طرز تهیه یرتخلی یا تورشولی آش (آش کلم ارومیه)
یرتخلی یا آش کلم یکی از غذاهای سنتی ارومیه است که به دلیل طعم ترش خود به “تورشولی آش” نیز معروف است. یرتخلی سرشار از مواد مغذی است و به همین دلیل یک غذای کامل و مقوی محسوب می‌شود. اگر از علاقه‌مندان به آش، به‌ویژه آش ترش هستید، با اکالا بلاگ همراه باشید تا طرز تهیه این آش خوشمزه را آموزش ببینید.
| کلم برگ سفید | ۵۰۰ گرم |
| بلغور گندم | ۱ پیمانه |
| نخود | ۱/۲ پیمانه |
| برنج | ۱/۲ پیمانه |
| لوبیا | ۱/۲ پیمانه |
| پیاز | ۲ عدد |
| رب گوجه فرنگی | ۲ قاشق غذاخوری |
| نعنا خشک | به میزان لازم |
| آبغوره | به میزان لازم |
| زردچوبه، نمک و فلفل | به میزان لازم |
| روغن | به میزان لازم |
مراحل تهیه یرتخلی
در ادامه مراحل تهیه یرتخلی یا تورشولی آش را به صورت مرحله به مرحله و با جزئیات کامل توضیح خواهیم داد. همچنین، تمام نکات لازم برای خوشمزه شدن این آش را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
مرحله اول: خیساندن بلغور گندم و برنج
اولین مرحله در تهیه یرتخلی یا آش کلم ارومیه، خیساندن بلغور گندم و برنج است. بلغور گندم را باید حداقل از ۲ الی ۳ ساعت قبل از تهیه یرتخلی در آب خیس کنید. این کار باعث می‌شود که بلغور نرم شود و زمان پخت آن کاهش یابد. برنج را نیز از یک ساعت قبل در آب و نمک بخیسانید.
مرحله دوم: خیساندن نخود و لوبیا
برای خیساندن نخود و لوبیا، ابتدا آن‌ها را به خوبی بشویید. سپس، آن‌ها را درون یک کاسه یا قابلمه بریزید و روی آن‌ها آب سرد بریزید. مقدار آب باید به اندازه‌ای باشد که نخود و لوبیا را به طور کامل بپوشاند.
اجازه دهید نخود و لوبیا به مدت ۲ الی ۳ ساعت درون آب بمانند. در طول این مدت، چند بار آب آن‌ها را عوض کنید تا نفخ آن‌ها به طور کامل گرفته شود.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش گشنیز
مرحله سوم: خرد کردن کلم
در این مرحله، اولین کاری که باید انجام دهید، شستن کامل برگ‌های کلم است. برای این کار، کلم را در یک کاسه بزرگ آب سرد قرار دهید و به مدت چند دقیقه آن را با آب بشویید. پس از شستن کلم، نوبت به خرد کردن آن می‌رسد. برای این کار، ابتدا برگ‌های کلم را به صورت نواری خرد کنید. در نهایت، هر کدام از نوارها را به صورت ریز خرد کنید.
مرحله چهارم: تفت دادن پیاز
در این مرحله از تهیه آش کلم ارومیه، یکی از پیازها را به صورت خلالی نازک خرد کنید. سپس یک قابلمه نسبتا بزرگ را روی حرارت ملایم قرار داده و داخل آن روغن بریزید و اجازه دهید روغن داغ شود. مقدار روغن باید به اندازه‌ای باشد که پیازها در آن به راحتی تفت داده شوند. در ادامه، پیازها را به قابلمه اضافه کنید و تفت دهید تا نرم شوند و رنگ آن‌ها طلایی شود.
مرحله پنجم: اضافه کردن ادویه‌جات
پس از اینکه پیازها به رنگ طلایی درآمدند، زمان اضافه کردن ادویه‌ها فرا می‌رسد. زردچوبه، فلفل و نمک را به پیازها اضافه کرده و تفت دهید تا عطر آن‌ها بلند شود.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش ترش عدس به روش خانگی
مرحله ششم: اضافه کردن بلغور گندم، برنج، کلم و آب
بلغور و برنج خیس‌خورده را به همراه کلم خرد شده و آب به قابلمه اضافه کنید. سپس شعله را زیاد کنید تا آب به جوش بیاید. پس از اینکه آب به جوش آمد و چند قل خورد، حرارت را کم کرده و درب قابلمه را بگذارید و اجازه دهید مواد به آرامی بپزند. پس از اینکه کلم‌ها نیم‌پز شدند مقداری نعناع خشک به قابلمه اضافه کنید.
