هر آنچه که باید راجع به روی در بدن (Zn) بدانید!

روی یک مادهٔ معدنی بسیار مفید است که نقش‌های بسیاری مهمی در بدن شما به عهده دارد. از آنجا که بدن شما به طور طبیعی این مادهٔ معدنی را در خود تولید نمی‌کند، باید این فلز را از طریق مواد غذایی یا مکمل‌ها دریافت کنید. علاوه بر تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از عفونت‌ها، برای بسیاری از فعالیت‌های بدن از جمله تولید انرژی، هضم غذا، تولید هورمون‌ها، محافظت از سلول‌های عصبی، بهبود خلق و خو و عملکرد بهتر مغز از اهمیت بسیاری برخوردار است. روی خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و باعث کاهش خطرات رادیکال‌های آزاد می‌شود. در این مقاله همه چیزهایی که باید در مورد روی بدانید، مانند عملکردهای آن، فواید و خاصیت‌های آن برای سلامتی، توصیه‌های که در مورد مقدار مصرف آن وجود دارد و همچنین عوارض جانبی احتمالی مصرف بیش از اندازهٔ آن را توضیح می‌دهیم.

روی یا زینک چیست؟

روی یک ماده معدنی بسیار مهم و اساسی محسوب می‌شود، همچنین می‌دانیم که بدن شما قادر به تولید یا ذخیره آن نیست. به همین دلیل است که شما باید از طریق رژیم غذایی خود این مادهٔ معدنی مهم را به صورت مداوم دریافت کنید.

زینک برای فرآیندهای بسیاری در بدن مورد نیاز است، که بعضی از این عملکردها در زیر آمده است: عملکرد مناسب و درست ژن‌ها در بدن

• واکنش‌های آنزیم‌ها در بدن
• عملکرد مناسب سیستم ایمنی
• فراوری و عمل آوردن پروتئین‌ها
• اقدامات مناسب بر روی DNA ها
• التیام و بهبود زخم‌ها
• رشد و نمو مناسب

زینک به طور طبیعی در بسیاری از غذاهای گیاهی و حیوانی متنوع به مقدار مناسبی وجود دارد.

جالب است بدانید در بسیاری از کشورهای جهان به بعضی از غذاها و خوراکی‌هایی که به طور طبیعی دارای این ماده معدنی مهم نیستند، مانند برشتوک‌های صبحانه، آرد شیرینی، معمولاً به شکل مصنوعی روی اضافه می‌شود.

برای تأمین این مادهٔ معدنی مهم برای بدن خود، شما همچنین می‌توانید مکمل‌های زینک یا مکمل‌های غذایی مولتی ویتامین که دارای مقدار مناسبی روی هم هستند را تهیه کنید و به صورت روزانه مصرف کنید.

50% تخفیف

ویژه خرید کالاهای سوپرمارکتی اکالا

برای دریافت کد تخفیف شماره خود را وارد کنید:

به دلیل نقش آن در عملکرد سیستم ایمنی، روی به برخی از اسپری‌های بینی، قرص‌های مکیدنی مخصوص سرفه و سایر داروهای درمان سرما خوردگی طبیعی هم اضافه می‌شود.

عنصر روی از نظر کمیت دومین عنصر کمیاب موجود در بدن پس از آهن بوده و از طرفی در اعمال متابولیکی و در ساختمان آنزیمهای مغزی شرکت می کند. به عبارتی ناکافی بودن و مصرف بیش از اندازه این فلز می تواند سلامتی انسان را به خطر بیاندازد. روی خواص سودمندی از قبیل ضد ویروس، ضد باکتری، ضد تابش و ضد سرطان داشته و همچنین برای رشد عمومی تمامی بافتها ضروری بوده و از کوتولگی و عقب افتادگی افراد جلوگیری می‌کند و سیستم ایمنی بدن را تضمین می کند. تمرکز این عنصر در بدن بیشتر در سلولهای کبد، کلیه، لوزالمعده، غده پروستات، استخوانها، سیستم گوارش و خون، مینا و عاج دندان، چشم، پوست، مو و ناخن می باشد، به طوریکه کمبود این عنصر اثر سوئی می تواند بر روی هر یک از این اعضا به دنبال داشته باشد. مصرف روی به صورت دارو یا غذا می تواند در علاج بسیاری از بیماریها مانند آب سیاه، آسم، جوش جوانی، خارش پوست، پروستات، آلزایمر، زخم پا، وزوز گوش، بوی بد دهان، عفونت مثانه، ناتوانی جنسی، دیابت، فراموشی، انواع سوختگی‌ها و … موثر و مفید واقع گردد.

