کم خونی فقر فولیک اسید چیست؟ عوامل به وجود آمدن کم خونی چیست؟
نتایج به دست آمده از مطالعه‌ها و آزمایش‌های انجام شده، نشان می‌دهد که کمبود فولات یا همان ویتامین B9 در خون شما باعث بوجود آمدن عارضهٔ کم خونی به نام کم خونی فقر فولیک اسید می‌شود. بر طبق نتایج بدست آمده از آزمایش‌ها و مطالعه‌ها، مادهٔ فولات (ویتامین B9) در ساخت گلبولهای قرمز جدید توسط بدن نقش بسیار مهمی را برعهده دارد. اصلی‌ترین کارکرد گلبولهای قرمز در بدن شما انتقال اکسیژن به تمامی قسمت‌ها و سلول‌های بدن شما است. بوجود آمدن کمبود در زمینهٔ گلبولهای قرمز به دلیل ایجاد بیماری کم خونی، باعث بوجود آمدن ضعف و خستگی می‌شود. برای اطالاعات بیشتر با ما در دسته دانستنی از مجله اینتزنتی اکالا همراه باشید.
اگر شما در دوران بارداری دچار بیماری کم خونی اسید فولیک شده باشید، ممکن است کودک شما در معرض خطر ابتلا به بروز نقص و ناهنجاری‌های جدی در هنگام تولد از جمله اسپینا بیفیدا (spinabifida) باشد. اسپینا بیفیدا نوعی ناهنجاری هنگام تولد نوزاد است که باعث می‌شود ستون فقرات کودک در هنگام تولد تا حدودی دچار نقص و آسیب شود.
در صورت کمبود اسید فولیک، مصرف مکمل‌های دارای این مادهٔ مهم برای افزایش سطح آن در بدن می‌تواند خطر مبتلا شدن به کم خونی را تا حدود زیادی کم‌تر می‌کند. نتیجه‌های بدست آمده از مطالعه‌ها و تحقیقات انجام شده توسط کارشناسان دانشکدهٔ پزشکی هاروارد نشان می‌دهد که دریافت مقدار کافی اسید فولیک می‌تواند تا حدودی خطر مبتلا شدن به سرطان روده بزرگ و بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش دهد.
اسید فولیک چیست؟
اسید فولیک نوع مصنوعی فولات است که به آن ویتامین B9 نیز گفته می‌شود. بدن شما هنگامی که عرق می‌کند و همچنین در موقع دفع ادرار ویتامین B9 را از دست می‌دهد. بدن شما نمی‌تواند این ویتامین را ذخیره کند، بنابراین شما به این ویتامین به طور همیشگی و روزانه نیاز دارید.
بیشتر بخوانید: هر آنچه که از فولیک اسید باید بدانید
علائم و نشانه‌های کم خونی
علائم کمبود اسید فولیک در بدن شامل موارد زیر است:
- خستگی دائم
- بوجود آمدن زخم‌هایی در ناحیهٔ دهان
- سفید شدن و تغییر رنگ موها
- متورم شدن زبان
- کاهش سرعت رشد (همچنین یکی از علائم اصلی سوء تغذیه است)
پس از مبتلا شدن به کم خونی فقر اسید فولیک، ممکن است موارد زیر هم در افراد بوجود بیاید:
- خستگی دائمی
- سرگیجه
- احساس سرما
- تحریک پذیری و اختلالات احساسی
- مبتلا شدن به سردرد
- بوجود آمدن مشکلاتی در تنفس
- رنگ پریدگی پوست
- ابتلا بیرون روی و اسهال
- کم شدن وزن
- کم شدن اشتها
- بوجود آمدن مشکل در تمرکز فرد
بیشتر بخوانید: عوارض مصرف آهن که تاکنون نشنیده‌اید!
چه کسانی بیشتر در معرض کم خونی فقر اسید فولیک قرار دارد؟
عواملی که احتمال مبتلا شدن به این بیماری را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- خوردن غذاهای بیش از حد پخته
- مصرف یک رژیم غذایی که دارای مقدار کافی از ویتامین‌ها نیست
- نوشیدن بیش از حد الکل (الکل در جذب فولات تا حدودی اختلال ایجاد می‌کند)
- بیماری‌ها و مشکلات مربوط به سلامتی خاص (مانند بیماری کم خونی داسی شکل یا sickle cell disease)
- مصرف داروهای خاص
- افرادی که در دوران بارداری هستند
چه عواملی باعث کم خونی فقر اسید فولیک می‌شوند؟
بیشتر بخوانید: ۷ نشانه‌ی کمبود منیزیم را بشناسیم
سوء تغذیه یکی از شایع‌ترین علت‌های مبتلا شدن افراد به کم خونی فقر اسید فولیک است. دنبال کردن یک رژیم غذایی کم ویتامین یا یا بیش از حد پختن غذاها، می‌تواند به دچار شدن به سوء تغذیه کمک کند. خونریزی زیاد نیز تا حدودی می‌تواند منجر به کم خونی شود.
غذاهای سرشار از اسید فولیک شامل مرکبات، سبزیجات با برگ سبز و برشتوک صبحانه (cereals) غنی شده است. بدن برخی از افراد قادر نیست که اسید فولیک را از مواد غذایی به خوبی جذب کنند.
دلایل دیگر کم خونی فقر اسید فولیک شامل موارد زیر است.
