آیا چیزی به نام قند سالم وجود دارد؟
قند و شکر از انواع کربوهیدرات‌های ساده هستند که طعم شیرین و دلچسبی دارند و برای تامین انرژی بدن ما ضروری هستند. اما مصرف این کربوهیدرات‌ها موجب افزایش قند خون می‌شود و خطر بروز دیابت را افزایش می‌دهد.
امروزه از انواع شیره، عسل و همچنین شیرین‌کننده‌های مختلف به عنوان جایگزین قند و شکر استفاده می‌شود و گفته می‌شود که این شیرین‌کننده‌ها سالم‌تر از قند و شکر هستند.
اما آیا چیزی به نام قند سالم وجود دارد و این شیرین‌کننده‌ها واقعا سالم‌تر هستند؟ در این مقاله از اکالا بلاگ می‌توانید با نکاتی مهم در مورد قند و شکر و انواع شیرین‌کننده‌ها آشنا شوید.
آیا چیزی به نام قند سالم وجود دارد؟
قند طبیعی در واقع همان قندی است که در میوه، شیر و عسل طبیعی یافت می شود، در حالی که قند مورد استفاده در انواع دسرها و خوراکی‌های شیرین پردازش شده است و برای تهیه آن از شربت ذرت با فروکتوز بالا و شکر استفاده می‌شود.
در میوه و سبزیجات به طور طبیعی فروکتوز، گلوکز و ساکارز یافت می‌شود و لاکتوز قند موجود در لبنیات و مالتوز قند موجود در جوانه است. فروکتوز و گلوکز نیز در عسل و شکر معمولی موجود است.
بدن ما برای تامین انرژی به قند و کربوهیدرات‌ها نیاز دارد و به جرات می‌توانیم بگوییم که ما بدون گلوکز قادر به ادامه زندگی نخواهیم بود. اما چیزی که موجب آسیب به سلامت ما می‌شود، مصرف بیش از اندازه گلوکز و کربوهیدرات است. پس نمی‌توانیم بگوییم که قند چیز بدی است و همه قندها برای سلامت مضر هستند.
عسل و انواع شیره و شهدهای طبیعی نیز حاوی قند طبیعی هستند، اما بهتر است بدانید که قند طبیعی موجود در عسل و شیره‌های طبیعی کمی بهتر از قندهای تصفیه شده هستند.
این قندها شاخص گلیسمی پایینی دارد و سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف نیز هستند و به همین دلیل با مصرف این شیرین کننده‌ها در کنار طعم شیرین، مواد مغذی نیز وارد بدن شما می‌شد.
اما به هر حال مصرف هر نوع قندی موجب افزایش قند خون می‌شود و نباید به مقدار زیاد مصرف شود. تاثیر همه انواع قند، شکر، عسل و شیره‌های مختلف بر بدن کاملا مشابه هستند و همگی موجب افزایش قند خون و التهاب در بدن می‌شوند. بنابراین برای جلوگیری از افزایش قند خون باید در مصرف همه انواع قندها احتیاط کنید.
بیشتر بخوانید: معرفی بدترین خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها برای دندان
آیا مصرف شیرین‌کننده‌های طبیعی بهتر از قند و شکر است؟
بسیاری از ما گمان می‌کنیم که شیرین‌کننده‌های طبیعی سالم‌تر از قند و شکر هستند و تاثیر کمتری بر افزایش قند خون دارند، اما حقیقت این است که شهد آگاو که یکی از شیرین‌کننده‌های سالم در نظر گرفته می‌شود یا عسل نیز به همان میزان قند خون شما را افزایش می‌دهد.
در واقع مهم نیست از قند نیشکر، عسل یا شیره ذرت استفاده کنید، به هر حال همه این‌ها اثرات مشابهی بر قند خون و التهاب بدن دارند. به طور کلی شکری که ما از آن برای تهیه انواع دسر و خوراکی‌های شیرین استفاده می‌کنیم، قند ساکارز است که ۵۰ درصد آن گلوکز و ۵۰ درصد فروکتوز است و شهد آگاو که به نظر سالم‌تر می‌رسد، ۹۰ درصد فروکتوز و ۱۰ درصد گلوکز است.
این که قند فروکتوز نسبت به گلوکز بیشتر باشد، هیچ تاثیری بر سلامتی شما ندارد و به همان میزان موجب افزایش قند خون می‌شود. بنابراین اگر برای جلوگیری از افزایش قند خون شکر را حذف می‌کنید و از شیره یا عسل به مقدار بیشتر استفاده می‌کنید، بهتر است باز هم در مصرف این شیرین‌کننده‌ها نیز احتیاط کنید، زیرا مصرف عسل و شیره به مقدار زیاد نیز موجب افزایش قند خون شما می‌شود و می‌تواند سلامت شما را به خطر بیندازد.
بیشتر بخوانید: خوراکی‌های سالم را جایگزین شیرینی‌های عید نوروز کنید!
