۱۵ غذای خوشمزه ارومیه؛ گشتی در میان انواع طعم‌ها!
غذاهای محلی و سنتی شهر ارومیه برگرفته از فرهنگ غنی آن و اغلب به عطر و طعم بی‌نظیر زبانزد هستند. در این مقاله از اکالا بلاگ سفری داریم به دنیای اسرارآمیز غذاهای سنتی ارومیه و شما را با انواع این غذاها آشنا خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
۱- گوزلمه
گوزلمه غذایی ساده ولی خوشمزه است که در مدت زمان کمی می‌توان تهیه کرد، ترکیبات استفاده شده در این غذا شامل ماست چکیده، تخم‌مرغ، سیر، روغن و انواع ادویه است. این غذا در کشور ترکیه به اسم شوربای ماست شناخته می‌شود. گوزلمه را می‌توان با نان سرو کرد و برای تزئین آن نیز از پودر‌گردو، آویشن و نعناع داغ استفاده می‌شود.
برای یادگیری دستور پخت گوزلمه، روی لینک زیر کلیک کنید.
۲- ارومیه خورش
یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای ارومیه که با گوشت، لوبیا سفید، پیاز، بادمجان؛ گوجه، غوره و انواع ادویه پخته می‌شود ارومیه خورش است که طعم بی‌نظیر آن موجب شده این غذا را برای میهمانی‌ها تهیه و با استفاده از غوره مزه‌دار کرد. شباهت زیاد این غذا به خورش‌قیمه بادمجان آن را به خوراک لذیذ ارومیه تبدیل کرده است با این تفاوت که به جای لپه در این غذا از لوبیا چیتی استفاده می‌شود.
برای یادگیری دستور پخت ارومیه خورش، روی لینک زیر کلیک کنید.
۳- خورش‌کنگر
یکی دیگر از غذاهای سنتی ارومیه خورش کنگر است که با سرخ کردن کنگر و تفت دادن گوشت با پیازداغ و ادویه طبخ می‌شود و پس از جاافتادن مقداری رب، لیمو‌ترش و غوره به آن اضافه می‌کنند.
برای یادگیری دستور پخت خورش کنگر، روی لینک زیر کلیک کنید.
۴- شورجه
شورجه یک نوع پیش‌غذا و خوراک خوشمزه ارومیه‌ای است که از ترکیب ماست، تخم‌مرغ، پیازداغ و گوشت تهیه می‌شود. این خوراک لذیذ را می‌توان به عنوان پیش‌غذا یا وعده‌غذایی اصلی همراه با برنج سرو کرد.
برای یادگیری دستور پخت شورجه، روی لینک زیر کلیک کنید.
۵- یتیمچه
یتیمچه یکی از غذاهایی است که علاوه بر ارومیه در برخی شهرهای دیگر ایران نیز طبخ می‌شود و به دلیل اینکه در پخت آن به گوشت از بادمجان، گوجه، پیاز، فلفل دلمه‌ای و ادویه‌جات استفاده می‌شود به اسم یتیمچه شناخته می‌شود. این غذا به همراه نان سرو می‌شود و می‌توان در کنار آن دوغ یا ماست نیز میل کرد.
برای یادگیری دستور پخت یتیمچه، روی لینک زیر کلیک کنید.
۶- گشنیز کباب
از جمله کباب‌های محلی ارومیه و به نوعی کوفته آذری گشنیز کباب است که از ترکیب گشنیز و گوشت چرخ‌کرده، پیاز، لپه، تخم‌مرغ و ادویه تهیه می‌شود. به این صورت که پس از پخت لپه و تفت دادن با گوشت‌چرخ‌کرده ادویه‌های غذا را اضافه می‌کنیم و آخر از همه سبزی گشنیز را می‌ریزیم. پس از تفت خوردن مواد، تخم‌مرغ را در آن شکسته و مایه کوفته را کم کم برداشته و سرخ می‌کنیم.
برای یادگیری دستور پخت گشنیز کباب، روی لینک زیر کلیک کنید.
۷- یرالما کبابی
یرالما کبابی نوعی ساندویچ محلی ارومیه‌ای است که همراه با نان، سبزی و دوغ سرو می‌شود. برای درست کردن یرالما کبابی سیب‌زمینی همراه با ادویه و چاشنی مزه‌دار می‌شود.
برای یادگیری دستور پخت یرالما کبابی، روی لینک زیر کلیک کنید.
۸- گندله قورماسی
گندله یا سبزی کوهی آذربایجان در تهیه انواع آش و خوراک‌های مختلف استفاده می‌شود. برای تهیه گندله قوورماسی نیز از سبزی تره‌کوهی، پیاز، روغن، ادویه و رب‌گوجه استفاده می‌شود و به آن تخم‌مرغ افزوده می‌شود.
