قالب‌های شیرینی‌پزی؛ کاربرد، مزایا و معایب هر کدام چیست؟
برای موفقیت در شیرینی پزی و آشپزی فقط داشتن دستورهای خوب و دقیق کافی نیست؛ چون که عوامل بسیاری در روند شیرینی پزی تاثیر گذارن و یکی از مهم ترین اونها انتخاب ابزار صحیحه. علاوه بر لزوم اطلاع از مقدار پیمانه‌ها و لوازم اندازه گیری، جنس، شکل و سایز مناسب ابزارهای شیرینی پزی هم در کیفیت کار و گرفتن بهترین نتیجه تاثیر زیادی دارن. برای خرید قالب مورد نیاز خود، اول باید بدونید اون رو برای چه کاری میخواید. قالبها در جنس‌ها ، شکل‌ها، مدل‌ها و اندازه‌های مختلف موجود هستن. در این مطلب در مجله اینترنتی اکالا انواع قالب ها رو همراه با کاربردهاشون معرفی می‌کنیم.
۱- قالب مافین و کاپ کیک (Muffin/Cupcake Tin)
این قالب برای تهیه کیک‌های تکنفره و مافین استفاده میشه و در شکل ساده یا با انواع طرح‌های زیبا موجوده. قالب مافین با جنس تفلون و سیلیکون در تعدادهای ۶، ۱۲ یا ۲۴ تایی در یک قالب مستطیلی قرار دارند. عموما داخل قالب‌های مافین کاغذهای مخصوص مافین قرار میدن تا شکل زیباتری داشته باشه. این قالب برای مهمونی مناسبه چون کیک‌های تک نفره و به تعداد بهتون میده.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه پای آناناس خانگی مانند قنادی‌ها
۲- کپسول کاپ کیک و مافین (Cupcake Capsule)
به کاغذهایی که داخل قالب مافین قرار میگیرن، کپسول میگن. این کپسول‌ها تحمل دما تا ۱۸۰ درجه رو دارن و جنس اونها عموما از کاغذ مومی، روغنی و یا مقوایی هست. کپسول های کاغذی نازک باید داخل قالب مافین قرار بگیرن تا بعد از ریختن مواد داخل کپسول، باز نشن. قالب مافین نقش پایه رو برای کپسول ایفا میکنه اما کپسول‌هایی که مقوایی و محکم هستند نیازی به پایه ندارن؛ میتونین مواد رو داخلشون بریزین و داخل فر قرار بدین. این نوع کپسول‌ها شما رو از قالب‌های فلزی بی‌نیاز میکنه.
تنوع رنگ و طرح کپسول‌ها زیاده و به شما این امکان رو میده که با توجه به تم مراسم و موضوع مهمانی، از بینشون انتخاب کنین.
از کپسول های کوچک کاغذی میتونین در مراسم مذهبی و ایام سوگواری برای قرار دادن حلوا و خرما استفاده کنین. معمولا حلوا رو داخل کپسول ماسوره میزنن و در نهایت با پودر پسته، پودر نارگیل و گردو تزیین میکنن.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه کاپ کیک شکلاتی با مغز نارگیل؛ کاپ کیک هیجان انگیز و سورپرایزی
۳- قالب کمربندی (springform pan)
قالب کمربندی برای خارج کردن بدون مشکل کیک و دسرهایی که بافت حساس و شکننده دارن طراحی شده؛ مثل چیزکیک، کیک بستنی و کیک های بدون آرد. این قالبها بیشتر با جنس تفلون در بازار موجوده، برای تهیه انواع کیک‌ها ( کیک شکلاتی، چیز کیک و.. ) و انواع دسرها مورد استفاده قرار میگیره. این قالبها متشکل از یک کفه متحرک و دیواره قفل دار هستند.
- اگه قراره از این قالب داخل فر استفاده کنین، بهتره کف قالب کاغذ روغنی قرار بدین؛ نحوه قرار دادن کاغذ روغنی به این شکله که روی کف قالب یک ورق کاغذ روغنی قرار میدیم و و دیواره قالب رو روی کف و کاغذ روغنی میذاریم و قالب رو میبندیم.
