چگونه مثل یک حرفهای برنج درجه یک خریداری کنیم؟!
برنج یکی از غلاتی است که در دنیا پس از گندم بیشترین مصرف را دارد. مصرف برنج در کشورهای آسیایی به خصوص شرق آسیا بسیار زیاد است. کشور ما هم از این قاعده مستثنی نیست، به طوری که اکثر ایرانی ها در روز حداقل یک وعده برنج مصرف میکنند. در ایران مصرف برنج به همراه انواع خورشها و انواع کباب ها و حتی به صورت پلو یا چلوهای مختلف است.
خرید برنج درجه یک و مرغوب بسیار مهم است. در این مقاله با شما از روش های انتخاب برنج خوب صحبت کردهایم. در بخش آشپزی مجله اینترنتی اکالا بلاگ همراه ما باشید تا اطلاعاتی از انواع برنج و نحوه انتخاب برنج باکیفیت به دست بیاورید.
معیارهای خرید برنج
برنج غلهای است که حداقل در یک وعده غذایی در روز از آن استفاده میکنید. همین واقعیت، اهمیت انتخاب برنج باکیفیت را نشان میدهد. موارد زیر، از مهمترین معیارهای خرید برنج باکیفیت هستند:
۱- دانه بلند بودن برنج
دانه بلند بودن برنج، یک از معیارهایی است که اکثر خریداران مورد توجه قرار میدهند. این معیار، هنگام پخته شدن، بیشتر خود را نشان میدهد. همچنین باعث زیباتر شدن چند برابر آن میشود. اما باید بدانید که دانه بلند بودن برنج معیاری نسبی است و نمیتواند از مطمئنترین روش های انتخاب برنج باشد. به عنوان مثال در بعضی از کشورها مانند کشورهای آمریکایی، برنج را به صورت دانه ریز ترجیح میدهند.
۲- عطر و بوی برنج
یکی دیگر از معیارهای مهم در خرید برنج، عطر و بوی برنج است. بوی برنج مرغوب به گونهای است که هم در حالت خامی و هم پخته شدن آن، حس خواهد شد. برای تست کردن بوی برنج مقداری از آن را کف دست خود بریزید و با نفس گرم خود در آن بدمید، در این حالت بهتر میتوان عطر برنج را حس کرد و برای خرید آن تصمیم گرفت.
مطالب مرتبط : غذاهایی که با گوشت چرخ کرده و برنج تهیه میشوند
۳- یکدست بودن برنج
برای تشخیص کیفیت برنج، مقداری از آن را کف دستتان بریزید. خوب به شکل آن نگاه کنید. آیا شکل و اندازه همه دانههای برنج یکی است یا نه؟ برنجی که یکدست باشد، برج مرغوب و باکیفیت محسوب میشود.
۴- خوشپخت بودن برنج
یکی دیگر از روش های انتخاب برنج خوب، پختن آن است. برنجی خوب و مرغوب است که بعد از پخته شدن تا مدت ها خشک نشود و همان عطر و طعم اولیه خود را حفظ کند.
برنج ایرانی یا برنج خارجی ؟
بسیاری از افراد در انتخاب میان برنج ایرانی و خارجی مردد میشوند. اساسا در انتخاب میان برنج ایرانی و خارجی، سلیقه و ذائقه، عامل تعیین کننده محسوب میشوند.
اگر شما به دنبال خرید برنجی با کیفیت، خوش عطر و طعم و درجه یک هستید، برنج ایرانی قطعا گزینهای مناسب است. اما با تمام اوصاف برنج ایرانی به مراتب از برنج خارجی گرانتر است. در ضمن پخت برنج ایرانی به دلیل ریزتر بودن دانهها نسبت به خارجی، به مهارت بیشتری نیاز خواهد داشت.
اما برنج خارجی نسبت به برنج ایرانی از لحاظ اندازه دانهها بسیار دانه بلندتر است. همچنین پخت آسانتر و قیمت پایینتری دارد. به طور کلی ارزش غذایی و کیفیت برنج خارجی نسبت به برنج ایرانی بسیار پایینتر است.
این قاعده کلی نیست ولی در مورد بیشتر برنجهای خارجی صدق می کند. به طوری که گفته میشود استفاده از نیم دانه یا سرلاشه برنج ایرانی با توجه به هزینه کمتر آن، بسیار مقوی تر و سالم تر از مصرف برنج خارجی است.
بیشتر بخوانید: ترفندهای افزایش عمر نگهداری برنج خام در منزل
معرفی انواع برنج
با انواع برنج و نوع کیفیت آن آشنا شوید.
۱- برنج معطر
برنچ معطر بر خلاف برنجهای غیر معطر اصلاح نژاد شده، عطر و بویی بینظیر دارد. این عطر و بو، در تمام مراحل کشاورزی از کشت تا برداشت و حتی ذخیره در انبار حفظ میشود. اگر برنج معطر به خوبی در انبار نگهداری شود، بوی آن به راحتی قابل تشخیص است.