خلاصه: زینک یک ماده معدنی ضروری است که بدن شما آن را در درون خود تولید نمی‌کند. این مادهٔ معدنی بسیار مهم به رشد بدن، عملکرد DNA، بهبود و تقویت عملکرد سیستم ایمنی و … کمک فراوان می‌کند.

نقش روی در بدن شما

روی یک ماده معدنی بسیار حیاتی است که بدن شما به روش‌های بی شماری از آن استفاده می‌کند.

در واقع، زینک دومین ریز مادهٔ معدنی (مواد معدنی که در بدن به مقدار بسیار کم وجود دارند) فراوان در بدن شما – بعد از آهن – است که در هر سلول وجود دارد.

روی برای فعالیت بیش از ۳۰۰ آنزیمی که به متابولیسم یا همان سوخت و ساز، هضم، عملکرد عصب و بسیاری از فرآیندهای دیگر کمک می‌کنند لازم است.

علاوه بر این، وجود مقدار کافی زینک در بدن برای بهبود و تقویت عملکرد سلول‌های ایمنی و گسترش آن‌ها در بدن بسیار مهم است.

این ماده معدنی همچنین برای سلامت پوست، بهبود عملکرد DNA ها در بدن و تولید پروتئین دارای اهمیت بسیار زیادی در بدن دارد.

همچنین جالب است بدانید که رشد نقاط مختلف بدن به دلیل نقشی که این مادهٔ معدنی در رشد سلول‌ها و همچنین عمل تقسیم سلولی دارد به این مادهٔ معدنی وابسته است.

روی همچنین برای عملکرد بهتر حس چشایی و بویایی شما بسیار لازم است. از آنجایی که یکی از آنزیم‌های بسیار مهم برای احساس درست و دقیق طعم‌ها و بوها، وابسته به زینک است، کمبود این مادهٔ معدنی می‌تواند توانایی تشخیص درست و دقیق طعم‌ها و بوها را در شما را تا حدودی کم‌تر کند.

خلاصه: وجود مقدار مناسب و کافی از روی برای رشد و تقسیم سلولی، تقویت عملکرد سیستم ایمنی، تولید آنزیم‌ها، عملکرد DNA و تولید پروتئین در بدن انسان ضروری است.

بیشتر بخوانید: انواع پروتئین و تأثیر آن بر بدن

فواید روی برای سلامتی

نتایج به دست آمده از انجام مطالعه‌ها و تحقیق‌های علمی در این زمینه نشان می‌دهد که فلز روی فواید زیادی برای حفظ سلامتی بدن شما دارد.

سیستم ایمنی بدن شما را تقویت می‌کند

روی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک فراوان می‌کند.

از آنجا که وجود این مادهٔ معدنی مهم برای عملکرد سلول‌های ایمنی بدن و همچنین ارسال کردن پیام‌ها و سیگنال‌های عصبی در سلول‌ها ضروری است، کمبود این ماده می‌تواند باعث ضعیف شدن پاسخ ایمنی بدن شود.

مکمل‌های دارای این مادهٔ معدنی سلول‌های ایمنی خاصی را تحریک می‌کنند و آسیب‌های اکسید شدگی را در بدن تا حدودی کاهش می‌دهد.

به عنوان مثال، یک بررسی و تجزیه و تحلیل از هفت مطالعهٔ انجام شده در همین زمینه نشان داد که مصرف ۸۰ تا ۹۲ میلی گرم روی در روز می‌تواند طول مدت سرماخوردگی را تا ۳۳ درصد کاهش دهد.

