معرفی ۱۰ خاصیت شگفت انگیز برنج؛ برنج سفید یا قهوه ای؟!

برنج به عنوان متداول‌ترین بخش غذای ایرانی‌ شناخته می‌شود. بیشتر ایرانی‌ها حداقل در روز یک وعده برنج مصرف می‌کنند. در دسته‌بندی کلی برنج به دسته برنج کامل یا همان سبوس دار ( برنج قهوه‌ای ) و برنج سفید تقسیم بندی می‌شود. در ادامه مقاله خواص مواد‌ غذایی از مجله اکالا با مضرات و خواص مصرف برنج و بررسی برنج سبوس‌دار یا برنج قهوه‌ای و برنج سفید آشنا می‌شویم.

بیشتر بخوانید:همه چیز برای تغذیه مناسب کودکان و دانش آموزان

انرژی حاصل از مصرف برنج

یکی از موادی که بدن برای سوخت و ساز خود نیاز دارد کربوهیدرات است. برنج یکی از منابع غنی کربوهیدرات است که یک سوخت کامل برای بدن شناخته می‌شود. کربوهیدرات‌ها در سلول ها بدن بعد از پردازش به انرژی و سوخت بدن تبدیل می‌شوند. همچنین در برنج میزان بالایی مواد معدنی و ویتامین‌ها وجود دارد که در افزایش انرژی و متابولیسم اندام‌ها و ارگان‌های بدن تاثیرگذار است.

بیشتر بخوانید: تاثیرات کربوهیدارت

 کنترل فشار خون

افرادی که دارای فشار خون بالا هستند، مصرف نمک برای آن ها مضر است و آن‌ها از مصرف نمک منع شده‌اند. اما در دانه‌های برنج میزان سدیم بسیار کم است و مصرف برنج برای کسانی که فشار خون دارند خطری ندارد.

 جلوگیری از سرطان

فیبرها و آنتی اکسیدان‌ها عواملی هستند که در جلوگیری از سرطان نقش مهمی را ایفا می‌کنند. برنج سفید و به دنبال و همچنین برنج قهوه‌ای به مراتب بیشتر در خود فیبر نامحلول دارند که یک عامل جلوگیری کننده از سرطان است. از آنتی اکسیدان‌هایی که در برنج وجود دارد می‌توان به ترکیبات فنولیک، ویتامین A و ویتامین C اشاره کرد.

یکی از دلایلی که باعث به وجود آمدن سرطان می‌شود، حضور رادیکال های آزاد است که از متابولیسم ناقص بدن به عنوان محصول جانبی تولید می‌شود. این رادیکال آزاد باعث ایجاد جهش در سلول‌های بدن و در نهایت ایجاد سرطان می‌شود. برنج به عنوان یک منبع غنی از آنتی اکسیدان به تخریب این رادیکال های آزاد مشغول می‌شود.

چاقی

برنج به دلیل اینکه در ساختار خود فاقد چربی‌های مضر و کلسترول است برای جلوگیری از چاقی مناسب می‌باشد و برای داشتن یک رژیم مناسب حتما مصرف برنج را در آن قرار دهید. در واقع بررسی‌ها نشان می‌دهد که موادی که سطح پایینی از چربی و کلسترول در ساختار خود دارند، به کاهش چاقی کمک می‌کند. البته به این نکته باید دقت کرد که سطح کربوهیدرات برنج نیز بالا است و مصرف بی‌رویه و خارج از برنامه برنج باعث افزایش وزن خواهد شد.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع چاقی و راهکارهای خانگی برای درمان آن

 مراقبت از پوست

در ساختار برنج ترکیباتی به نام ریبوفلاوین وجود دارند که خاصیت ضد التهاب و قرمزی پوست دارد. بر اساس یافته‌های پزشکی قرار دادن برنج پودر شده بر روی پوست، توانایی بهبود برخی از بیماری‌های پوستی را دارد. همچنین در برنج به دلیل وجود آنتی اکسیدان‌های متعدد، روند پیر شدن و چروک شدن پوست را به تعویق می‌اندازد.

 جلوگیری از آلزایمر

در برنج سفید و همچنین برنج قهوه‌ای مواد معدنی و مغذی وجود دارد که نورون ها و انتقال دهنده های عصبی را برای فعالیت تحریک می‌کند. بنابراین می‌توان گفت که مصرف برنج به خصوص برنج قهوه‌ای بسیار در جلوگیری آلزایمر تاثیر دارد.

 بهبود سیستم گوارشی بدن

محققان بر این باورند که مصرف برنج برای بیماری‌های معده و گوارشی مناسب است و همچنین معتقدند که مصرف برنج به مانند یک دارو برای درمان اسهال خونی عمل می‌کند. همچنین برنج باعث دفع کردن آب اضافی بدن می‌شود که باعث دفع سموم از بدن می‌شود.

بهبود متابولیسم

برای بهبود و داشتن یک مکانیسم سالم در بدن وجود ویتامین هایی مانند ویتامین D ، کلسیم، آهن، ریبوفلاوین، نیاسین و غیره بسیار مهم ضروری است. برنج یک منبع غنی و کامل برای تامین این ویتامین ها و بهبود متابولیسم بدن است.

سلامت قلب و عروق

همانطور که در بالا توضیح داده شد، در ساختار برنج چربی و کلسترول وجود ندارد و همچنین سرشار از آنتی اکسیدان است و همچنین فیبرهای زیادی در آن وجود دارد که منجر به سلامت و تقویت سیستم قلب و عروق می‌شود.

