۳۰ خواص شگفت‌انگیز روغن کنجد

روغن کنجد حاوی آنتی اکسیدان‌های طبیعی است که باعث از بین رفتن سرطان‌های خفته در بدن شده و موجب جلوگیری از سرطان‌های دستگاه گوارش، پروستات و سینه می‌شود. این روغن همچنین به دلیل دارا بودن ویتامین E موجب شفافیت و لطافت پوست می‌شود.

روغن کنجد در بین روغن‌های خوراکی به ملکه‌ی روغن‌ها مشهور است. روغن کنجد از دانه‌های کنجد خام و فشرده تهیه می‌شود و مصارف آشپزی، دارویی و آرایشی دارد ، دانه کنجد بیشترین میزان روغن را در بین دانه‌های روغنی دیگر داراست اما با وجود این تولید آن بسیار کمتر از دانه‌های دیگر نظیر سویا، آفتابگردان و گلِ رنگ است.

روغن کنجد به عنوان یک روغن با قیمت و کیفیت بالا شناخته می‌شود. این روغن بیشترین مقاومت و ماندگاری را در بین روغن‌های خوراکی با درصد بالای چربی غیراشباع دارد. نوع لیگنان و آنتی اکسیدان‌های طبیعی موجود در این روغن باعث بروز مقاومت بسیار بالا در برابر اکسیداسیون و خواص فیزیولوژیکی ارزشمند روغن کنجد شده است.

ترکیب اسیدهای چرب روغن کنجد به دلیل مقاومت بالای حرارتی به گونه‌ای است که برای هر سه مصرف سرخ کردن، پخت و پز غذاهای سنتی، فرنگی و سالاد قابل استفاده است.

از قسمت آشپزی درمجله اینترنتی اکالا بلاگ همراه ما باشید تا با خواص روغن کنجد آشنا شوید.

خواص روغن کنجد

در این مقاله به تاثیرات روغن کنجد روی سلامتی بدن می‌پردازیم.

مطالب مرتبط : طرز تهیه فلافل لبنانی با کنجد

۱- روغن کنجد برای قلب و دیابت

•  کاهش دهنده سطح کلسترول بد خون( LDL ) و افزایش جذب کلسترول خوب( HDL )
•  کاهش فشارخون در افراد مبتلا به فشار خون بالا
• ممکن است به کنترل قند خون کمک کند ، روغن کنجد از تنظیم قند خون سالم پشتیبانی می‌کند، که به ویژه برای افراد مبتلا به دیابت مهم است.
•  جلوگیری از سرطان‌های سینه، پروستات و سرطان‌های دستگاه گوارش
•  جلوگیری از تصلب شرایین و بسته شدن عروق
•  جلوگیری از بروز سکته قلبی

۲- روغن کنجد برای پوست و مو

• شفافیت و لطافت پوست به دلیل غنی بودن از ویتامین E
• خواص آنتی اکسیدانی فوق‌العاده به دلیل وجود دو ماده شیمیایی sesamol و sesamin. آنتی اکسیدان‌ها با رادیکال‌های آزادی که به سلول‌ها آسیب می‌رسانند و به روند پیری سرعت می‌بخشند مقابله می‌کند.
• ویتامین E موجود در آن به رشد مو سرعت می‌بخشد، سلامت مو را بهبود می‌بخشد. ترکیبات موجود در این روغن ممکن است درخشندگی و استحکام مو را افزایش دهد.
•  مانع شوره‌ی سر می‌شود.
• مصرف موضعی این روغن، پوست را نرم و لطیف می‌کند.
•  خاصیت ضدقارچی و ضدباکتریایی دارد.
•  بریدگی‌ها و جراحت‌های سطحی را درمان می‌کند.
• به بهبود زخم ها و سوختگی ها کمک می‌کند ،در حالی که روغن کنجد را می توان برای مزایای سلامتی مصرف کرد، همچنین ممکن است به صورت موضعی برای زخم‌ها و سوختگی‌ها استفاده شود.
•  پوست صورت به خصوص اطراف بینی را سفت می‌کند و مانع بزرگ شدن منفذهای پوستی صورت می‌شود.
• محافظ طبیعی در برابر اشعه‌ی فرابنفش به حساب می‌آید.برخی تحقیقات نشان می دهد که روغن کنجد ممکن است از آسیب اشعه ماوراء بنفش محافظت کند که می تواند به پوست شما آسیب برساند. این اثر احتمالا تا حد زیادی به دلیل محتوای آنتی اکسیدانی بالای آن است.
• در واقع، توانایی مقاومت در برابر ۳۰٪ در برابر اشعه ماوراء بنفش را دارد، در حالی که بسیاری از روغن‌های دیگر مانند روغن نارگیل، بادام زمینی و زیتون تنها می‌توانند در برابر ۲۰٪ مقاومت کنند.
•  از پوست در برابر کلر موجود در آب استخر محافظت می‌کند.
• از بروز آکنه جلوگیری می‌کند.

