با شروع فصل تابستان به دلیل وجود گرما، ممکن است انواع بیماری‌ها به سراغ ما بیاید. اما یکی از معدودترین مشکلات در فصل تابستان، گرمازدگی است. در اکالا بلاگ سعی داریم شما را با گرمازدگی و علائم آن، خوراکی‌های مفید برای گرمازدگی، درمان سنتی گرمازدگی و گرمازدگی در کودکان بپردازیم. گرمازدگی به حالتی اطلاق می شود که سیستم خنک کننده بدن به هر دلیلی دچار اختلال می‌شود. در این صورت دمای بدن فرد بدون کنترل بالا رفته و وقتی به حدود ۴۰.۵ درجه سانتی‌گراد برسد حالت خطرناکی است و سبب آسیب رسیدن به اعضای داخلی بدن می‌شود. اما باید بدانیم که اگر این مشکل سریعا برطرف نشود، ممکن است وخیم تر شده و حتی احتمال مرگ را به دنبال دارد بنابراین نباید مشکل گرمازدگی را نادیده گرفت.
گرما زدگی چیست و چه نشانه‌هایی دارد؟
سلول‌های بدن ما دائما در حال تولید انرژی و گرما هستند. این گرمای تولید شده بایستی به نحوی از بدن خارج شود. دقیقا شبیه رادیاتور ماشین که وظیفه خنک کردن موتور ماشین را دارد.
اگر سیستم خنک کنندگی بدن درست کار نکند یا به هر دلیلی مانند افزایش دمای هوا و در معرض گرمای ممتد قرار گرفتن دچار اختلال شود ممکن است آسیب‌های جدی برای بدن شخص به همراه داشته باشد. شاید آفتاب و نور خورشید یکی از راه‌های افزایش ویتامین D در بدن شود اما مشکلاتی مانند گرمازدگی را به وجود می‌آورد.
علائم و نشانه‌های گرمازدگی
- بالا رفتن دمای بدن
- ایجاد سردرد
- حالت سرگیجه و منگی
- بی اشتهایی و بدحالی
- تشنگی شدید
- تپش قلب
- نفس‌های تند و کوتاه
- عرق شدید و رنگ پریدگی
- شل شدن شدید ماهیچه‌ها
زمانی که نشانه‌ها و علائم گرمازدگی را فهمیدید باید بدانیم که چگونه از آن پیشگیری کنیم. از راه‌های پیشگیری استفاده از لبا‌س‌های روشن، قرار نگرفتن طولانی مدت در نور آفتاب، استفاده از کلاه و نوشیدن مایعات است.
گرمازدگی در افراد سن بالا و کسانی که بیماری‌های مزمن دارند بیشتر دیده می‌شود. همچنین افراد چاق و همه کسانی که به دلایلی دچار کمبود آب شده‌اند در معرض گرمازدگی هستند. این افراد نباید مدت طولانی در معرض گرما و نبود تهویه مطبوع قرار بگیرند. نوع دیگری از گرمازدگی وجود دارد که به دنبال فعالیت شدید در هوای گرم و کاهش آب بدن بروز می‌کند.
بیشتر بخوانید: درمان گرمازدگی با ۹ روش ساده خانگی و سنتی
اما این گرمازدگی در کودکان بسیار خطرناک‌تر و مشهودتر است. لذا باید نشانه‌های آن را در کودکان نیز بدانیم.
طبق مطالعات مراکز کنترل و پیش گیری بیماری‌ها در آمریکا بچه‌های خردسال بیشتر از همه در معرض ریسک هستند بدلیل اینکه از سطح بدن کمی نسبت به افراد بزرگسال برخوردارند و بدن آنها کمتر قادر است که حرارت درون بدن را به بیرون انتقال دهد. سطح کمتر نشان دهنده عرق کردن کمتر است و سیستم تعریق هنوز در آنها به طور کامل رشد نکرده است.
به همین دلیل این خردسالان بیشتر در معرض گرمازدگی هستند. نوزادان خودشان به تنهایی قادر نیستند تا دمای بدن و حرارت بدن خود را کنترل کنند بنابر این نیاز است تا والدین در روزهای گرم اقدامات مناسب را انجام دهند.