مطالعات نشان می‌دهد که قند موجود در میوه‌ها و سبزیجات به دلیل فیبر و مواد مغذی دیگری که همراه با میوه وارد بدن می‌شوند، مضرات کمتری بر بدن دارند. از طرف دیگر قندهایی که به عنوان قند طبیعی شناخته می‌شوند، شاخص گلیسمی پایین‌تری دارند.
بیشتر بخوانید: ترفندهایی برای ترک قند و شکر
شاخص گلیسمی پایین‌تر به این معنی است که این قندها در بدن به آرامی هضم می‌شوند و از همین رو قند خون آهسته‌تر و به مقدار کمتری افزایش پیدا می‌کند.
در مقابل قند و شکر معمولی که شاخص گلیسمی بالایی دارند، به زودی هضم و جذب می‌شوند و از همین رو موجب افزایش سریع قند خون و سپس افت قند خون می‌شوند.
در کنار همه این مواردی که گفته شد، زمانی که از یک شیرین‌کننده مفید و سالم مثل انواع شیره طبیعی و عسل استفاده می‌کنید، همراه با قند مواد مغذی زیادی نیز وارد بدن شما می‌شود و به همین دلیل بهتر است به جای قند و شکر معمولی به مقدار کم و محدود از این شیرین‌کننده‌ها استفاده کنید.
قند و شکر و انواع شیرین‌کننده‌های فراوری شده فاقد هرگونه ویتامین و مواد معدنی هستند و تنها موجب افزایش قند خون شما می‌شوند، در حالی که شیرین‌کننده‌های طبیعی علاوه بر طعم شیرینی که دارند، فواید زیادی برای بدن شما دارند و به همین دلیل است که بسیاری از ما آن‌ها را در دسته شیرین‌کننده‌های سالم قرار می‌دهیم.
به خاطر داشته باشید که شیرین‌کننده‌های مصنوعی و پردازش شده حاوی سطوح بالای فروکتوز هستند و به شدت برای کبد ضرر دارند و از همین رو نباید به مقدار زیاد مصرف شوند. پردازش این شیرین‌کننده‌ها برای کبد بسیار دشوار است و موجب تجمع سموم در کبد و حتی چرب شدن کبد شما می‌شوند.
بیشتر بخوانید: غذاهای آلرژی‌زا را بشناسید!
سوالات متداول
در این مطلب از مجله دانستنی اکالا به برخی از رایج‌ترین سوالات شما در مورد مصرف قند سالم اشاره شده است.
میزان توصیه شده قند در روز چقدر است؟
کارشناسان توصیه می‌کنند که مردان در روز از ۹ قاشق چای‌خوری قند و زنان از ۶ قاشق چای‌خوری قند استفاده کنند که بخش زیادی از این قند از طریق میوه، سبزیجات و کربوهیدرات‌هایی که مصرف می کنیم وارد بدن می‌شوند.
چرا قندهای طبیعی سالم‌تر هستند؟
شیرین‌کننده‌هایی مثل عسل، نکتار و شهد و شربت شاخص گلیسمی پایین‌تری نسبت به قند و شکر دارند و در کنار قند، حاوی مواد معدنی و ویتامین‌های متنوع نیز هستند. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند به جای قند و شکر از شیرین‌کننده‌های طبیعی استفاده کنند.
سالم‌ترین قند چیست؟
به طور کلی چیزی به عنوان سالم‌ترین قند وجود ندارد و همه انواع قندها موجب افزایش قند خون می‌شوند. اما بهترین نوع قند قندهای طبیعی موجود در میوه‌ها و انواع شیره و عسل هستند که اگر به اندازه کم مصرف شوند، مشکلی برای بدن ایجاد نمی‌کنند.
آیا شکر قهوه‌ای سالم‌تر از شکر سفید است؟
به طور کلی شکر سفید و قهوه‌ای هر دو از گیاه نیشکر یا چغندر قند تهیه می‌شود. اما برای تهیه شکر قهوه‌ای از مخلوط شکر سفید و نوعی شربت به نام ملاس استفاده می‌شود. به همین دلیل شکر قهوه‌ای تنها ارزش غذایی بیشتری نسبت به شکر سفید دارد، اما به همان میزان موجب افزایش قند خون می‌شود.
به طور کلی قند یک ماده ضروری برای ادامه حیات است که اگر به اندازه مصرف شود، مشکلی برای بدن ایجاد نمی‌کند. به خاطر داشته باشید که قندهای طبیعی علاوه بر طعم شیرینی که دارند، حاوی مواد مغذی هستند و به همین دلیل همیشه گزینه بهتری برای مصرف محسوب می شوند.
منابع:
من مژده شرف عاشوری هستم. سالهاست که به صورت تخصصی در مورد موضوعات مختلف می‌نویسم و ترجمه میکنم. از بازی با کلمات و خلق محتوای تازه لذت میبرم و دوست دارم دنیای اطرافم رو بیشتر از چیزی که میبینم، کشف کنم…
