کن!
تاثیر تغذیه بر رشد قد
تغذیه نیز یکی دیگر از عوامل مهم در تعیین قد، به‌خصوص در دوران کودکی و نوجوانی است. مصرف کافی مواد مغذی ضروری مانند پروتئین، کلسیم، ویتامین D و سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی، برای رشد و تکامل استخوان‌ها و در نتیجه افزایش قد، ضروری است.
نقش هورمون‌ها در رشد قد
هورمون‌های رشد، از جمله هورمون رشد انسانی (HGH)، نقش مهمی در تنظیم رشد و تکامل بدن، از جمله افزایش قد دارند. کمبود هورمون رشد می‌تواند منجر به کوتاهی قد شود. بااین‌حال، در افراد سالم، افزایش سطح هورمون رشد از طریق ورزش یا سایر روش‌ها، تاثیر قابل‌توجهی بر افزایش قد ندارد.
تاثیر ورزش بر رشد قد
برخی از مطالعات نشان داده‌اند که فعالیت بدنی منظم، به‌خصوص در دوران کودکی و نوجوانی، می‌تواند تا حدی بر افزایش قد تاثیر بگذارد. این امر به چند دلیل احتمالی اتفاق می‌افتد:
تحریک ترشح هورمون رشد: ورزش می‌تواند تا حدی به افزایش سطح هورمون رشد در بدن کمک کند.
نکته: بااین‌حال، افزایش سطح هورمون رشد ناشی از ورزش، در مقایسه با هورمون رشد ترشح شده به طور طبیعی در دوران بلوغ، بسیار ناچیز است و به‌تنهایی نمی‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر افزایش قد داشته باشد.
بهبود جذب مواد مغذی: فعالیت بدنی منظم، به بهبود گردش خون و افزایش جذب مواد مغذی از جمله کلسیم و ویتامین D کمک می‌کند.
نکته: این امر می‌تواند به طور غیرمستقیم بر رشد استخوان‌ها و در نتیجه افزایش قد تاثیر مثبت بگذارد.
تقویت عضلات و استخوان‌ها: ورزش می‌تواند به تقویت عضلات و استخوان‌ها کمک کند و از این طریق، وضعیت بدنی را بهبود بخشد و تا حدی قد را بلندتر نشان دهد.
نکته: بااین‌حال، این تاثیر بر افزایش قد واقعی و ماندگار نیست.
بیشتر بخوانید: تاثیر حرکات ورزشی در درمان افسردگی!
مطالعات علمی در مورد تاثیر ورزش بر قد
مطالعات متعددی در مورد تاثیر ورزش بر قد انجام شده است. برخی از این مطالعات نشان داده‌اند که فعالیت بدنی منظم، به‌خصوص در دوران کودکی و نوجوانی، می‌تواند تا حداکثر ۵ سانتی‌متر به قد افراد اضافه کند. بااین‌حال، نتایج این مطالعات قطعی و یکسان نیست و برخی از مطالعات دیگر، هیچ ارتباطی بین ورزش و افزایش قد پیدا نکرده‌اند.
بیشتر بخوانید: ۱۶ روش برای افزایش سوخت و ساز و متابولیسم در بدن
ملاحظات مهم
سن: تاثیر ورزش بر قد، بیشتر در دوران کودکی و نوجوانی است.
نکته: پس از بسته‌شدن صفحات رشد استخوانی که معمولاً در اواخر دوران نوجوانی اتفاق می‌افتد، دیگر ورزش نمی‌تواند باعث افزایش قد شود.
نوع و شدت ورزش: همه‌ی انواع ورزش‌ها تاثیر یکسانی بر قد ندارند.
توصیه: برای تاثیرگذاری بیشتر بر قد، بهتر است بر ورزش‌هایی مانند بسکتبال، والیبال، ژیمناستیک، پرش ارتفاع و سایر ورزش‌هایی که شامل پریدن و کشش هستند، تمرکز کرد.
نکته: این نوع ورزش‌ها می‌توانند به کشش ستون فقرات و تا حدی افزایش قد کمک کنند. بااین‌حال، تاثیر آن‌ها بر قد، قابل‌توجه و قطعی نیست.
تاثیر ژنتیک: همان‌طور که گفته شد، ژنتیک نقش اساسی در تعیین قد دارد. افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد قد بلند هستند، ممکن است نسبت به افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد قد کوتاه‌تر هستند، پاسخ بهتر و تاثیر بیشتری از ورزش بر افزایش قد داشته باشند.
بیشتر بخوانید: افزایش طول عمر با ۵ کلید طلایی!
عوامل مؤثر بر کوتاهی قد
علاوه بر ژنتیک و تغذیه نامناسب، برخی از عوامل دیگر نیز می‌توانند منجر به کوتاهی قد شوند، از جمله:
کمبودهای تغذیه‌ای شدید: در برخی از نقاط جهان که سوءتغذیه و کمبود مواد مغذی وجود دارد، شاهد کوتاهی قد در افراد هستیم.
بیماری‌ها: برخی از بیماری‌ها مانند کم‌کاری تیروئید، سندروم تای‌ساکس (Tay-Sachs syndrome) و بیماری‌های التهابی مزمن می‌توانند بر رشد استخوان‌ها و در نتیجه قد افراد تاثیر منفی بگذارند.
مشکلات هورمونی: کمبود هورمون رشد، کمبود هورمون‌های تیروئیدی و سایر اختلالات هورمونی می‌توانند منجر به کوتاهی قد شوند.
خواب ناکافی: خواب کافی در دوران کودکی و نوجوانی برای رشد و تکامل بدن از جمله رشد استخوان‌ها ضروری است. کمبود خواب می‌تواند بر ترشح هورمون رشد و در نتیجه بر قد افراد تاثیر بگذارد.