علائم گرمازدگی در کودکان
- تعریق شدید
- تحریک پذیری
- سرگیجه
- پوست رنگ پریده و خیس
- تهوع یا استفراغ
- سردرد شدید
- انقباض ماهیچه
- تشنگی مفرط
- ضعف
- پوست یخ کرده
- بالاتر رفتن دمای بدن از دمای ۴۰.۵ درجه
- پوست کودک در این هنگام خشک یا بسیار تر است.
- دمای بدن به بالاتر از ۴۰.۵ درجه سانتی گراد می‌رسد.
- ضعف شدید
- تشنج
- توهم و گیجی
- از دست دادن هوشیاری
- تنفس کوتاه و سریع و ضربان قلب بالا
دانستن علائم گرمازدگی بسیار مهم و حساس است. اما باید بدانید که می‌توان از گرمازدگی و وخیم شدن اوضاع سلامتی کودک جلوگیری کرد. در کل سه راه اصلی برای جلوگیری از گرما زدگی وجود دارد.
- قرار گرفتن در سایه
- مصرف کافی مایعات
- پوشیدن لباس مناسب
بیشتر بخوانید: آنچه والدین باید درباره گرمازدگی کودکان بدانند!
زمانی که گرمازده شدیم چه کنیم:
۱۰ روش درمان سنتی در منزل است که با انجام آنها می‌توانید گرمازدگی را درمان و از حادتر شدن آن پیشگیری کنید. لازم است زمانی که گرمازده شدیم بلافاصله از محیط گرم خارج شده و به سایه یا مکان خنکی برویم و سپسمایعات فراوانی بنوشیم.
۱- یکی از نوشیدنی‌های مناسب برای گرمازدگی دوغ است.
دوغ را می‌توان در خانه و به صورت سنتی درست کرد که برای تهیه آن، نیاز به مواد اولیه زیر است:
- دو قاشق ماست
- یک لیوان آب
- مقداری نمک
- مقدار کمی زیره (درصورت تمایل)
۲- دوش آب سرد بگیرید. دوش آب سرد ۱۰ الی ۱۵ دقیقه‌ای شما را از گرمازدگی نجات می‌دهد.
۳- روغن‌های مفیدی مانند روغن نعناع، روغن اسطوخودوس و روغن زیتون برای گرمازدگی و مالیدن آن پشت گردن و زیر شانه از راه‌های پیشگیری و درمان گرمازدگی است.
۴- زمانی که گرمازده شدیم، آب پیاز را به پشت گوش‌ها، سینه و کف پاها می‌مالیم. پس از رفع گرمازدگی، یک قاشق آب پیاز را با یک قاشق عسل مخلوط کرده و می‌خوریم.
۵- آب گشنیز از مهمترین مواد خوراکی است که برای رفع گرمازدگی بسیار مفید می‌باشد. اما برای اینکه آب گشنیز را تهیه کنیم نیاز به چه کارهایی است؟ برای این کار نیاز به یک دسته گشنیز و مقداری شکر است. با مخلوط کردن آب و گشنیز، به سادگی آبِ گشنیز تهیه می‌شود سپس در ادامه روی آن شکر ریخته و به خوبی این مواد را با هم ترکیب می‌کنیم.
۶-استفاده از آب پیاز برای درمان گرمازدگی از زمان‌های قدیم مرسوم بوده است. برای استفاده از پیاز دو روش وجود دارد! اما این دو روش چیست؟
روش اول: زمانی که فرد دچار گرمازدگی شده، آب پیاز را به پشت گوش‌ها، سینه و کف پاها می‌مالیم.
روش دوم: پس از رفع گرمازدگی، یک قاشق آب پیاز را با یک قاشق عسل مخلوط کرده و می‌خوریم.
۷-استفاده از آب تمر هندی زمانی که علائم گرمازدگی در بدن مشخص شد، بسیار مفید است. تمر هندی خاصیت خنک کنندگی بالایی دارد و مواد مغذی که در این میوه خارق العاده وجود دارد، باعث جایگزین شدن الکترولیت‌های از بین رفته بدن، در اثر کم آبی می‌شود.
