نمک رنگی و سنگ نمک بخوریم یا نخوریم؟
نمک سفره، یک چاشنی همیشه حاضر، به دلیل برخی مضراتی که دارد، به ویژه محتوای بالای سدیم آن، شناخته میشود. امروزه نمکهای رنگی و سنگ نمک به خاطر سالم بودن آنها، به عنوان جایگزینی برای نمک عادی تبلیغ میشوند.
از این رو ما در این بخش از اکالا بلاگ این ادعا را به صورت علمی بررسی میکنیم و به مقایسه بین نمک معمولی با نمکهای رنگی و سنگ نمک خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
فواید و مضرات کلی مصرف نمک
کلرید سدیم که معمولاً به عنوان نمک خوراکی شناخته میشود، نقشی حیاتی در فیزیولوژی انسان ایفا میکند. فشارخون، تعادل مایعات و عملکرد عصبی را تنظیم میکند.
با این حال، مصرف بیش از حد سدیم از جمله مضراتی همچون فشارخون بالا، بیماری قلبی و سکته برای سلامتی انسان دارد. در نتیجه، متخصصان بهداشت عمومی مصرف در حد تعادل نمک را توصیه میکنند.
به طوری که انجمن قلب آمریکا مصرف بیش از ۲۳۰۰ میلیگرم نمک را در روز برای بزرگسالان توصیه نمیکند و در حالت ایدهآل برای افراد خاص مقدار کمتری از آن را توصیه میکند. به دلیل نگرانیها در مورد مصرف نمکهای معمولی، نمکهای مخصوص مانند نمکهای رنگی و سنگ نمک محبوبیت پیدا کردهاند.
این نمکها اغلب به دلیل تبلیغاتی که در خصوص مزایای آن برای سلامت بدن، طعمهای بهبودیافته، ترکیبات معدنی منحصربهفرد و ظاهر زیبای آن انجام میشود، به بازار عرضه میگردند. با این حال، اعتبار این ادعاها و پیامدهای ایمنی مصرف این نمکها نیاز به ارزیابی علمی دارد.
نمکهای رنگی
نمکهای رنگی در رنگهای مختلفی از جمله صورتی (نمک هیمالیا)، سیاه (نمک آتشفشانی) و قرمز (نمک آلیا هاوایی) وجود دارند. رنگهای زنده آنها از مواد معدنی طبیعی مانند اکسید آهن (صورتی)، زغالچوب فعال (سیاه) و خاک رس قرمز (قرمز) ناشی میشود.
این نمکها به دلیل محتوای کمتر سدیم و وجود مواد معدنی اضافی، اغلب به عنوان جایگزینهای سالمتری برای نمک معمولی معرفی میشوند.
محتوای معدنی
در حالی که نمکهای رنگی ممکن است در مقایسه با نمک خوراکی (به دلیل کریستالهای بزرگتر و چگالی کمتر) سدیم کمتری در هر وعده داشته باشند، این تفاوت بسیار ناچیز است.
به عنوان مثال، یک قاشق چایخوری نمک صورتی هیمالیا حاوی حدود ۴۲۰ میلیگرم سدیم در مقایسه با ۴۸۰ میلیگرم نمک خوراکی است. بعید است که این تفاوت به طور قابل توجهی بر مصرف کلی سدیم تأثیر بگذارد، به خصوص اگر به مقدار کم مصرف شود.
بیشتر بخوانید: ترفندهای رفع شوری انواع غذا
ادعاهای بهداشتی
طرفداران نمکهای رنگی اغلب به دلیل وجود مواد معدنی کمیاب، این نمکها را توصیه میکنند. با این حال، شواهد علمی کمی برای این ادعاها موجود است. بدن انسان به مواد معدنی کمیاب در مقادیر کم نیاز دارد و مقدار موجود در این نمکها در مقایسه با منابع غذایی مانند میوهها، سبزیجات و غلات کامل اغلب ناچیز است.
به عنوان مثال، یک وعده اسفناج میتواند مقدار بیشتری مواد معدنی ضروری مانند پتاسیم و منیزیم را نسبت به یک وعده معمولی نمک رنگی تأمین کند.
سنگ نمک
سنگ نمک که به نام نمک معدنی نیز شناخته میشود، نوعی نمک است که از ذخایر نمک زیرزمینی استخراج میشود. نمک صورتی هیمالیا نوعی سنگ نمکی است، اما اصطلاح “سنگ نمک” منحصر به رنگهای صورتی نیست. سنگ نمک به طور کلی مقدار کمتری از مواد معدنی کمیاب را دارا است.
محتوای سدیم
مشابه نمکهای رنگی، محتوای سدیم سنگ نمک میتواند بسته به منبع خاص و روشهای فراوری آن متفاوت باشد. با این حال، سنگ نمک به طور کلی از نظر محتوای سدیم مشابه نمک خوراکی است.
مطالعات نشان دادهاند که محتوای سدیم در نمونههای مختلف سنگ نمک میتواند از ۴۰۰ میلی گرم تا ۴۸۰ میلی گرم در هر قاشق چای خوری متغیر باشد.