بیشتر بخوانید: ۱۲ ماده غذایی مفید برای رشد قد کودکان
تاثیر غیرمستقیم ورزش بر قد
درحالی‌که ورزش به طور مستقیم نمی‌تواند باعث افزایش قد قابل‌توجه شود، اما داشتن یک سبک زندگی فعال با فعالیت بدنی منظم، فواید متعددی برای سلامتی کلی بدن به همراه دارد که به طور غیرمستقیم می‌توانند بر قد تاثیر بگذارند.
بهبود وضعیت بدنی: ورزش می‌تواند به تقویت عضلات پشت و بهبود وضعیت بدنی فرد کمک کند. وضعیت بدنی خوب می‌تواند باعث شود فرد بلندتر به نظر برسد.
افزایش اعتمادبه‌نفس: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به افزایش اعتمادبه‌نفس و بهبود عزت‌نفس در افراد کمک کند. این امر به‌خصوص برای نوجوانانی که در مورد قد خود نگران هستند، می‌تواند مفید باشد.
سلامت استخوان‌ها: ورزش با وزنه و تمرینات قدرتی می‌توانند به تقویت استخوان‌ها و افزایش تراکم استخوانی کمک کنند. استخوان‌های قوی‌تر می‌توانند از پوکی‌استخوان در سنین بالاتر جلوگیری کنند و به حفظ قد در طول زندگی کمک نمایند.
نکات کلیدی
ژنتیک: نقش اساسی در تعیین قد دارد.
تغذیه: تغذیه مناسب، برای رشد و تکامل استخوان‌ها و در نتیجه افزایش قد ضروری است. مصرف کافی پروتئین، کلسیم، ویتامین D و سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی در دوران کودکی و نوجوانی، برای داشتن قد بلندتر اهمیت دارد.
ورزش به طور مستقیم نمی‌تواند باعث افزایش قد قابل‌توجه شود. تاثیر ورزش بر قد، در مقایسه با نقش ژنتیک و تغذیه، ناچیز است.
فعالیت بدنی منظم در دوران کودکی و نوجوانی، ممکن است تا حدی بر افزایش قد تاثیر بگذارد. این تاثیر احتمالاً محدود و در حدود چند سانتی‌متر است.
پس از بسته‌شدن صفحات رشد استخوانی، دیگر ورزش نمی‌تواند باعث افزایش قد شود. صفحات رشد استخوانی معمولاً در اواخر دوران نوجوانی بسته می‌شوند.
برای داشتن قد بلند، بر روی داشتن یک سبک زندگی سالم با تغذیه مناسب، خواب کافی و فعالیت بدنی منظم تمرکز کنید. این سبک زندگی به‌طورکلی برای سلامتی مفید است و می‌تواند به طور غیرمستقیم بر قد تاثیر بگذارد.
در صورت نگرانی در مورد قد فرزند خود، با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. پزشک می‌تواند با بررسی وضعیت قد و رشد کودک، در صورت وجود هرگونه مشکل زمینه‌ای، اقدامات تشخیصی و درمانی لازم را انجام دهد.
به دنبال روش‌های غیرعلمی و تبلیغاتی برای افزایش قد نباشید. این روش‌ها اغلب بی‌تاثیر و حتی گاهی اوقات مضر هستند.
پژوهش‌های علمی در زمینه‌ی درک بهتر عوامل مؤثر بر رشد قد همچنان ادامه دارد. در آینده، ممکن است با پیشرفت‌های علم پزشکی، روش‌هایی برای تاثیرگذاری بر قد و حتی اصلاح قدکوتاه ناشی از برخی از بیماری‌ها یا سوء تغذیه شدید، توسعه یابند.
در حال حاضر، تمرکز بر داشتن یک سبک زندگی سالم با تغذیه مناسب، خواب کافی و فعالیت بدنی منظم، بهترین راهبرد برای حفظ سلامتی و دستیابی به حداکثر پتانسیل ژنتیکی قد در افراد است.
در مجموع می‌توان گفت، براساس شواهد علمی موجود، ورزش به‌طور مستقیم نمی‌تواند باعث افزایش قد قابل‌توجه و ماندگار شود. بااین‌حال، فعالیت بدنی منظم در دوران کودکی و نوجوانی، به‌خصوص ورزش‌هایی که شامل پریدن و کشش هستند، ممکن است تا حدی بر افزایش قد تاثیر بگذارد. این تاثیر احتمالاً به دلیل افزایش سطح هورمون رشد، بهبود جذب مواد مغذی و تقویت عضلات و استخوان‌ها است.
ما در این مقاله از مجله اینترنتی اُکالا بلاگ ما به بررسی تاثیر ورزش بر افزایش قد پرداختیم، امیدواریم این مطلب برای شما خوانندگان عزیز مفید باشد.
من سمانه هستم، از بچگیم عاشق این بودم که توی تلویزیون آشپزی رو آموزش بدم.
هر روز پیش‌بند آشپزخونه مادرم رو میبستم و ساعت‌ها جلوی دوربین تخیلی ذهنم، آموزش آشپزی میدادم!
بزرگ‌تر که شدم به صورت تخصصی‌تر رویاهامو دنبال کردم و هر روز براشون بیشتر تلاش کردم تا فهمیدم علاقه زیادی به دنیای شیرینی‌ها و شیرین کردن کام آدم‌ها دارم.
حالا خیلی خوشحالم که این فرصت رو دارم تا با تلفیق آشپزی کردن، نوشتن و عکاسی که الان بخش بزرگی از دنیای من شده بتونم این حس خوب رو با شما به اشتراک بزارم.