از این گذشته، مکمل‌های روی به طور قابل توجهی خطر مبتلا شدن به عفونت‌ها را کاهش داده و واکنش ایمنی را در افراد مسن‌تر تا حدودی افزایش می‌دهد.

بهبود زخم را تسریع می‌کند

روی معمولاً در بیمارستان‌ها به عنوان درمانی برای سوختگی‌ها، همچنین زخم‌های خاص و بعضی آسیب‌های پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از آنجا که این ماده معدنی نقش مهمی در تولید کلاژن، عملکرد سیستم ایمنی و رفع التهاب‌ها در بدن دارد، برای بهبودی مناسب بعضی از مشکلات مربوط به پوست لازم است.

در حقیقت، مقدار زیادی – حدود ۵ ٪ – از مقدار کل زینک در بدن داخل پوست شما ذخیره شده است.

اگرچه کمبود روی در بدن می‌تواند سرعت بهبودی زخم را تا حدودی کم کند، اما مکمل‌های زینک می‌تواند سرعت بهبودی و ترمیم زخم‌ها یا آسیب‌های سطح پوست را در افراد تا حدود زیادی افزایش دهند.

به عنوان مثال، در یک مطالعه ۱۲ هفته‌ای در ۶۰ نفر مبتلا به زخم پای دیابتی، نشان داد که افراد تحت درمان با ۲۰۰ میلی گرم روی در روز در مقایسه با گروهی که دارونما مصرف می‌کردند، کاهش قابل توجهی در اندازه زخم در آن‌ها بوجود آمد.

روی خطر ابتلا به بعضی از بیماری‌های مرتبط به افزایش سن را کم می‌کند

روی می‌تواند خطر مبتلا شدن به بعضی از بیماری‌های مرتبط با سن، مانند بیماری‌های ذات الریه، عفونت و نوعی ضعیف شدن بینایی به نام دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD) را به مقدار قابل توجهی در افراد کم‌تر کند.

همچنین باید توجه داشته باشید این مادهٔ معدنی مهم با تقویت فعالیت سلول‌های T و سلول‌های کشنده طبیعی که در سیستم ایمنی بدن شما وجود دارند و به محافظت از بدن شما در برابر عفونت کمک می‌کنند، می‌تواند آسیب‌های اکسید شدگی را هم تا حدودی در بدن کمتر کند و همچنین سیستم ایمنی بدن شما را به مقدار زیادی تقویت کند.

نتایج تحقیق‌ها و آزمایش‌های انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که بزرگسالان مسن که مکمل‌های دارای روی را مصرف می‌کنند، پاسخ بدن آن‌ها به واکسیناسیون آنفلوانزا بهتر شده است، همچنین خطر مبتلا شدن به ذات الریه در آن‌ها کاهش پیدا کرده و عملکرد ذهنی این افراد تا حدودی تقویت شده است.

در حقیقت، یک مطالعه نشان داد که مصرف ۴۵ میلی گرم از این مادهٔ معدنی در روز می‌تواند مقدار عفونت در افراد مسن را نزدیک به ۶۶ ٪ کمتر کند.

جالب است بدانید که، در یک مطالعه بزرگ بر روی تعداد بیش از ۴،۲۰۰ نفر، مصرف مکمل‌های دارای آنتی اکسیدان روزانه – مانند ویتامین E، ویتامین C و بتاکاروتن – به طور همزمان با ۸۰ میلی گرم روی تا حدود زیادی باعث کم شدن احتمال ضعف بینایی و کم شدن خطر دچار شدن به بیماری AMD پیشرفته در افراد شده است.

روی به درمان آکنه کمک می‌کند

آکنه یک بیماری پوستی است که تا حدودی در نقاط مختلف جهان دیده می‌شود و تخمین زده شده که تا حدود ۹.۴ ٪ از جمعیت جهانی را تحت تأثیر قرار دهد.

این بیماری غده‌های تولیدکننده چربی را در پوست مسدود می‌کند، باکتری‌ها را فعال کرده، باعث ایجاد التهاب در پوست می‌شود.

