با شروع فصل تابستان به دلیل وجود گرما، ممکن است انواع بیماری‌ها به سراغ ما بیاید که یکی از این مشکلات، گرمازدگی است. در این مقاله از اکالا بلاگ سعی داریم شما را با گرمازدگی و علائم آن، خوراکی‌های مفید برای آن، درمان سنتی گرمازدگی و گرمازدگی در کودکان بپردازیم.
گرمازدگی چیست؟
سلول‌های بدن ما دائما در حال تولید انرژی و گرما هستند. این گرمای تولید شده بایستی به نحوی از بدن خارج شود. دقیقا شبیه رادیاتور ماشین که وظیفه خنک کردن موتور ماشین را دارد.
اگر سیستم خنک کنندگی بدن درست کار نکند یا به هر دلیلی مانند افزایش دمای هوا و در معرض گرمای ممتد قرار گرفتن دچار اختلال شود ممکن است آسیب‌های جدی برای بدن شخص به همراه داشته باشد. اما باید بدانیم که اگر این مشکل سریعا برطرف نشود، ممکن است وخیم‌تر شده و حتی احتمال مرگ را به دنبال داشته باشد؛ بنابراین نباید مشکل گرمازدگی را نادیده گرفت.
علائم و نشانه‌های گرمازدگی
علائم و نشانه‌های گرمازدگی به شرح زیر هستند:
- بالا رفتن دمای بدن
- ایجاد سردرد
- حالت سرگیجه و منگی
- بی اشتهایی و بدحالی
- تشنگی شدید
- تپش قلب
- نفس‌های تند و کوتاه
- عرق شدید و رنگ پریدگی
- شل شدن شدید ماهیچه‌ها
گرمازدگی در افراد سن بالا و کسانی که بیماری‌های مزمن دارند بیشتر دیده می‌شود. همچنین افراد چاق و همه کسانی که به دلایلی دچار کمبود آب شده‌اند در معرض گرمازدگی هستند. این افراد نباید مدت طولانی در معرض گرما و نبود تهویه مطبوع قرار بگیرند. نوع دیگری از گرمازدگی وجود دارد که به دنبال فعالیت شدید در هوای گرم و کاهش آب بدن بروز می‌کند.
بیشتر بخوانید: انواع خوراکی مفید برای پیشگیری از گرمازدگی
علائم گرمازدگی در کودکان
طبق مطالعات مراکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها در آمریکا بچه‌های خردسال بیشتر از همه در معرض ریسک هستند؛ به دلیل اینکه از سطح بدن کمی نسبت به افراد بزرگسال برخوردارند و بدن آن‌ها کمتر قادر است که حرارت درون بدن را به بیرون انتقال دهد.
سطح کمتر نشان دهنده عرق کردن کمتر است و سیستم تعریق هنوز در آن‌ها به طور کامل رشد نکرده است. از این رو گرمازدگی در کودکان بسیار خطرناک‌تر و مشهودتر است. لذا باید نشانه‌های آن را در کودکان نیز بدانید:
- تعریق شدید
- تحریک پذیری
- سرگیجه
- پوست رنگ پریده و خیس
- تهوع یا استفراغ
- سردرد شدید
- انقباض ماهیچه
- تشنگی مفرط
- ضعف
- پوست یخ کرده
- بالاتر رفتن دمای بدن از دمای ۴۰.۵ درجه
- پوست کودک در این هنگام خشک یا بسیار تر است.
- ضعف شدید
- تشنج
- توهم و گیجی
- از دست دادن هوشیاری
- تنفس کوتاه و سریع و ضربان قلب بالا
بیشتر بخوانید: چه کنیم تا گرمازده نشویم؟
دانستن علائم گرمازدگی بسیار مهم و حساس است. اما باید بدانید که می‌توان از وخیم شدن اوضاع سلامتی کودک بر اثر گرما جلوگیری کرد. در کل سه راه اصلی برای جلوگیری از مشکل ناشی از گرما وجود دارد.
- قرار گرفتن در سایه
- مصرف کافی مایعات
- پوشیدن لباس مناسب
بیشتر بخوانید: آنچه والدین باید در مورد گرمازدگی کودکان بدانند!