۳- روغن کنجد برای مفاصل

•  کاهش ابتلا به بیماری پارکینسون
•  جلوگیری از بیماری‌های مفصلی و آرتروز
•  مصرف روغن کنجد، نشاط آور است، هوشیاری ایجاد می‌کند، دردهای مزمن و گرفتگی عضلات را کاهش می‌دهد.
•  ماساژ با روغن کنجد انعطاف پذیری مفاصل را زیاد می‌کند.

بیشتر بخوانید: راهکارهایی کاهش مصرف روغن در غذا

۴- روغن کنجد برای تقویت سیستم ایمنی در برابر انواع بیماری

•  روغن کنجد تحریک پذیری غشاء مخاطی را کم می‌کند. این روغن برای درمان سرفه، یبوست، آرتریت و پوست خشک توصیه می‌شود.
•  مصرف مرتب آن اضطراب را کاهش می‌دهد، گردش خون را تقویت می‌کند، مانع اختلالات عصبی می‌شود و سیستم دفاعی بدن را تقویت می‌کند.
•  جلوگیری از بروز آب مروارید
•  برای افرادی که از کم خونی و سرگیجه رنج می‌برند مفید است.
•  قرقره کردن آن، باکتری‌ها، از جمله باکتری‌های سرماخوردگی از بین می‌برد.

۵- روغن کنجد برای حافظه و بهبود کیفیت خواب

• روغن کنجد کیفیت خواب را بهبود بخشد. چکاندن روغن کنجد روی پیشانی و ماساژ دادن آن در طی چند دوره تاثیر بسزایی روی خواب دارد.
•  ویتامین E موجود در آن از بیماری آلزایمر جلوگیری می‌کند.

خواص شیمیایی

ترکیبات روغن کنجد به این شرح است:

بیشتر بخوانید : طرز تهیه نان کنجدی

۱- ترکیب اسیدهای چرب روغن کنجد

روغن کنجد به گروه اسیدهای اولئیک – لینولئیک متعلق است. این روغن کمتر از ۱۵ درصد اسید چرب اشباع دارد که بیشترین آن پالمیتیک و استئاریک و بیش از ۸۵ درصد مجموع اسیدهای چرب آن غیراشباع است. اسید اولئیک و اسید لینولئیک بیش از ۸۰ درصد کل اسیدهای چرب روغن کنجد را تشکیل می‌دهند.

برخلاف روغن‌های گیاهی دیگر در این گروه، درصد اسید اولئیک روغن کنجد حدود ۴۵ درصد و اسید لینولئیک آن حدود ۴۰ درصد از مجموع کل اسیدهای چرب آن است.

تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم غذایی غنی از چربی‌های اشباع نشده برای سلامت قلب مفید است، روغن کنجد حاوی ۸۲ درصد اسیدهای چرب غیراشباع است . به ویژه، غنی از اسیدهای چرب امگا ۶ است. اسیدهای چرب امگا ۶ نوعی چربی غیراشباع چندگانه هستند که برای رژیم غذایی شما ضروری هستند و نقش مهمی در پیشگیری از بیماری قلبی دارند.

بیشتر بخوانید: روغن‌زیتون چقدر کالری دارد؟

۲- استرول‌ها( sterols )

روغن کنجد در مقایسه با سایر روغن‌های گیاهی، مواد غیرقابل صابونی(حدود ۲ درصد) بیشتری دارد. مواد غیرقابل صابونی شامل استرول ها، تری ترپن‌ها و تری ترپن الکل‌ها، توکوفرول ها و لیگنان‌های کنجد است. روغن کنجد یکی از منابع غنی استرول های گیاهی(فیتواسترول) است.

