طرز تهیه آش دندونی یا دیشلیق تبریزی؛ مرحله به مرحله
آش دندونی، غذایی است که به باورهای ما گره خورده است. در گذشته، مردم بر این باور بودند که خوردن آش دندونی به نوزاد کمک می‌کند تا دندان‌هایش زودتر رشد کنند. همچنین آن‌ها باور داشتند که خوردن آش دندانی به تقویت دندان‌ها هم کمک بسیاری می‌کند. این آش اصالتا به شمال غرب کشور یعنی آذربایجان و تبریز برمی‌گردد.
ولی آیا حتما باید ترک باشید تا بتوانید این آش را بپزید؟ خیر، اصلا! در این مقاله از بلاگ اکالا طرز تهیه این آش اصیل ایرانی را به شما آموزش می‌دهیم. با ما همراه باشید.
طرز تهیه آش دندونی یا دیشلیق
همانطور که گفتیم اصالت آن به تبریز و آذربایجان برمی‌گردد. بنابراین اسم ترکی این آش هم بسیار شناخته شده است. معادل آش دندونی در زبان ترکی، دیشلیق است. از این رو است که اسم دیگر آش دندونی، دیشلیق است. امروزه ترک‌ها این آش را وقتی بار می‌گذارند که اولین دندان نوزادشان در لثه نمایان شود. افراد خانواده دور هم جمع می شوند و آش دندونی میل می‌کنند.
این لحظات گرم و صمیمی به لطف و به بهانه‌ی این آش رقم می‌خورد. به ویژه در این روزهای پاییزی خوردن آش بسیار لذت بخش است. پس اگر می‌خواهید آش درست کنید و دوست دارید آشی متفاوت از آش رشته بپزید، این دستور پخت را مطالعه کنید و طبق آن این آش را درست کنید. مطمئن باشید که پشیمان نخواهید شد. در ادامه در ۵ مرحله شیوه درست کردن دیشلیق را می‌آموزید.
| گندم | ۳ فنجان |
| لوبیا | ۱ فنجان |
| نخود | ۱ فنجان |
| آب گوشت و قلم | ۲ لیتر |
| پیاز | ۲ عدد |
| نمک، زردچوبه و فلفل سیاه | به مقدار لازم |
| روغن | به مقدار لازم |
مراحل تهیه آش دندونی یا دیشلیق
مراحل تهیه آش دندونی یا دیشلیق به شرح زیر است:
مرحله اول) حبوبات و گندم را بخیسانید.
برای تهیه این غذای تبریزی از شب قبل باید نخود، لوبیا و گندم را بخیسانید. یادتان باشد که هر چهار ساعت یک بار باید آب حبوبات را عوض کنید. با طی کردن این پروسه، نفخ حبوبات کاملا گرفته می‌شود و دیگر نگران نپختن یا دیر پختن آن‌ها نخواهید بود.
البته دلایل زیادی پشت دیرپز بودن حبوبات وجود دارد. برای مثال نامرغوب بودن حبوبات هم یکی از این دلایل است. به همین دلیل است که همیشه تاکید می‌کنیم که از مواد غذایی تازه استفاده کنید. همینطور گندم را باید در یک ظرف جداگانه بخیسانید. گندم هم کمی نفخ دارد. بنابراین توصیه می‌شود مانند حبوبات از شب قبل آن را بخیسانید و هر ۴ ساعت یک بار آب آن را عوض کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش شیله عدس تبریزی؛ به روش سنتی
مرحله دوم) حبوبات و گندم را بپزید.
روز بعد، وقتی دیگر مطمئن بودید که حبوبات و گندم شما کاملا خیسانده شده‌اند، وقت پختن آن ها رسیده است. یک قابلمه بزرگ و جادار انتخاب کنید، همه حبوبات و گندم را در آن بریزید و روی آن‌ها آب گرم بریزید. قابلمه را روی حرارت قرار دهید. اجازه دهید تا جایی پخته شوند که حبوبات نیم پز شده باشد. البته گندم به زمان بیشتری برای پخت نیاز دارد.
بنابراین به اندازه کافی وقت بگذارید تا مواد خوراکی شما لعاب بیاندازد و قوام بیاید. با توجه به اینکه گندم دیرتر می‌پزد، اگر عجله دارید باید آن را به صورت جداگانه در زودپز بپزید. در غیر این صورت باید زمان کافی بگذارید تا حبوبات نیم پز شود و گندم هم بپزد.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش کلم آشی (کلم قمری) تبریزی
مرحله سوم) آب گوشت و قلم را به آن اضافه کنید.