مرحله هفتم: پختن لوبیا و نخود
درون یک قابلمه مقداری آب بریزید و نخود و لوبیاهایی که از قبل خیسانده‌اید را به آن اضافه کنید. سپس قابلمه را روی حرارت متوسط قرار داده و اجازه دهید حبوبات بپزند. پس از اینکه حبوبات کاملا پختند، آن‌ها را به مواد آش اضافه کنید.
مرحله هشتم: تفت دادن رب گوجه فرنگی
ابتدا یک تابه را روی حرارت ملایم قرار دهید و مقداری روغن درون آن بریزید. وقتی روغن داغ شد، زردچوبه را اضافه کنید و هم بزنید تا بوی خامی آن از بین برود.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش پرشکه لرستان
سپس رب گوجه فرنگی را اضافه کرده و تفت دهید تا رنگ آن باز شود و خامی آن گرفته شود. در ادامه، کمی آب جوش درون تابه بریزید تا رب گوجه فرنگی رقیق شود. در نهایت، محتویات تابه را درون قابلمه آش بریزید.
مرحله نهم: اضافه کردن آبغوره
پس از اینکه بلغورها کاملا پخته و نرم شدند، آبغوره را به قابلمه اضافه کنید. آبغوره طعم ترش و خوشایندی به یرتخلی می‌دهد.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش آبادانی غلیظ و سنتی در منزل
مرحله نهم: آماده کردن پیاز داغ برای تزئین یرتخلی
برای تهیه پیاز داغ، پیازی که باقی‌مانده است را پوست بگیرید و به صورت نگینی خرد کنید. سپس درون یک تابه مناسب، مقداری روغن ریخته و روی حرارت متوسط قرار دهید تا داغ شود. در ادامه، پیازهای خرد شده را به تابه اضافه کنید و با حرارت ملایم تفت دهید تا پیازها طلایی شوند. در نهایت زردچوبه، نمک و فلفل را اضافه کنید و هم بزنید تا عطر ادویه‌ها آزاد شود.
مرحله آخر: تزئین و سرو یرتخلی
وقتی یرتخلی به غلظت دلخواه رسید و کاملا جا افتاد، حرارت را خاموش کنید. سپس آش را درون ظرف سرو دلخواهتان بریزید و با پیاز داغی که آماده کرده‌اید، آن را تزئین کنید. یرتخلی یا تورشولی آش شما با طعمی بی‌نظیر آماده است تا تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای شما رقم بزند. نوش جانتان!
چند فوت و فن کوزه‌گری در تهیه یرتخلی
در این بخش به چند نکته طلایی برای تهیه یرتخلی اشاره خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
- مقدار آبغوره در یرتخلی به سلیقه شما بستگی دارد. اگر دوست دارید آش کلم شما ترش‌تر باشد، می‌توانید مقدار بیشتری آبغوره اضافه کنید.
- برای تزیین یرتخلی می‌توانید از نعنا داغ و سیر داغ نیز استفاده کنید.
- یکی از مهم‌ترین نکات در پخت آش کلم ارومیه، هم زدن مداوم آن است.
- برای تهیه یرتخلی، از حرارت ملایم استفاده کنید تا آش ته نگیرد و طعم سوختگی پیدا نکند.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش اشکنه اراک (او گرمه)
در پایان، امیدواریم که طرز تهیه یرتخلی مورد پسند شما واقع شده باشد و بتوانید این آش کلم خوشمزه و مقوی را در خانه تهیه کنید و از آن لذت ببرید. این آش به خصوص در روزهای سرد زمستان، غذایی بسیار دلچسب و مناسب است. از اینکه تا انتهای این آموزش با مجله آشپزی اکالا همراه بودید، سپاسگزاریم.
امیررضا هستم، فخاریان. به چند تا چیز خیلی علاقه دارم: نوشتن، آشپزی، سینما و کتاب. چند سالی میشه همه اینا رو در کنار هم پیش می‌برم. الان هم خوشحالم که فرصتش هست تا دو تا از چیزهای مورد علاقه‌ام رو با هم ترکیب کنم!