۸-برای تهیه محلول سرکه سیب به یک لیوان آب سرد و یک قاشق چایخوری سرکه سیب نیاز است. برای این کار سرکه سیب و آب را مخلوط کرده و می‌نوشیم. در زمان‌هایی که پس از پیاده روی یا فعالیت در آفتاب، احساس سرگیجه یا ضعف کردید از محلول سرکه سیب غافل نشوید.
۹-می‌توانیم از دانه‌های خشک شده لوبیای مانگ برای درمان گرمازدگی استفاده کنیم. برای این کار لازم است که یک فنجان لوبیای مانگ و سه فنجان آب را مخلوط کرده و بجوشانیم. سپس محلول بدست آمده را خنک کرده و می‌نوشیم. این یک روش درمانی است بنابراین هر زمانی که دچار گرمازدگی شدیم، می‌توان این نوشیدنی خارق العاده را استفاده کنیم.
برای گرمازدگی چی بخوریم؟
برای گرمازدگی خوراکی‌های خوشمزه‌ای است که می‌توانید با خوردن آن از گرمازدگی جلوگیری کنید یا اگر دچار آن شدید بهبود ببخشید.
خیار
۹۵ درصد میوه خیار را آب تشکیل می‌دهد بنابراین این میوه از لحاظ آب کاملا غنی است. ۱۶ تکه کوچک خیار تنها ۱۶ کالری دارد؛ این مسئله باعث می‌شود که این میوه، غذای خوبی در فصل تابستان برای افرادی باشد که قصد دارند از رژیم‌های غذایی برای کاهش وزن استفاده کنند.
هندوانه
طبق تحقیقاتی که در یک مرکز مطالعاتی در آمریکا مورد بررسی قرار گرفت، مشخص شد که در هنداونه موادی وجود دارد که مانع از گرمازدگی می‌شود پس از استفاده هندوانه در فصل تابستان نباید غافل شد.
تخم شربتی
شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید تخم شربتی که معمولا در فصل تابستان و همچنین در ماه محرم برای تهیه شربت استفاده می‌شود، تخم گیاه ریحان است. تخم ریحان طعم خوبی به غذا می‌دهد و خواص بسیار زیادی برای بدن دارد اما جالب است بدانید که این دانه‌های مقوی و پرخاصیت شامل موادی هستند که در خنک شدن داخل بدن موثرند.
کیوی
در زمان گرما زدگی مشکلات بسیاری برای بدن به وجود می‌آید که یکی از دلایل مهم آن، کمبود آب است. زمانی که برای بدن، کمبود آب اتفاق می‌افتد سبب فشار بر روی قلب و کلیه‌ها شده و در نتیجه توان کلیه‌ها در برقراری تعادل در میزان الکترولیت‌های بدن را کاهش می‌دهد که نتیجه آن بهم ریختگی این الکترولیت‌های موجود در بدن است. اگر قصد دارید در زیر نور خورشید فعالیت داشته باشید، پیشنهاد می‌شود از چند کیوی برای تامین پتاسیم بدن استفاده کنید.
۲۰ درصد از آب مورد نیاز بدن توسط غذاهایی که استفاده می‌کنیم، تامین می‌شود. از آنجایی که کیوی سرشار از آب است و برای تامین آب بدن بسیار مفید است، از دیگر خواص مهم این میوه می‌توان به ۲۳۷ نوع الکترولیت در کیوی اشاره کرد که وجود این الکترولیت‌ها مانع از انقباض ماهیچه‌های بدن می‌شود. اما شاید با خود بگویید که الکترولیتی که در کیوی قرار دارد چیست؟ این الکترولیت همان پتاسیم است.
بیشتر بخوانید: ۱۰ خوراکی مفید برای پیشگیری از گرمازدگی
امیدوارم از این مقاله لذت برده باشید. در قسمت دانستنی می‌توانید به اطلاعات خود اضافه کرده و از خواندن مقاله‌ها لذت ببرید.