زمانی که گرمازده شدیم چه کنیم؟
در ادامه به ۱۰ روش درمان سنتی در منزل اشاره خواهیم کرد که با انجام آن‌ها می‌توانید مشکل ناشی از گرما را درمان و از حادتر شدن آن پیشگیری کنید. لازم است زمانی که گرمازده شدید بلافاصله از محیط گرم خارج شده و به سایه یا مکان خنکی بروید و سپس مایعات فراوانی بنوشید.
- تهیه و نوشیدن دوغ: یکی از نوشیدنی‌های مناسب برای گرمازدگی دوغ است که می‌توان آن را در خانه و به صورت سنتی درست کرد.
- دوش آب سرد بگیرید: دوش آب سرد ۱۰ الی ۱۵ دقیقه‌ای شما را از گرمازدگی نجات می‌دهد.
- استفاده از روغن‌ها: روغن‌های مفیدی مانند روغن نعناع، روغن اسطوخودوس و روغن زیتون برای گرمازدگی و مالیدن آن پشت گردن و زیر شانه از راه‌های پیشگیری و درمان گرمازدگی است.
- استفاده از آب پیاز: زمانی که گرمازده شدیم، آب پیاز را به پشت گوش‌ها، سینه و کف پاها بمالید. پس از رفع گرمازدگی، یک قاشق آب پیاز را با یک قاشق عسل مخلوط کرده و بخورید.
- مصرف آب گشنیز: آب گشنیز از مهم‌ترین مواد خوراکی است که برای رفع گرمازدگی بسیار مفید است.
- استفاده از آب تمر هندی: تمر هندی خاصیت خنک کنندگی بالایی دارد و مواد مغذی که در این میوه خارق العاده وجود دارد، باعث جایگزین شدن الکترولیت‌های از بین رفته بدن، در اثر کم آبی می‌شود.
- استفاده از سرکه سیب: هنگام گرمازدگی سرکه سیب و آب را مخلوط کرده و بنوشید. در زمان‌هایی که پس از پیاده روی یا فعالیت در آفتاب، احساس سرگیجه یا ضعف کردید از محلول سرکه سیب غافل نشوید.
- لوبیای مانگ: می‌توانید از دانه‌های خشک شده لوبیای مانگ برای درمان گرمازدگی استفاده کنید. برای این کار لازم است که یک فنجان لوبیای مانگ و سه فنجان آب را مخلوط کرده و بجوشانید. سپس محلول به دست آمده را خنک کرده و بنوشید.
بیشتر بخوانید: غذاهای مناسب و نامناسب برای گرمازدگی را بشناسید!
برای گرمازدگی چی بخوریم؟
برای گرمازدگی خوراکی‌های خوشمزه‌ای وجود دارد که می‌توانید با خوردن آن از گرمازدگی جلوگیری کنید یا اگر دچار آن شدید بهبود ببخشید.
- خیار: ۹۵ درصد میوه خیار را آب تشکیل می‌دهد؛ بنابراین این میوه از لحاظ آب کاملا غنی است.
- هندوانه: طبق تحقیقاتی که در یک مرکز مطالعاتی در آمریکا مورد بررسی قرار گرفت، مشخص شد که در هنداونه موادی وجود دارد که مانع از گرمازدگی می‌شود؛ پس در فصل تابستان از استفاده هندوانه نباید غافل شد.
- تخم شربتی: شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید تخم شربتی، این دانه‌های مقوی و پرخاصیت شامل موادی هستند که در خنک شدن داخل بدن موثرند.
- کیوی: اگر قصد دارید در زیر نور خورشید فعالیت داشته باشید، پیشنهاد می‌شود از چند کیوی برای تامین پتاسیم بدن استفاده کنید. به علاوه کیوی سرشار از آب است و برای تامین آب بدن بسیار مفید است.
امیدوارم که این مقاله از مجله دانستنی اکالا در پیشگیری و درمان گرمازدگی در گرمای طاقت فرسای فصل تابستان برایتان مفید بوده باشد.