برای یادگیری دستور پخت گندله قوورماسی، روی لینک زیر کلیک کنید.
۹- آش کلم
این آش با طعم ترش از ترکیب بلغور، گندم، برنج، انواع سبزی، نخود و گوجه فرنگی تهیه می شود . به دلیل مزه ترش آن به اسم تورشولی آش شناخته می‌شود که در آن آبغوره اضافه می‌شود.
برای یادگیری دستور پخت آش کلم، روی لینک زیر کلیک کنید.
۱۰- کوکو تره
کوکو تره غذایی محبوب و خوشمزه است که از ترکیب سبزی‌تره، تخم مرغ، سیر، گردو و زرشک پخته می‌شود. کوکو تره غذایی نانی و سرشار از پروتئین است که علاوه بر ارومیه در شهرهای دیگر ایران نیز طرفداران زیادی دارد.
برای یادگیری دستور پخت کوکو تره، روی لینک زیر کلیک کنید.
۱۱- بورانی لوبیا سبز
بورانی لوبیا سبز یک غذای رژیمی و محبوب ارومیه ای است که از ترکیب بلغور، لوبیا سبز، پیاز، رب گوجه، برنج، لپه، نعناع، ماست و ادویه جات طبخ می شود.
برای یادگیری دستور پخت بورانی لوبیا سبز، روی لینک زیر کلیک کنید.
۱۲- دلمه برگ کلم (دلمه کاهو پیچ)
دلمه انواع مختلفی دارد مانند دلمه برگ مو، دلمه فلفل، دلمه بادمجان، دلمه کلم برگ و… اما نکته جالب آن که روش پخت تمام دلمه‌ها تقریبا یکسان است. دلمه برگ کلم یکی دیگر از انواع دلمه هاست که طرز تهیه آسانی دارد و با مواد اولیه در دسترسی تهیه می‌شود.
مراحل تهیه دلمه برگ کلم
مراحل تهیه دلمه برگ کلم به شرح زیر است:
- در مرحله اول قسمت چوبی کلم یعنی مغز کلم را به صورت مخروطی با کارد تیزی در می‌آوریم و داخل آب جوش قرار دهیم تا برگ‌ها کمی نرم شوند؛ سپس از آب بیرون آورده و به آرامی برگ‌ها را جدا می‌کنیم.
- پیازها را نگینی خرد کرده، گوشت چرخ کرده، نمک، زردچوبه، رب و رب انار را اضافه می‌کنیم.
- برنج را شسته و در یک قابلمه ریخته با کمی نمک (و در صورت دلخواه زعفران) می‌گذاریم تا نیم پز شوند.
- لپه را هم شسته و بپزید. سبزی‌ها را خوب پاک کرده، شسته و خرد کنید، کشمش‌ها را هم کمی داخل کره تفت دهید.
- برنج نیم پز، گوشت، سبزی دلمه خرد شده، لپه پخته، کشمش، زرشک، ماست، دو قاشق شیره انگور و دو قاشق رب انار را در کاسه بزرگی ریخته و همه مواد را هم میزنیم.
برای ادامه رسپی این غذای خوشمزه و مجلسی روی لینک طرز تهیه دلمه برگ کلم کلیک کنید.
۱۳- کاچی
کاچی، از انواع دسرهای سنتی ایرانی‌هاست که سرشار از ویتامین است و می‌تواند در میز عصرانه یا صبحانه جا خوش کند یا اینکه جایگزین یکی از وعده‌های اصلی شود.
کاچی از نظر مادربزرگ‌ها یک داروی خانگی و معجزه‌بخش است و وقتی با روغن حیوانی و زعفران فراوان و انواع مغزها تهیه شود می‌تواند حال هر مریضی را بهتر کند.
مراحل تهیه کاچی
مراحل تهیه کاچی به شرح زیر است:
- برای تهیه کاچی اول شربت آن را آماده می‌کنیم، شکر (یا نبات کوبیده شده یا عسل یا شیره انگور؛ شکر را می‌توانید با هر کدوم از این موارد که دوست دارید و در دسترس‌تان است جایگزین کنید) و آب را داخل ظرفی مخلوط می‌کنیم و روی حرارت متوسط قرار میدهیم تا زمانی که شکر حل شود.
- نیازی به جوشیدن زیاد و به قوام رسیدن نیست. وقتی دانه‌های شکر کاملا حل شد زعفران دم کرده را اضافه می‌کنیم.
- در ادامه گلاب را اضافه می‌کنیم، حرارت را خاموش می‌کنیم و شربت را کنار می‌گذاریم (اگر از نبات استفاده کردید و چنانچه لازم بود شربت را از صافی رد کنید.)
- سپس روغن و کره را داخل ظرفی ریخته و روی حرارت کم قرار بدهید تا کاملا ذوب شوند.