فیتواسترول ها یا استرول های گیاهی رقیب کلسترول در جذب هستند. بنابراین مصرف فیتواسترول موجب کاهش کلسترول خون و در نتیجه جلوگیری از حملات قلبی و عروقی می‌شود.

فیتواسترول ها و به طور خاص بتا سیتوسترول، از رشد سلول‌های سرطان کولون، سرطان پروستات و سرطان سینه نیز جلوگیری می‌کنند.

بیشتر بخوانید: بهترین و بدترین روغن‌ها برای آشپزی

۳- توکوفرول‌ها( Tocopherols )

شهرت روغن کنجد به خاطر مقاومت در برابر اکسید شدن آن است. یکی از دلایل این مقاومت بیش از حد به خاطر وجود توکوفرول در این روغن است و میزان آن در روغن کنجد ۱۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم است. گاما توکوفرول بیشترین میزان موجود در روغن کنجد را شامل می‌شود و پس از آن دلتا و آلفا هستند که حدود ۵ درصد توکوفرول موجود در روغن را شامل می‌شوند.

در بین اقسام مختلف ایزومرهای توکوفرول، گاما توکوفرول قوی‌ترین آنتی اکسیدان موجود در روغن‌ها است.

روغن کنجد تحریک پذیری غشاء مخاطی را کم می کند. این روغن برای درمان سرفه، یبوست، آرتریت و پوست خشک توصیه می‌شود.

این خاصیت آنتی اکسیدانی، ماندگاری این روغن را در برابر حرارت در مقایسه با روغن‌های دیگر بسیار افزایش داده است. مقاومت اکسیداتیو روغن کنجد در برابر حرارت ۱۱۰ درجه سانتی‌گراد ۱۷.۵ ساعت است که این روغن را در دسته روغن‌های با مقاومت بالا قرار می‌دهد.

همچنین نقطه دود این روغن ۲۲۶ درجه سانتی‌گراد است. شایان ذکر است مقاومت حرارتی روغن‌های مخصوص سرخ کردنی در همین دما حداکثر ۱۴ ساعت است. لذا از این روغن می‌توان در مصارف سرخ کردنی عمیق با طیب خاطر استفاده کرد.

شاید برایتان جالب باشد : طرز تهیه کیک کنجدی

نکات مهم در مورد استفاده از روغن کنجد

• روغن کنجد طعم لذیذ و آجیلی را به انواع غذاها اضافه می کند. این یک عنصر محبوب در غذاهای آسیایی و خاورمیانه است.
• انواع مختلفی از این روغن وجود دارد که هر کدام طعم و عطر کمی متفاوت دارند.
• کنجد تصفیه نشده به رنگ روشن است، طعمی آجیلی دارد و بهتر است هنگام پخت و پز با حرارت کم تا متوسط ​​استفاده شود.
• روغن کنجد تصفیه شده، که بیشتر فرآوری شده است، طعمی خنثی دارد و برای سرخ کردن عمیق یا هم زده بهترین است.
• روغن کنجد برشته دارای رنگ قهوه ای تیره و طعمی لطیف است که آن را برای سس ها و مارینادها مناسب می‌کند.
• شما می‌توانید با افزودن آن به دستور العمل‌ها و مصرف آن به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل از مزایای بالقوه روغن کنجد بهره مند شوید.
• خواص ذکر شده در مورد روغن کنجد بدین معنا نیست که شما آزادید هر چه قدر که می‌خواهید از آن در طی یک روز استفاده کنید.
• به خاطر داشته باشید که کالری همه‌ی روغن‌ها یکسان است؛ یعنی هر ۵ گرم آن که معادل یک قاشق چای خوری می‌شود چیزی در حدود ۴۵ کیلوکالری انرژی دارد. پس مراقب باشید تا با مصرف بی رویه‌ی آن دچار اضافه وزن و در پی آن دچار مشکلات و بیماری‌های مختلف نشود.

طبع روغن کنجد در طب سنتی

روغن کنجد طبع گرم و تر دارد زیرا دانه پرارزش کنجد نیز طبع گرم دارد و این روغن حاصل فشرده شدن همین دانه است؛ بنابراین مصرف روغن کنجد به جای روغن‌های صنعتی و مضر، علاوه بر تامین سلامتی باعث تعادل در طبع بدن شده و سردی مواد غذایی را از بین می‌برد.