مطالعه‌ها نشان می‌دهد که هر دو روش استفاده از مکمل‌های خوراکی دارای روی و همچنین استفادهٔ موضعی این مادهٔ معدنی می‌توانند با کمتر کردن التهاب، مهار کردن رشد باکتری‌های P. acnes و سرکوب فعالیت‌های غده‌های چربی، آکنه را درمان کنند.

همچنین نتایج به دست آمده از مطالعه‌ها و آزمایش‌های نشان می‌دهد که بیشتر افرادی که مبتلا به آکنه هستند به صورت همزمان مقدار روی در بدن این افراد کمتر از مقدار طبیعی است. بنابراین، مکمل‌ها روی ممکن است به کاهش علائم منفی و عوارض آکنه تا حدود زیادی کمک کنند.

روی التهاب را کاهش می‌دهد

روی همچنین می‌تواند آسیب‌های اکسید شدگی را هم تا حدودی کمتر کند و مقدار پروتئین‌های خاصی که در بدن شما باعث بوجود آمدن التهاب می‌شوند را تا حدودی کاهش دهند.

آسیب‌های اکسید شدگی می‌توانند باعث بوجود آمدن التهاب‌های مزمن در بدن شما شود که این یک عامل مؤثر در بسیاری از بیماری‌های مزمن، مانند بیماری‌های قلبی، سرطان و بوجود آمدن مشکلات ذهنی است.

در یک مطالعه بر روی تعداد ۴۰ فرد مسن نشان داده است که افرادی که به صورت روزانه ۴۵ میلی گرم روی مصرف می‌کنند، علائم التهاب در این افراد نسبت به گروهی که دارونما مصرف می‌کنند تا حدودی کمتر می‌شود.

خلاصه: روی می‌تواند به طور موثری التهاب را در بدن افراد کاهش دهد، سلامت سیستم ایمنی بدن را بهبود دهد، خطر مبتلا شدن به بیماری‌های مربوط به افزایش سن کم کند، سرعت بهبود زخم و بهبود علائم منفی بیماری پوستی آکنه را کاهش دهد.

علائم کمبود روی در بدن

اگرچه کمبود شدید روی نسبتا نادر است، اما در افرادی که دارای نوعی جهش ژنتیکی کمیاب هستند، همچنین کودکان شیر خواری که مادر آن‌ها به اندازه کافی روی مصرف نمی‌کنند، همچنین در افرادی که اعتیاد به الکل دارند و کسانی که از هر نوعی از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند، ممکن است بوجود بیاید.

علائم کمبود شدید این مادهٔ معدنی مهم در بدن شامل بوجود آمدن اختلال و مشکل در رشد، بوجود آمدن تأخیر در بلوغ جنسی، مشکلات پوستی، اسهال مزمن، اختلال در بهبود و التیام زخم‌ها و بعضی مشکلات رفتاری است.

انواع خفیف تری از کمبود روی شایع تر و رایج تر است، به ویژه در کودکان کشورهای در حال توسعه که رژیم‌های غذایی معمولا فاقد مواد مفید مهم هستند.

تخمین زده می‌شود که در حدود ۲ میلیارد نفر در سراسر جهان به دلیل کمبود این مادهٔ معدنی حیاتی در رژیم غذایی آن‌ها دچار کمبود روی در بدن خود باشند.

از آنجا که کمبود روی سیستم ایمنی بدن شما را تا حدودی ضعیف می‌کند – احتمال مبتلا شدن به عفونت را افزایش می‌دهد – کمبود روی در سال باعث مرگ بیش از ۴۵۰،۰۰۰ کودک زیر ۵ سال در سراسر جهان می‌شود

افرادی که در معرض خطر کمبود روی هستند عبارتند از:

• مبتلایان به بیماریهای دستگاه گوارش مانند بیماری کرون
• گیاهخواران وافرادی که رژیم غذایی گیاه خواری (وگان) را دنبال می‌کنند
• زنان باردار و زنان شیرده
• نوزادانی که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند و سن آن‌ها تا حدودی افزایش پیدا کرده
• افراد مبتلا به کم خونی
• افرادی که دچار سوء تغذیه هستند، مانند افراد مبتلا به بی اشتهایی
• مبتلایان به بیماری مزمن کلیه
• کسانی که از بیش از اندازه از نوشیدنی‌های الکلی استفاده می‌کنند

علائم کمبود خفیف روی می‌تواند شامل مواردی مانند: مبتلا شدن به اسهال، کم شدن قدرت سیستم ایمنی، نازک شدن مو‌ها، کم شدن اشتها، بوجود آمدن اختلالات و مشکلات احساسی، خشکی پوست، بوجود آمدن مشکلات باروری و کم شدن سرعت التیام و بهبود زخم‌های سطح پوست است. جالب است بدانید که تشخیص کمبود روی در بدن شما بوسیلهٔ انجام آزمایش در آزمایشگاه‌ها تا حدود زیاد دشوار است. بنابراین، حتی اگر آزمایشات مقدار طبیعی روی را در بدن شما نشان دهد ممکن است شما هنوز هم دارای کمبود این مادهٔ معدنی مهم در بدن خود باشید.

پزشکان سایر عوامل خطر کمبود روی در بدن شما را – مانند رژیم غذایی نا مناسب و همچنین ژنتیک بدن – را در کنار نتایج آزمایش خون شما هنگام تعیین اینکه آیا نیاز به مکمل‌ها دارید یا نه، در نظر می‌گیرند.

خلاصه: عواملی که باعث بیشتر شدن خطر مبتلا شدن به کمبود روی در بدن می‌شود شامل رژیم غذایی نامناسب و ضعیف، جذب ضعیف، مصرف بیش از اندازهٔ الکل، جهش‌های ژنتیکی نادر و افزایش سن است.

منابع غذایی:

بسیاری از غذاهای حیوانی و گیاهی به طور طبیعی دارای مقدار زیادی روی هستند، بنابراین مصرف مقادیر کافی از این مادهٔ معدنی مهم برای بیشتر افراد آسان است.

غذا‌های دارای بالاترین مقدار عنصر روی در زیر آورده شده است:

بعضی غذا‌های دریایی: صدف، خرچنگ، لابستر و …

• گوشت: گوشت گاو، بره و …
• مرغ: بوقلمون و مرغ
• ماهی: ساردین، ماهی آزاد و …
• حبوبات: نخود، عدس، لوبیای و غیره.
• آجیل‌ها و دانه‌ها: تخمه کدو، بادام هندی، شاه دانه و غیره.
• محصولات لبنی: شیر، ماست و پنیر
• تخم مرغ
• غلات سبوس دار: جو دوسر، کیونوا، برنج قهوه ای و غیره.
• سبزیجات خاص: قارچ، کلم، نخود فرنگی، مارچوبه و چغندر

محصولات حیوانی مانند گوشت و صدف دارای مقادیر زیادی روی به شکلی است که در بدن شما به راحتی جذب می‌شود.

بیشتر بخوانید: ۱۰ ماسک خانگی برای “روشن کردن پوست بدن”

به خاطر داشته باشید که روی در منابع غذایی گیاهی مانند حبوبات و غلات کامل موجود است ولی به دلیل ترکیبات گیاهی که مانع از جذب می‌شوند، به مقدار کمتری جذب می‌شوند.

در حالی که بسیاری از غذاها به طور طبیعی سرشار از روی هستند، به بعضی غذاها – از جمله برشتوک صبحانه یا همان سیریل آماده برای خوردن، آرد‌های شیرینی پزی – به صورت مصنوعی روی اضافه می‌شوند.

خلاصه: روی به طور طبیعی در غذاهایی مانند صدف، گوشت، مرغ و لبنیات به مقدار مناسبی وجود دارد و به غذا‌های دیگر مانند برشتوک صبحانه و آرد گندم هم به صورت مصنوعی اضافه می‌شود.