- از قالب کمربندی برای اکثر دستوراتی که برای قالب های گرد ساده طراحی شده، میتونین استفاده کنین.
- نکته مهم در خرید قالب کمربندی مرغوبیت و چفت شدن کامل دیواره (کمربند) قالبه.
- در استفاده از قالب کمربندی از دستورهایی که مایه کیک خیلی رقیق و شل هست استفاده نکنین چون امکان درز کردن مایه کیک به بیرون از قالب وجود داره.
۴- قالب‌های سیلیکونی:
سیلیکون ماده‌ای لاستیکی، انعطاف پذیر و در عین حال محکمه. با وجود شباهت ظاهری که این ماده به پلاستیک داره ولی از فراورده‌های پتروشیمی تهیه نمیشه. یکی از کاربرد های مهم سیلیکون تولید وسایل شیرینی پزیه. قالب‌های سیلیکونی به دلیل انعطاف پذیری، نچسب بودن و تنوع زیاد در طرح و رنگ بسیار پرطرفدار هستن.
بیشتر بخوانید: کیک زبرا (کیک دو رنگ)؛طرز تهیه مرحله به مرحله
- قالب‌های سیلیکونی، قابلیت استفاده در یخچال و فریزر برای انواع دسر ها ( تا منفی ۲۵ درجه) و قابلیت استفاده در فر و تحمل دما تا ۲۲۰ درجه سانتی گراد رو دارن. این قالبها مقاوم به حرارت هستن و در دمای بالا، انتقال گرماشون از قالب‌های دیگه پایین‌تره و این امر روی ظاهر کیک یا نون تاثیر داره. انتقال کند گرما باعث میشه رویه کیک روشن‌تر بمونه.
- مزایای قالب های سیلیکونی: کم نشدن خاصیت نچسب بودن به مرور زمان، ضد خش، لک و ترک بودن و از دست دادن سریع گرما، شست و شوی راحت و قابل قرار دادن در ماشین ظرف شویی.
- قالب‌های سیلیکونی بخاطر نرمی و انعطاف پذیری، اول باید روی سینی مناسب قرار بگیرن و بعد با مواد دسر یا مایه کیک پر بشن در غیر این صورت موقع انقال دادن به فر یا یخچال دچار مشکل میشید و ممکنه موادتون از داخل قالب بیرون بریزیه.
۵- قال لوف(loaf pan)
قالب لوف، قالبی عمیق و مستطیل شکل با دیواره های بلنده و در انواع فلزی و سیلیکونی موجوده. اما نوع فلزی اون رایج تره.
این نوع قالبها برای تهیه کیک‌های صبحانه، پاندکیک‌ها، نان تست و ژله‌های سورپراز استفاده میشن.
- قالب لوف در اندازه‌های مختلف از بزرگ تا کوچیک موجوده.
- پخت کیک و نان در این قالب، قابلیت برش‌های منظم رو به ما میده. عمق زیاد و پهنای کم این قالب ها باعث انباشتگی مواد روی هم و زمان پخت طولانی میشه و به همین دلیل نتیجه کار بافت خاص با رویه ضخیم خواهد داشت.
۶-قالب میان تهی (bundt cake pans)
این نوع قالبها، کیکی لوله‌ای شکل تحویل شما میدهد. این قالب ها در مدل ساده، شیار دار و طرح دار موجود هستند و برای کیک‌های معمولی خانگی گزینه مناسبی هستن.
- ارتفاع بعضی از این قالبها زیاد بوده و برای کیک هایی با حجم زیاد و بافت سنگین مناسبن.
- حفره میانی وسط کیک، باعث هدایت گرما از وسط قالب و پخت همزمان مایه میانی و در نتیجه پخت خوب کیک میشه.
- داشتن دیواره‌های شکل‌دار این قالبها، باعث میشه کیک‌ها بدون تزیین زیبا باشن و برای کیک‌هایی که میخوایم بدون خامه و کرم سرو کنیم، مناسبه.