بیشتر بخوانید: همه چیز راجع به کمبود سدیم در بدن
غنیسازی ید
یک نکته مهم این است که برخلاف نمک خوراکی، سنگ نمک معمولاً با ید غنی نمیشود. ید یک ماده مغذی حیاتی برای عملکرد مناسب تیروئید و رشد شناختی، به ویژه در زنان باردار و کودکان است.
کمبود ید میتواند منجر به مشکلاتی برای سلامتی مانند گواتر و ناتوانیهای ذهنی شود. در بسیاری از کشورها، نمک سفره با ید غنی میشود تا کمبودهای احتمالی آن برطرف شود.
ملاحظات ایمنی
سنگ نمک بسته به منبع و روش فراوری آن، حاوی ناخالصیهایی مانند فلزات سنگین است. مصرف سنگ نمک با سطوح بالای ناخالصی میتواند برای سلامتی مضر باشد؛ بنابراین، خرید سنگ نمک تنها از تولیدکنندگان معتبری که خلوص و سلامتی نمک را از طریق آزمایش مورد سنجش قرار میگیرد، ضروری است.
نمک خوراکی در مقابل نمکهای مخصوص
هم نمکهای رنگی و هم سنگ نمک از نظر محتوای سدیم نسبت به نمک معمولی مزیت زیادی ندارند. مواد معدنی موجود در این نمکها در مقادیر بیشتری در یک رژیم غذایی متعادل و غنی از میوهها، سبزیجات و غلات کامل یافت میشوند. علاوه بر این، کمبود ید در سنگ نمک یک نگرانی قابل توجه است، به ویژه برای افرادی که در معرض خطر کمبود هستند.
نقش سدیم در رژیم غذایی سالم
سدیم یک ماده مغذی ضروری است، اما مصرف بیش از حد آن، عامل فشارخون بالا، بیماری قلبی و سکته مغزی است. دستورالعملهای رژیمی فعلی برای آمریکاییها توصیه میکند مصرف سدیم را به کمتر از ۲۳۰۰ میلیگرم در روز برای بزرگسالان محدود کنند که مقدار ۱۵۰۰ میلیگرم برای سلامتی ایدهآل است تا خطر ابتلا به فشارخون بالا و بیماریهای قلبی عروقی کاهش یابد.
بیشتر بخوانید: انواع نمک و هر آنچه باید در مورد آنها بدانید!
افزایش طعم و پختوپز با نمکهای ویژه
در حالی که نمکهای رنگی و سنگ نمک مزایای سلامتی قابل توجهی ندارند، اما به دلایلی افزایش طعم آنها میتواند به تجربههای آشپزی دلپذیرتر کمک کنند. این نمکها به دلیل ترکیبات معدنی متفاوت، طعم منحصربهفردی دارند.
به عنوان مثال، نمک صورتی هیمالیا اغلب به عنوان طعمی شیرین یا خاکی توصیف میشود، در حالی که نمک آتشفشانی سیاه ممکن است طعم گوگردی یا دودی ایجاد کند. با این وجود، باید به این نکته توجه داشته باشیم که این طعمهای مطبوع به راحتی توسط سایر مواد غذایی تأمین میشوند.
انتخاب آگاهانه
مصرفکنندگانی که به دنبال جایگزینهای خوشطعم برای نمک خوراکی هستند، میتوانند از گزینههای مختلفی به جز نمکهای رنگی و سنگ نمک استفاده کنند. گیاهان و ادویهها طیف وسیعی از طعمها را بدون داشتن سدیم، تأمین میکنند. پوست مرکبات، سیر تفت داده شده و حتی برخی سرکهها میتوانند بدون داشتن نمک، غذاها را معطر و خوشطعم کنند.
هنگام انتخاب نمکهای خاص، از برندهای معتبری که خلوص و سلامت آن از طریق آزمایش مشخص شدهاند، باید در اولویت قرار گیرند. استفاده کم از این نمکها را در برنامه غذایی خود قرار دهید تا مصرف سدیم را به حداقل برسانید و در عین حال از مزه خوش طعم آنها لذت ببرید.
در پایان، امیدواریم هنگام تهیه غذاهای خوشمزه خود، نکات بهداشتی ذکر شده در این مطلب از مجله دانستنی اکالا را مدنظر قرار دهید تا علاوه بر طعم خوشمزه غذا، سلامت شما نیز حفظ شود.
من سمانه هستم، از بچگیم عاشق این بودم که توی تلویزیون آشپزی رو آموزش بدم.
هر روز پیشبند آشپزخونه مادرم رو میبستم و ساعتها جلوی دوربین تخیلی ذهنم، آموزش آشپزی میدادم!
بزرگتر که شدم به صورت تخصصیتر رویاهامو دنبال کردم و هر روز براشون بیشتر تلاش کردم تا فهمیدم علاقه زیادی به دنیای شیرینیها و شیرین کردن کام آدمها دارم.
حالا خیلی خوشحالم که این فرصت رو دارم تا با تلفیق آشپزی کردن، نوشتن و عکاسی که الان بخش بزرگی از دنیای من شده بتونم این حس خوب رو با شما به اشتراک بزارم.
خیلی خوب بود