وقتی حبوبات شما نیم پز شدند، باید آب گوشت و قلم را اضافه کنید. خاطرتان است که گفتیم آش دندونی موجب تقویت دندان‌های نوزاد می‌شود. یکی از دلایل آن وجود آب گوشت و قلم در این آش است. آب قلم سرشار از کلسیم است و موجب تقویت استخوان‌ها و دندان‌های شما می شود.
بنابراین اگر به فکر تقویت استخوان‌ها و چهارچوب بدن خود هستید، این آش یکی از بهترین گزینه‌های موجود برای شما است. نکته قابل توجه این است که آب قلم شما نباید چربی داشته باشد. اگر چربی روی سطح آن مشاهده کردید، تلاش کنید این چربی را بردارید و بعد به حبوبات و گندم اضافه کنید.
مرحله چهارم) پیاز داغ درست کنید.
پیاز داغ همراه همیشگی آش ایرانی است. برای درست کردن پیاز داغ آش، ابتدا پیازها را بشویید. بعد آن‌ها را نگینی خرد کنید. یک تابه مناسب بردارید و روی حرارت قرار دهید. وقتی تابه کمی داغ شد، می‌توانید پیازها را اضافه کنید. سپس آن‌ها را کمی تفت دهید تا سبک و شیشه‌ای شوند.
بعد از چند ثانیه تفت دادن پیازها، باید روغن و زردچوبه اضافه کنید. مقدار روغن را کنترل کنید تا خیلی زیاد یا کم نشود. زیرا قرار است همه این روغن‌ها به آش دندونی اضافه شوند.
وقتی احساس کردید به انتهای تفت دادن پیاز داغ رسیده اید، فلفل سیاه را هم اضافه کنید و دوباره کمی تفت دهید. پیاز داغی که با این روال درست شود، عطر و بوی محشری دارد.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش میوه تبریزی؛ با میوه خشک و تازه
مرحله پنجم) پیاز داغ را به آش اضافه کنید.
کمی از پیاز داغ را برای تزیینات روی آش جدا کنید. باقی مانده این پیاز داغ را به آش اضافه کنید. در انتهای پخت آش، کمی نمک به آن اضافه کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش اوماج تبریز
آش دندونی در چه مناسبتی میل می‌شود؟
درست است که این آش دندونی نام دارد و گره خورده به اولین دندان نوزاد است. با این حال برای افراد بزرگسال هم بسیار پیشنهاد می‌شود. به ویژه زمانی که بخواهید سیستم ایمنی خود را تقویت کنید یا از بابت سلامت استخوان‌های خود اطمینان حاصل کنید.
وجود آب گوشت و قلم به این دو مورد بسیار کمک می‌کند. بنابراین اگر پدر یا مادری دارید که دارد پا به سن می‌گذارد این آش به آن‌ها کمک می‌کند به لحاظ فیزیکی در شرایط مساعد و امنی قرار بگیرند.
همچنین در ایام مبارک ماه رمضان می‌توانید به عنوان افطار یک وعده آش دیشلیق یا دندونی میل کنید. هم قوای بدن شما بیشتر می‌شود و هم معده شما را بعد از چند ساعت روزه و غذا نخوردن آماده پذیرش غذا می‌کند! بله درست خواندید. در چنین شرایطی اول باید معده را به آرامی برای خوردن غذاهای سنگین آماده کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه آش آبغوره تبریزی؛ به روش مجلسی
آش دندونی اصولا باید خیلی غلیظ باشد. بنابراین بعد از اضافه کردن نمک باز هم اجازه دهید آش بپزد. وقتی آش جا افتاد، می‌توانید آن را سرو کنید و با خانواده و عزیزانتان نوش جان کنید. امیدواریم این مقاله از مجله آشپزی اکالا به شما در پختن این آش کمک کند.
امیررضا هستم، فخاریان. به چند تا چیز خیلی علاقه دارم: نوشتن، آشپزی، سینما و کتاب. چند سالی میشه همه اینا رو در کنار هم پیش می‌برم. الان هم خوشحالم که فرصتش هست تا دو تا از چیزهای مورد علاقه‌ام رو با هم ترکیب کنم!