- شیارهای روی دیواره هم به ورود بهتر گرما و و پخت کامل تر کیک کمک میکنه.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه کیک یخچالی(کیک سرد)؛ بدون نیاز به فر
۷- قالب تارت
این قالبها کم ارتفاع و به شکل رایج دایره‌ای هستند؛ اما شکل مربع، مستطیل و قلب هم دارند. این قالبها لبه‌های دالبر شکل دارن و در بعضی مدل‌ها کف جدا هستند. که به جدا کردن راحت تارت از قالب کمک میکند!
- چون خمیر تارت حالت تردی و شکنندگی دارد، این قالبها با جنس تفلون، فلزی و شیشه‌ای در بازار موجود هستند.
- این قالبها، اندازه‌های مختلفی دارند؛ از اندازه‌های کوچک و تک نفره تا بزرگ.
۸- قالب کیک ساده و معمولی (traditional cake pans)
قالب کیک ساده و کلاسیک رایج ترین نوع قالب هستند. معمولا به سه شکل گرد، مربع و مستطیل تولید میشن و پر مصرف‌ترین و کاربردی‌ترین نوع قالب در زمینه شیرینی‌پزی هستن.
- اصلی‌ترین کاربرد این قالبها، برای کیک‌های لایه لایهِ کرم دار طبقاتی تزیین شده است ولی برای براونیز، کیک‌های برگردان و کیک‌های عصرانه هم مورد استفاده قرار میگیرن.
- در انواع اندازه‌های مختلف در بازار موجود هستن.
- این قالب با جنس‌های مختلفی در بازار هست که بهترین اونها تفلون و سیلیکونه.
۹- قالب‌های شیشه‌ای (pyrex)
این قالبها با استفاده از نوعی شیشه مقاوم به حرارت ساخته میشن و خیلی از ما اون ها رو با نام یکی از برند های تجاری تولید کنندشون یعنی پیرکس (pyrex) می‌شناسیم.
- قالب‌های شیشه ای مقاوم به حرارتن و گرما رو به خوبی انتقال میدن.
- این قالبها با هیچ ماده غذایی واکنش نمیدن و به همین دلیل می‌تونید ماده غذایی پخته شده رو از قالب خارج نکنید و با همون قالب شیشه ای سرو کنید. و بعدا داخل همون قالب نگهداری کنین.
- این قالبها ضد لک هستن؛ به راحتی تمیز میشن و قابلیت استفاده در ماشین ظرفشویی رو دارن.
- قالب های شیشه ای پختی یکنواخت‌تر از قالب های فلزی ایجاد میکنن. اما به دلیل زمان طولانی پخت به اندازه قالب‌های فلزی کاربرد ندارن.
- این قالبها بعد از گذاشتن داخل فر، دیرتر از قالب های فلزی گرم میشن اما بعد از گرم شدن حرارت رو با شدت بیشتری انتقال میدن و بعد از اتمام پخت دیرتر سرد میشن.
- کلا روند پخت در قالب‌های شیشه‌ای طولانی تر و با شدت بیشتری از قالب‌های فلزی انجام میشه و به همین علت خطر پخت بیش از حد و تیرگی در کار رو ایجاد میکنن.
۱۰- قالب‌های پلاستیکی:
این نوع قالبها در انواع طرح ها و رنگ‌ها در بازار موجود هستن و قیمت ارزان تری نسبت به بقیه قالبها دارن. اما در برابر گرما مقاوم نیستن و نمیتوانید از آنها داخل فر استفاده کنید. این قالبها عموما برای تهیه ژله و دسر کاربرد دارن و خارج کردن ژله از داخل آنها بسیار راحت است.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه کیک چای؛ کیک آسان و خوشمزه با نکات کلیدی
۱۱- سینی رولت و سینی شیرینی پزی (Jelly rol pan)
سینی رولت، قالب مستطیلی شکلی با دیواره های عمود با ارتفاع حدود ۳ سانتی متری داره. این قالب در ابعاد مختلفی تولید میشه و به جز رولت برای پخت کیک‌های تخته‌ای، انواع شیرینی و پخت نان خانگی کاربرد داره.
