قبرستان سفید چاه، معروف به «سپیدگور»، یکی از جاذبه‌های دیدنی بهشهر و نخستین گورستان مرموز مسلمانان در ایران است. قدمت این گورستان به دوره تیموریان می‌رسد و باور محلی بر این است که اجساد در آن به دلیل ویژگی‌های خاص خاک، دیرتر تجزیه می‌شوند؛ موضوعی که تحقیقات علمی نیز تا حدی آن را تأیید کرده‌اند. با مجله اکالا همراه باشید تا بیشتر درباره این گورستان مرموز بدانید.
اولین گورستان مرموز ایران به نام سفید چاه متعلق به دوره تیموریان است که به دلیل خاک آهکی خاص خود، تجزیه اجساد در آن کندتر صورت می‌گیرد. این قبرستان دارای سنگ قبرهای محرابی و صندوقی با نقوش اسلیمی، هندسی و نمادین است که بازدید از آن رایگان و در تمام ساعات شبانه‌روز امکان‌پذیر است. در ادامه به طور مفصل درباره گورستان چاه سفید، معماری آن، مسیر دسترسی و بهترین زمان بازدید از قبرستان توضیح خواهیم داد.
درباره قبرستان سفید چاه
قدمت قبرستان سفید چاه به دوره تیموریان برمی‌گردد. این قبرستان که با نام سپیدگور و قبرستان سپید نیز شناخته می‌شود از نخستین گورستان‌های مسلمانان در ایران است که در مازندران قرار دارد. این جاذبه گردشگری در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
مردم محلی بر این باورند که خاک این گورستان مانع از پوسیدگی اجساد می‌شود. تحقیقات علمی نیز این باور را تایید کرده و دلیل آن هم وجود آهک فراوان در خاک سفید این منطقه است. از این رو روند تجزیه اجساد به طور چشمگیری نسبت به دیگر گورستان‌ها کندتر است. نام گورستان نیز از خاک سفید منطقه گرفته شده است.
لازم به ذکر است که استفاده از سنگ‌های کوهستانی به نام لحد (به جای چوب رایج در دیگر گورستان‌ها) نیز در حفظ اجساد موثر است. همین امر سبب شده تا افراد مهم و سرشناس منطقه از جمله حاکم شمال، ملک بادله، فرزندان امام موسی کاظم (ع)، ابراهیم، منصور و عبدالرحمن و همچنین تعدادی از حاکمان پیشین آمل در این قبرستان به خاک سپرده شوند.
در این گورستان، ضریحی چوبی با گنبدی نقره‌گون را مشاهده خواهید کرد که طبق کتیبه‌ای کنده‌کاری شده، قدمت آن به ۸۴۰ سال پیش برمی‌گردد. اهمیت تاریخی این مکان و باورهای محلی سبب شده است تا گورستان سپید چاه به یک جاذبه گردشگری پرطرفدار در شهرستان بهشهر تبدیل شود.
بیشتر بخوانید: از درخت عجیب مکرزن چابهار چه می‌دانید؟
معماری سنگ قبرهای سفید چاه از گذشته تا کنون
در گورستان سفید چاه دو نوع سنگ قبر محرابی و صندوقی وجود دارد که هر دو ریشه در معماری ایران دارند. سنگ قبرهای محرابی از نظر نقش‌های تزیینی به سه دسته اسلیمی، هندسی و نمادین تقسیم می‌شوند.
سنگ قبرهای محرابی سده نهم هجری دارای دو تا سه طاق‌نمای تودرتو با قوس هستند. حاشیه اول آن‌ها معمولاً با نقش گل برگ اسلیمی، حاشیه دوم با صلوات و حاشیه سوم با حدیث یا دعا تزیین شده و متن وسط به نام و تاریخ وفات فرد فوت شده اختصاص دارد.
سنگ مزارهای سده دهم و یازدهم، نقوش هندسی شامل دایره‌های تزیینی و گل‌های چندپر (نماد گردونه خورشید) دارند. سنگ مزارهای سده سیزدهم و چهاردهم نیز با نقش‌های نمادین ابزار کار (نشانگر شغل فرد فوت شده) تزیین شده‌اند.
قدمت سنگ قبرهای صندوقی این گورستان هم به سال ۸۹۶ هجری قمری برمی‌گردد. بازدید از این سنگ قبرهای صندوقی فرسوده واقع در شمال قبرستان هم خالی از لطف نخواهد بود. امروزه نیز درگذشتگان جدید روستا، با سنگ‌‌قبرهای امروزی دفن می‌شوند.
مسیر دسترسی به گورستان سفید چاه
قبرستان سفید چاه، با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، از جمله خاک سفید آهکی و سنگ قبرهای تاریخی، یکی از عجایب ایران است. این قبرستان در استان مازندران، شهرستان بهشهر، بخش یانه سر، روستای سفید چاه قرار دارد.
برای دسترسی به این بنای تاریخی و مرموز با خودروی شخصی، از شهرستان گلوگاه به سمت کمربندی غربی حرکت کنید و تا انتهای آن پیش بروید. پس از آن وارد مسیر روستای نیالا شوید. از روستای نیالا که عبور کنید باید در دوراهی پیش رو، وارد مسیر سفید چاه شوید. قبرستان در ابتدای روستا واقع شده است.
آدرس: استان مازندران، شهرستان بهشهر، بخش یانه سر، روستای سفید چاه، گورستان سفید چاه
بیشتر بخوانید: مرموزترین و ترسناک‌ترین مناطق ایران
بهترین زمان بازدید از قبرستان سفید چاه
به طور کلی بهترین زمان بازدید از هر مکانی به المان‌های مختلف از جمله هدف سفر، سلیقه و… بستگی دارد. اما پیشنهاد می‌کنیم در بهار و اوایل پاییز از قبرستان سفید چاه دیدن کنید. در این فصول، هوا مطبوع و خنک است و پیاده‌روی در محوطه قبرستان و تماشای سنگ قبرها لذت‌بخش‌تر خواهد بود.
بازدید از این جاذبه گردشگری در تمامی ساعات شبانه روز و در طول هفته برای عموم آزاد و رایگان است. با این حال، سعی کنید قبل از تاریک شدن هوا به این قبرستان بروید تا بتوانید در روشنایی روز به طور دقیق نقوش و جزئیات سنگ‌قبرها را ببینید.
در این مطلب از بخش سبک زندگی اکالا اطلاعات جامع و جذابی از قبرستان سفید چاه، اولین گورستان مرموز ایران، در اختیارتان قرار دادیم. این مکان، گواهی زنده بر پیوند انسان با خاک، تاریخ و باورهایش است. اگر از این گورستان دیدن کرده‌اید، تجربه‌های خود را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
شراره هستم، یک نویسنده و مسافر تمام وقت. اینجا سعی دارم با قلمم، شما را به دنیای گردشگری، مد و فشن، آشپزی و… ببرم. پس اگر به دنبال ایده‌های جدید و سبک زندگی متفاوت هستید، اینجا دقیقا جای شماست. اگر هم می‌خواهید به دنیاهای جدید سفر کنید، به کانال یوتیوبم سر بزنید.