بیشتر بخوانید: ۴ روش طرز تهیه استانبولی پلو (دمی گوجه)؛ رازهای شفته نشدن برنج😍

مضرات برنج

بنابراین هیچ چیزی در دنیا خوب مطلق نیست. برنج هم از این قاعده مستثنی نیست و در کنار خوبی‌ها و خواص فراوانش مضراتی نیز دارد که اگر در مصرف برنج زیاده روی نکنید به آن‌ها گرفتار نخواهید شد. از جمله مضراتی که برای برنج می‌توان نام برد این است که مصرف برنج باعث افزایش یبوست در افرادی که یبوست دارند می‌شود، افرادی که مرض قند دارند باید در مصرف برنج دقت نظر به خرج دهند و در نهایت مصرف بیش از اندازه برنج سفید باعث ایجاد اختلالات عصبی خواهد شد

ترکیبات برنج

برنج علی رغم اندازه کوچکش بسیاری از مواد معدنی، مواد مغذی و ویتامین‌ها را در ساختار خود دارد . بنابراین در جدول زیر به بررسی میزان کالری و دیگر فاکتورها در برنج سفید و برنج قهوه ای در صد گرم پرداخته‌ایم.

مواد	در صد گرم برنج قهوه ای	درصد گرم برنج سفید
کالری	۳۶۰ کالری	۳۶۲ کالری
آب	۱۲ گرم	۱۲ گرم
پروتئین	۵.۷ گرم	۶/۶ گرم
نشاسته	۷۶ گرم	۸۰ گرم
کلسیم	۳۲ میلی گرم	۲۵ میلی گرم
فسفر	۲۲۰ میلی گرم	۹۵ میلی گرم
آهن	۶.۱ میلی گرم	۸.۰ میلی گرم
سدیم	۱۰ میلی گرم	۵ میلی گرم
پتاسیم	۲۱۵ میلی گرم	۹۰ میلی گرم
ویتامین ب ۱	۳۵.۰ میلی گرم	۰۶.۰ میلی گرم
ویتامین ب ۲	۰۵۰ میلی گرم	۰۳.۰ میلی گرم
ویتامین ب ۳	۸.۴ میلی گرم	۵.۱ میلی گرم

همانطور که در جدول آمده است میزان کالری برنج سفید و برنج قهوه‌ای تقریبا یکسان است اما در برنج قهوه‌ای به دلیل اینکه پوست و شلتوک برنج از برنج در مراحل کوبیده شدن، جدا نشده است. به میزان بسیار زیادتری دارای مواد معدنی و ویتامین‌ها در ساختار خود است.

انواع برنج: برنج قهوه ای یا سبوس دار

همانطور که گفته شد برنج قهوه ای یا برنج سبوس‌دار پوست آن‌ها را در محله کوبیده شدن برنج از آن جدا نکرده‌اند. اما تفاوت برنج سفید و قهوه ای فقط تفاوت در رنگ آن‌ها نیست. تصور کنید که یک دانه برنج متشکل از چندین لایه پوست است که در برنج سفید تمام این پوسته ها جدا می‌شود، اما در برنج قهوه‌ای فقط لایه اول جدا می‌شود. این جدا نشدن پوست از برنج قهوه‌ای این نوع برنج را منبع بسیار غنی‌تر از مواد معدنی و ویتامین‌ها کرده است.

قطعا برنج قهوه‌ای تمام خواص ویژگی‌های برنج سفید را دارد و حتی افزون بر آن خواص، ویژگی‌های منحصر به فرد خود نیز دارد به عنوان مثال: برنج قهوه‌ای منبع سرشاری از منگنز، منیزیم و سلینیم است. وجود منگنز در برنج قهوه‌ای سلامت سیستم اعصاب و روان را تضمین می‌کند. وجود سلنیم در برنج هم از سرطان جلوگیری می‌کند و هم در بهبود بیماری‌های قلبی نقش مهمی را ایفا می‌کند و همچنین منیزیم موجود در برنج قهوه‌ای خطر ابتلا به دیابت نوع دوم را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد.

با توجه به تعاریفی که از برنج قهوه ای و سفید داشتیم و ویژگی های آن ها را بررسی کردیم، توصیه می‌شود که حتما از برنج قهوه‌ای در کنار مصرف روزانه برنج سفید استفاده کنید تا از خواص و ویژگی‌های بسیار عالی برنج قهوه‌ای نیز بهره مند شوید.

بیشتر بخوانید: طرز تهیه ۷ نوع غذای بدون برنج

خواص برنج و چاقی

طبق گفته محققان تغذیه، خوردن غلاتی که سبوس دارند بسیار در کاهش وزن افراد تاثیر دارد. پس اگر قصد لاغر شدن دارید، توصیه می‌شود که برنج قهوه‌ای یا برنج را به صورت کته‌ای دم کنید و مصرف کنید. البته برای داشتن یک کاهش وزن منطقی باید در کنار خوردن برنج سبوس‌دار به ورزش و فعالیت های بدنی نیز بپردازید.

اما برنج سفید را اگر در مقدار زیاد و به همراه غذاهای دیگر نخورید مانند خورشت‌ها و گوشت قرمز و سفید مصرف کنید و تحرک بدنی نداشته باشید، قطعا گرفتار چاقی خیلی زیادی خواهید شد. پس در میزان مصرف برنج سفید دقت کامل داشته باشید.