تاثیر رنگ قالبها در پخت:
- قالب های تیره، گرمای زیادی به خودشون جذب میکنن و حرارت رو بیشتر در خودشون نگه میدارن؛ پس برای دستور هایی که برشته شدن در اونها مد نظره، مناسبن مثل پای، تارت و پیتزا مناسب هستند.
- استفاده از قالب های تیره به ویژه سیاه رنگ برای کیک ها توصیه نمیشه؛ چون به دلیل جذب گرمای زیاد، مایه کیک نزدیک به دیواره ها سریع تر بسته میشه و وقتی هنوز قسمت میانی کیک خام مونده، پخت دور کیک کامل میشه. این نوع پخت باعث قله ای شدن بیش از حد کیک میشه و پخت زود هنگام دور کیک انتقال گرما به قسمت میانی رو مشکل میکنه.
- البته این به معنی بلا استفاده بودن قالب های تیره رنگ نیست و استفاده از این قالبها ترفندهای خودش رو داره. برای استفاده از اونها دما رو پنج درجه کمتر از دمای ذکر شده در دستور قرار بدین و حرارت رو ۵-۱۰ دقیقه زودتر از زمان گفته شده خاموش کنین.
امیدواریم موارد گفته شده در بالا بتونن در انتخاب و خرید قالب های شیرینی پزی کمکتون کنن. سوالات و نظرات خودتون رو در قسمت نظرات از ما بپرسید.
سلام زهرا هستم متولد سال ۷۱
کلاس آشپزی خاصی نرفتم اما همیشه به آشپزی علاقه داشتم و دنبال امتحان کردن مزه های جدید بودم
عاشق درست کردن کیک و شیرینی و غذاهای جدیدم و از این کار لذت میبرم و دوست دارم این لذت رو با شما به اشتراک بذارم
ممنون که همراهم هستین
بسیار عالی توضیح دادید متشکرم??
بسیار مطالب ارزنده و مفید فایده ای بود من وکیل دادگستری هستم و به کیک و شیرینی پزی علاقه دارم همینطور آشپزی و اگر وکیل نمیشدم یکی از مشاغلی که در انتخاب داشتم کیک و‌شیرینی پزی بود البته بصورت فوق حرفه ای و‌در خارج از کشور . سپاس از اینکه اطلاعات کاربردی تون رو برای ما به اشتراک گذاشتید.
ممنون از اینکه این اطلاعات را در اختیار ما گذاشتید
بسیار مفید و کاربردی بود ممنون از توضیحات خوب تون ?
خیلی خوب بود ممنون
عالیتوضیح دادید ممنون
سلام لطفادر مورد قالب سرامیکی توضیح دهید
چقدر اطلاعات مفید و جامع در اختیارم گذاشتید مرررسی
عالی بود ممنون اگه ممکنه رتجع به اندازه قالبها هم بنویسید
واقعاعالی ومفید بود
خیییلییییی ممنوووون.. واقعا توضیحاتتون خیلی بهم کمک کرد و خیلی سوالا رو بهم جواب داااد.. ممنووووون♡ خیلی مفید بود
خیییلییییی ممنوووون.. واقعا توضیحاتتون خیلی بهم کمک کرد و خیلی سوالا رو بهم جواب داااد.. ممنووووون♡
من یک داروساز هستم ولی از پخت نان و کیک لذت میبرم ! توضیحات بسیار جامع و کامل بود و دنبال کردن علایق رو به همه توصیه میکنم .
مباحث بسیار کاربردی درباره قالب‌های شیرینی پزی بود، از خوندنش لذت بردم
مطالبتون واقعا کاربردی بود، از خوندنش لذت بردم. بازم مقاله درباره قالب‌های شیرینی پزی بزارید. ممنونم
مطالبتون عالی بود
ممنون خیلی جامع و خوب درباره قالب‌های شیرینی پزی
ممنون از توضیحات مفیدتون❤?