۲- برنج دودی
نسبت استفاده از برنج دودی نسبت به برنج سفید بسیار کم است. معمولا این برنج با غذاهای خاص، مانند ماهی دودی، مصرف میکنند. برنج دودی را با سوزاندن مقداری از چوب درختان و قرار دادن برنج در معرض این دود، تهیه میشود.
بیشتر بخوانید: روشهای پخت برنج هاشمی؛ آبکش، کته و…
۳- برنج سرلاشه
برنج سرلاشه به برنجهایی گفته میشود که سایزی در حدود دو سوم برنج عادی دارند. در این محصول، ترکیبی از برنج کامل و کمتر از ۱۰ درصد برنج نیم دانه نیز وجود دارد. این برنج به دلیل قیمت مناسب و کیفیت قابل قبول از محبوبیت بالایی برای استفاده روزانه برخوردار است.
۴- برنج قهوه ای
برنج قهوهای یک نوع برنج غنی و سرشار از مواد مغذی است. این محصول به دلیل جدا نشدن سبوس آن، سرشار از عناصری همچون منگنز، سلنیوم و فسفر است. همچنین ویتامین های گروه ب به فراوانی در آن یافت میشوند.
برای تولید این برنج قبل از جدا کردن پوسته یا همان شلتوک، برنج را در معرض بخار آب قرار میدهند. این کار باعث میشود تا املاح و مواد موجود در پوسته برنج به داخل آن نفوذ کند. در نهایت شلتوک را جدا نیکنند. درنهایت برنج حاصل که رنگی مایل به قرمز دارد، برنج سبوس دار یا برنج قهوه ای مینامند.
مطالب مرتبط : طرز پخت برنج قهوه ای
۵- برنج مجلسی
برنج مجلسی به برنجی گفته میشود که هنگام پخت از روش آبکش برای تهیه آن استفاده میکنند. برای بهتر شدن برنج مجلسی بهتر است از برنج ایرانی استفاده کنید. در ابتدای همین مقاله از روش های انتخاب برنج خوب ایرانی با شما صحبت کردیم. یادتان باشد که پخت برنج مجلسی به مهارت و تجربه بیشتری در آشپزی نیاز دارد. برنج مجلسی از برنج ممتاز و درجه یک تهیه میشود و به دلیل اینکه در هنگام پختن قد میکشد بسیار محبوب و البته گران قیمت است.
مطالب مرتبط : طرز تهیه برنج آبکش و برنج دمی
انواع برنج ایرانی
بعد از صبحت از بهترین روش های انتخاب برنج خوب، بد نیست کمی به انواع برنج ایرانی بپردازیم. برنج ایرانی از لحاظ رنگ، عطر و نحوه کشت به چند نوع تقسیم میشود:
۱- برنج هاشمی
برنج هاشمی کاملا ایرانی است. این برنج نخستین بار در استان گیلان و توسط آقای یوسف هاشمیزاده کشف شد. کشت این برنج در استانهای مازندران، گیلان و گلستان انجام میشود و از عطر و طعم بسیارخوبی برخوردار است. به دلیل عطر و بوی بسیار خوب برنج هاشمی، این برنج در ایران و خارج از ایران متقاضی زیادی دارد و یکی از برنجهای پرکشت محسوب میشود. همچنین این برنج را میتوان به عنوان بهترین برنج عطری ایرانی معرفی کرد.
۲- برنج طارم
برنج طارم یکی دیگر از برنجهای ایرانی است. این برنج هم مثل برنج هاشمی یک برنج کاملا بومی محسوب میشود. طارم، اولین بار در منطقه طارم زنجان کشت شد. علاوه بر آن این برنج عطر و طعم بسیار زیادی دارد. طارم بیشتر مورد استفاده کسانی است که به دنبال برنج معطر هستند. بیشتری میزان طارم تولیدی کشور در مازندران کشت میشود. آب و هوای مناسب و موقعیت جغرافیایی، مهمترین دلیل این مسئله است.
۳- برنج علی کاظمی
برنج علی کاظمی توسط کشاورزی به نام علی کاظمی در روستایی در شهرستان فومن کشف شد. سپس به نقاط دیگر استان گیلان راه پیدا کرد و توانست مورد توجه کشاورزان قرار گیرد. این برنج در مقایسه با برنج هاشمی و صدری دمسیاه، دانههای کوتاهتری دارد. البته کیفیت پخت خوب آن، این ضعف را تا حد زیادی جبران کرده است. به علاوه، قیمت مناسب برنج علی کاظمی نسبت به سایر برنجها باعث شده تا جزء پرمصرفترین انواع برنج ایرانی در میان مردم باشد.