برای ادامه رسپی این غذای مقوی و اصیل روی لینک طرز تهیه کاچی کلیک کنید.
۱۴- یرتخلی یا تورشولی آش
یرتخلی یا آش کلم یکی از غذاهای سنتی ارومیه است که به دلیل طعم ترش خود به “تورشولی آش” نیز معروف است. یرتخلی سرشار از مواد مغذی است و به همین دلیل یک غذای کامل و مقوی محسوب می‌شود.
مراحل تهیه یرتخلی یا تورشولی آش
مراحل تهیه یرتخلی یا تورشولی آش به شرح زیر است:
- اولین مرحله در تهیه یرتخلی ارومیه، خیساندن بلغور گندم و برنج است. بلغور گندم را باید حداقل از ۲ الی ۳ ساعت قبل از تهیه یرتخلی در آب خیس کنید. این کار باعث می‌شود که بلغور نرم شود و زمان پخت آن کاهش یابد. برنج را نیز از یک ساعت قبل در آب و نمک بخیسانید.
- برای خیساندن نخود و لوبیا، ابتدا آن‌ها را به خوبی بشویید. سپس، آن‌ها را درون یک کاسه یا قابلمه بریزید و روی آن‌ها آب سرد بریزید. مقدار آب باید به اندازه‌ای باشد که نخود و لوبیا را به طور کامل بپوشاند.
- اجازه دهید نخود و لوبیا به مدت ۲ الی ۳ ساعت درون آب بمانند. در طول این مدت، چند بار آب آن‌ها را عوض کنید تا نفخ آن‌ها به طور کامل گرفته شود.
- در این مرحله، اولین کاری که باید انجام دهید، شستن کامل برگ‌های کلم است. برای این کار، کلم را در یک کاسه بزرگ آب سرد قرار دهید و به مدت چند دقیقه آن را با آب بشویید.
- پس از شستن کلم، نوبت به خرد کردن آن می‌رسد. برای این کار، ابتدا برگ‌های کلم را به صورت نواری خرد کنید. در نهایت، هر کدام از نوارها را به صورت ریز خرد کنید.
برای ادامه رسپی این غذای سنتی و مخصوص روی لینک طرز تهیه یرتخلی یا تورشولی آش کلیک کنید.
۱۵- گیزاتما
گیزاتما یا قیزاتما به معنای سرخ کردن است که اصالت آن به ارومیه برمی‌گردد و از غذاهای بسیار قدیمی و سنتی ایران است که طرفداران زیادی دارد. اگر به دنبال درست کردن یک غذای ساده، گیاهی و آسان هستید به شما توصیه می‌کنیم که حتما این غذا را تهیه و نوش جان کنید.
مراحل تهیه گیزاتما
مراحل تهیه گیزاتما به شرح زیر است:
- در اولین مرحله برای تهیه این غذای بسیار خوشمزه به سراغ بادمجان روید. آن‌ها را بشویید و پوست بگیرید. بادمجان‌ها را به صورت دلخواه برش زنید.
- حال مقداری از ماست را درون ظرف مناسبی بریزید و کمی بهم زنید تا بافتی یک‌دست به خود گیرد. با کمک یک براش از ماست روی سطح بادمجان‌ها زنید. این کار موجب می‌شود که بادمجان در زمان سرخ کردن روغن کمتری به خود جذب کند و پس از سرخ کردن طلایی‌تر و جذاب‌تر شود.
- اکنون درون تابه مناسبی مقداری روغن بریزید و تابه را روی حرارت قرار دهید. بادمجان‌ها را در تابه به خوبی سرخ کنید و کنار گذارید.
- در این مرحله به سراغ سیب‌زمینی‌ها روید. آن‌ها را بشویید و پوست بگیرید. سیب زمینی‌ها را به ابعاد دلخواه برش زنید و درون آبکش بریزید. با کمی آب آن‌ها را بشویید، حال سیب زمینی‌های خرد شده را روی دستمال خشک آشپزخانه‌ای بریزید و آب اضافی‌شان را به خوبی بگیرید.
برای ادامه رسپی این غذای گیاهی و خوش‌طعم روی لینک طرز تهیه گیزاتما کلیک کنید.
در این مقاله از مجله آشپزی اکالا فهرستی از غذاهای محلی ارومیه را معرفی کردیم که در سفر به این شهر می‌توانید طعم لذیذ هر یک از غذاهای رنگارنگ و سنتی را امتحان کنید و خاطره به یادماندنی از این سفر را برای خود ثبت کنید.
امیررضا هستم، فخاریان. به چند تا چیز خیلی علاقه دارم: نوشتن، آشپزی، سینما و کتاب. چند سالی میشه همه اینا رو در کنار هم پیش می‌برم. الان هم خوشحالم که فرصتش هست تا دو تا از چیزهای مورد علاقه‌ام رو با هم ترکیب کنم!
خیلی خوب بود