بارداری و کم خونی
بارداری و حاملگی به دلایل مختلف باعث کاهش سطح اسید فولیک بدن می‌شود. جذب اسید فولیک در بدن انسان هنگامی که در دوران بارداری خود قرار گرفته باشد تا حدود زیادی کم می‌شود و جنین داخل رحم مقداری از اسید فولیک بدن فرد را مصرف می‌کند. بیماری صبحگاهی که به آن در اصطلاح ویار هم می‌گویند که باعث بوجود آمدن استفراغ در افراد می‌شود هم تا حدودی باعث می‌شود اسید فولیک از بدن دفع شود.
مشکلات مربوط به جذب
سوء جذب یا کاهش قدرت جذب در بدن وقتی رخ می‌دهد که بدن شما نتواند به درستی ویتامین یا ماده معدنی را جذب کند. بیماری‌هایی مانند بیماری سلیاک و همچنین مصرف برخی از داروهای خاص، از جمله آن دسته از داروهایی که برای کنترل تشنج تجویز می‌شوند، می‌توانند مقدار جذب اسید فولیک را در بدن تا حدودی کاهش بدهند.
بیشتر بخوانید: مکمل منیزیم و همه چیز درباره‌ی مصرف آن
چگونه کم خونی کمبود اسید فولیک تشخیص داده می‌شود؟
مشکلات دیگر مربوط به خون می‌تواند علائمی شبیه به کم خونی کمبود اسید فولیک را در افراد ایجاد کنند. برای تشخیص دقیق مشکل باید به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک شما در این شرایط آزمایش شمارش کامل سلول‌های خون (CBC) را بر روی شما انجام می‌دهد تا تشخیص دهد که آیا کم خونی شما به دلیل کمبود اسید فولیک در بدنتان است یا مشکل از جایی دیگر است. این آزمایش نشان می‌دهد که آیا تعداد گلبولهای قرمز شما به مقدار کافی است یا خیر.
پزشک شما ممکن است برای بررسی مقدار اسید فولیک خون شما، از بدنتان آزمایش خون دیگری هم بگیرد. این آزمایش تست سطح فولات گلبولهای قرمز نامیده می‌شود. اگر در دوران بارداری قرار دارید، پزشک شما ممکن است آزمایش بارداری را نیز برای شما تجویز کند تا مشخص کند که آیا این قضیه می‌تواند علت بوجود آمدن این کمبود در بدن شما باشد یا خیر.
آن‌ها همچنین ممکن است در مورد عادت‌های غذایی شما هم سؤال کنند و رژیم غذایی شما را هم تا حدودی بررسی کنند تا ببینند آیا علت اصلی این کمبود می‌تواند سوء تغذیه و رژیم غذایی نا مناسب باشد یا خیر.
اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید حتماً این موضوع را با پزشک معالج خود در میان بگذارید چرا که بعضی از داروها ممکن است باعث بوجود آمدن اختلالات و مشکلاتی در مقدار جذب فولیک اسید ایجاد کرده و باعث به وجود آمدن کمبود این مادهٔ مهم در بدن شما می‌شوند.
چگونه کم خونی فقر اسید فولیک درمان می‌شود؟
هدف از انجام پروسهٔ درمان افزایش مقدار اسید فولیک بدن شما است. ساده‌ترین راه این است که روزانه قرص‌های اسید فولیک مصرف کنید، تا زمانی که کمبود این ماده در بدن شما برطرف شود. با این وجود، اگر مقدار اسید فولیک بدن شما بیش از اندازه پایین باشد، ممکن است نیاز به تزریق وریدی و داخل رگی اسید فولیک برای دریافت بیشتر از آن باشید.
در کنار مصرف مکمل‌ها، باید غذاهایی را که دارای اسید فولیک بالا هستند از جمله لوبیا، اسفناج و پرتقال و دیگر منابع سرشار این مادهٔ مهم را میل کنید. مقدار زیادی غذای تازه بخورید و از غذاهای فرآوری شده یا سرخ شده تا حد امکان خودداری کنید. آن‌ها معمولاً مواد مفید بسیار کمی دارند اما دارای میزان چربی زیادی هستند.
توصیه دستورالعمل دانشکده پزشکی هاروارد می‌کند در این مورد این است که هر فرد به طور متوسط روزانه ۴۰۰ میکروگرم (Mg) اسید فولیک مصرف کند. بارداری و شرایط مشکلات خاص دیگر مربوط به سلامتی ممکن است نیاز به مصرف این ویتامین مهم را در افراد تا حدودی افزایش دهد.
بیشترین مقدار اسید فولیک که هر فرد آن به صورت روزانه مجاز به دریافت آن است به طوری که آثار جانی مربوط به دریافت بیش از حد آن در شخص ظاهر نشود، در حدود ۱۰۰۰ میلی گرم اسید فولیک در روز است.
قبل از مصرف مکمل‌های اسید فولیک حتماً با پزشک خود در این باره مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: تاثیر آب هویج بر پلاکت خون
چشم انداز بلند مدت درمان این نوع کم خونی چیست؟
خبر خوش برای مبتلایان به این بیماری آن که بعد از درمان، اکثر افراد مبتلا به کمبود اسید فولیک از این بیماری بهبود کامل می‌یابند و هیچ تأثیر منفی در دراز مدت بر سلامتی افراد نخواهد گذاشت.
منبع: healthline