۴- برنج صدری گیلان
برنج صدری دمسیاه بیشتر در استان گیلان کشت میشود. این برنج نسبتا کمیاب است و به همین دلیل قیمت بالایی دارد. عطر و طعم این برنج به همراه ظاهر زیبای آن، باعث شده تا به عنوان برنج اشرافی در مجالس مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین رنگ دم شلتوک این برنج، باعث شده است تا به آن، دم سیاه بگویند.
۵- برنج شیرودی
برنج استخوانی شیرودی که از انواع برنج پرمحصول است. این برنج در استان مازندران کشت میشود. شیرودی از نظر ظاهری شباهت زیادی به برنج هاشمی دارد. کیفیت خوب و قیمت مناسب، برنج شیرودی را به گزینهای محبوب برای استفاده در مجالس و رستورانها تبدیل کرده است.
۶- برنج کشت دوم
برنج کشت دوم بینقصترین برنج ایرانی محسوب میشود. این برنج چه از لحاظ عطر و طعم و چه از لحاظ پخت و قد، در رتبه بسیار بالاتری نسبت به سایر برنجهای ایرانی قرار گرفته است.
برنج کشت دوم تنها در استان مازندران و شهرستانهای بابلسر، آمل، بابل و فریدونکنار کشت میشود. در این شهرستانها، بستر آببندانها برای کشت دوم برنج، مناسب هستند. همچنین آب و هوای مرطوب این امکان را به کشاورزان میدهد تا کشت دوم انجام دهند.
برنج خوشپخت (فجر) و برنج ندا چه نوع برنجی است؟
در سال ۱۳۸۰ محققان توانستند با دستکاری ژنتیکی برنج های مرغوب و کم محصول، نوع جدیدی از آن را با نام برنج فجر تولید کنند. هدف اصلی از این کار، رسیدن به برنجی مرغوب و پرمحصول بود که علاوه بر کشت برنج باکیفیت، بهره برداری از زمین های کشاورزی نیز افزایش پیدا کند.
بسیاری از افراد برنج فجر را محصولی تراریخته میدانند که برای سلامتی ضررهای بسیاری دارد. این باور کاملا اشتباه است. در واقع برنج فجر یک نوع برنج اصلاحشده است که در برابر آفت مقاومتر است و با تولید انبوه و قیمت مناسب یک برنج اقتصادی سالم محسوب میشوذ.
برنج ندا ترکیبی از برنج طارم آمل و حسن سرایی است که دکتر قربانعلی نعمت زاده در سال ۱۳۷۶ آن را کشف کرد. از ویژگیهای مثبت این برنج میتوان به دانه بلند بودن و ماندگاری پس از پخت اشاره کرد.
مطالب مرتبط : راههای تشخیص برنج ایرانی از پاکستانی
تقلب در فروش برنج
متاسفانه امروزه پدیده تقلب در فروش برنج بسیار شایع و همه گیر شده است. گاهی حتی فروشندگان، برنج خارجی را به جای برنج ایرانی و با قیمت گزافی به مشتری میفروشند. مثلا برنج تایلندی یا ترکیبی از برنج تایلندی و ایرانی را به جای برنج باکیفیت ایرانی و با همان قیمت به فروش میرسانند.
بهترین برنج دنیا
برای شناسایی بهترین برنج دنیا، باید پارامترهای مختلف و زیادی را مورد بررسی قرار دهیم. اما با جمع بندی کلی میتوان گفت برنجی که در ایران و به خصوص شهرهای شمالی تولید میشود، از بهترین برنج های دنیا است. به عنوان مثال برنج طارم وحشی که در شهر فریدونکنار کاشت میشود، برنج درجه یک و ممتازی است که علاوه بر طعم و عطر و بو، هنگام پخته شدن به خوبی قد خواهد کشید.
سوالات متداول
در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با روش های انتخاب برنج خوب آشنا کنیم. در ادامه پاسخ چند سوال پرتکرار در این زمینه را مرور خواهیم کرد.
چطور برنج خوب و مرغوب را تشخیص دهیم؟
روشهای زیادی برای تشخیص برنج خوب وجود دارد؛ البته این روشها عموما نسبی هستند. مثلا میتوانید با بررسی شکل و ظاهر برنج آن را متوجه شوید. یکدست بودن شکل و اندازه برنجها، بوی خوب و پخت مناسب، از مهمترین ویژگیهای برنج باکیفیت است.
برنج خوب چه رنگی دارد؟
برنج باکیفیت، شیری رنگ و نسبتا شفاف است. برنجهای تیره و کدر، مرغوب نیستند.
چطور بفهمیم برنج عطر و بو دارد؟
مقداری از برنج را در دستتان بریزید و با نفستان روی آن گرما دهید. بوی برنج با این روش، بلند خواهد شد.