مقدار‌های توصیه شده

همانطور که کمبود روی می‌تواند عوارض منفی را برای سلامتی شما ایجاد کند، مصرف بیش از اندازهٔ آن هم می‌تواند باعث بوجود آمدن عوارض جانبی منفی در بدن شما شود.

شایع ترین و رایج ترین علت مسمومیت روی مصرف بیش از حد روی است، که می‌تواند باعث بوجود آمدن علائم حاد و مزمن در بدن شود.

علائم مسمومیت روی شامل موارد زیر است:

• مبتلا شدن به تهوع و استفراغ
• از دست دادن اشتها
• مبتلا شدن به اسهال
• گرفتگی عضلات ناحیهٔ شکم
• مبتلا شدن به سردرد
• ضعیف شدن عملکرد سیستم ایمنی
• کم شدن مقدار کلسترول خوب یا همان “HDL “

مصرف بیش از اندازهٔ روی هم می‌تواند باعث کمبود مواد مفید دیگر هم در بدن بشود.

به عنوان مثال، مصرف بیش از اندازهٔ روی می‌تواند در جذب مس و آهن اختلال ایجاد کند.

کم شدن مقدار مس بدن حتی در افرادی که تنها مقدار کمی‌بالاتر از حد طبیعی روی- ۶۰ میلی گرم در روز – را به مدت ۱۰ هفته مصرف کرده اند، هم گزارش شده است.

مقدار توصیه شده مصرف روی

به منظور جلوگیری از مصرف بیش از اندازهٔ روی، از مصرف مکمل‌های دارای این مادهٔ معدنی به مقدار بالا خودداری کنید، مگر اینکه توسط پزشک توصیه شود.

مقدار مصرف روزانه توصیه شده (RDI) برای مردان بزرگسال ۱۱ میلی گرم و برای زنان بزرگسال ۸ میلی گرم در روز است.

زنان باردار و شیرده به ترتیب باید ۱۱ و ۱۲ میلی گرم در روز مصرف کنند.

اگر مشکلات پزشکی مانع از جذب این مادهٔ معدنی مهم نشود، باید به راحتی و تنها از طریق رژیم غذایی به مقدار توصیه شدهٔ مصرف روی RDI برسید.

مقدار بالای قابل تحمل برای روی ۴۰ میلی گرم در روز است. با این حال، این مقدار ممکن است برای افرادی که کمبود روی دارند، و احتمالا نیاز به مصرف مکمل‌هایی با مقدار بالای روی داشته باشند، درست نیست.

اگر مکمل مصرف می‌کنید، انواع قابل جذب مانند سیترات روی یا گلوکونات روی را انتخاب کنید. از مصرف اکسید روی، که بسیار کم جذب می‌شود، اجتناب کنید.

خلاصه: مسمومیت روی می‌تواند باعث مبتلا شدن به اسهال، سردرد، گرفتگی عضلات ناحیهٔ شکم و کم شدن ایمنی بدن شود. بیشتر افراد می‌توانند مقدار روزانه روی را از طریق رژیم غذایی به دست آورند.

چکیده مقاله:

• روی برای عملکرد مناسب DNA، عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن، متابولیسم یا همان سوخت و ساز مناسب در بدن و همچنین رشد بدن مورد نیاز است.
• این ممکن است التهاب را کاهش دهد و خطر مبتلا شدن به برخی بیماری‌های مرتبط با افزایش سن را کم تر کند.
• بیشتر افراد از طریق رژیم غذایی می‌توانند مقدار توصیه شدهٔ مصرف روزانه یا RDI را که ۱۱ میلی گرم برای مردان و ۸ میلی گرم برای خانم‌ها است را دریافت کنند، اما افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری‌هایی که مانع از جذب روی می‌شوند ممکن است نیاز به مصرف مکمل‌های روی داشته باشند.
• از آنجا که مکمل‌های روی با مقدار بالا می‌تواند عوارض جانبی خطرناکی به همراه داشته باشد، مهم است که به توصیه‌ها عمل کنید و فقط در صورت لزوم از مکمل‌ها استفاده کنید.

برای اطلاعات بیشتر با اکالا بلاگ همراه باشید.