شیر غنی شده چیست و چه خاصیت‌هایی دارد

شیر غنی شده به شکل گسترده‌ای در سراسر جهان برای کمک کردن به انسان‌ها در رساندن مواد غذایی ضروری و مورد نیاز به بدن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف این نوع شیرهای غنی شده با مواد غذایی مفید می‌تواند مزیت‌های مختلفی را در مقایسه با شیر غنی نشدهٔ معمولی برای سلامتی بدن افراد داشته باشد.

در این مقاله چگونگی تهیه شیر غنی شده و همچنین خاصیت‌ها، فایده‌ها و عوارض جانبی مصرف این نوع شیرهای غنی شده، تا حدود زیادی آورده شده است.

شیر غنی شده چگونه تهیه می‌شود

شیر غنی شده همان شیر گاو است که دارای ویتامین‌ها و مواد معدنی اضافی است که به طور طبیعی در شیر به مقدار زیادی وجود ندارد.

جالب است بدانید که معمولاً، ویتامین‌های D و A به شیرهایی که در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای جهان فروخته می‌شوند، اضافه می‌شوند.

با این حال، شیر را می‌توان با سایر مواد غذایی مهم و ضروری دیگر، مانند روی، آهن و اسید فولیک تقویت کرد.

چگونگی و این که آیا شیر باید غنی بشود یا خیر، بستگی به این دارد که در کجا زندگی می‌کنید و چه مواد غذایی ممکن است در رژیم غذایی معمولی محل زندگی شما وجود داشته باشد. در حالی که در بعضی از کشورها طبق قانون نیاز به غنی سازی شیر دارند، در ایالات متحده و بعضی دیگر از کشورها اینگونه نیست.

با این وجود، هنوز مصرف شیر غنی شده از شیر معمولی و غنی نشده در ایالات متحده و بیشتر کشورهای جهان بسیار بالاتر است.

از نظر مصرف، شیر غنی شده برای همان مواردی مصرف می‌شود که شیر معمولی مصرف می‌شود مانند نوشیدن یا استفاده در پخت و پز.

برای غنی کردن شیر، معمولاً به آن پالمیتات ویتامین A ویتامین D3 اضافه می‌شود. این‌ها فعال‌ترین و قابل جذب‌ترین نوع این ویتامین‌ها است. از آن جا که این ویتامین‌ها در برابر حرارت مقاوم هستند، این مواد غذایی بسیار مفید و مهم می‌توانند قبل از پاستوریزه کردن و فرایندهای دیگر که در آن‌ها به شیر حرارت داده می‌شود، به شیر اضافه شوند. این فرآنید ها، عملیات حرارتی هستند که باکتری‌های مضر را از بین می‌برند و باعث بیشتر شدن زمان ماندگاری شیر می‌شوند.

مواد غذایی دیگر مانند ویتامین‌های گروه B باید بعداً اضافه شوند، چون گرما می‌تواند آن‌ها را از بین ببرد. با این حال، در ایالات متحده و بعضی دیگر کشورها شیر به طور معمول با ویتامین‌های B غنی نمی‌شود.

خلاصه: شیر غنی شده شیری است که دارای مواد غذایی اضافه شده است. در ایالات متحده، شیرها معمولاً با ویتامین‌های A و D غنی می‌شود، اگرچه طبق قانون این کار الزامی نیست.

مقایسهٔ شیر غنی شده با شیر غنی نشده

شیر غنی شده دارای مقدار فراوانی از ویتامین‌های A و D. Plus است. به طور طبیعی در شیر مقدار سرشاری از چند ویتامین و مواد معدنی دیگر هم وجود دارد.

در زیر مقدار مواد غذایی موجود در ۸ اونس (۲۴۰ میلی لیتر) شیر غنی شده ۲٪ چربی، را مقایسه می‌کند:

شیر غنی شدهٔ ۲٪ در برابر شیر غنی نشدهٔ ۲٪

هر دو شیر غنی شده و غنی نشده بسیار مفید و مقوی هستند.

مصرف شیر همچنین به دلیل داشتن کلسیم و فسفر که دو ماده معدنی اصلی تشکیل دهنده و سازندهٔ استخوان‌ها در بدن هستند، باعث بیشتر شدن سلامت استخوان‌ها می‌شوند. علاوه بر این، ویتامین D موجود در شیر غنی شده باعث جذب بیشتر کلسیم در بدن می‌شود.

علاوه بر این، تقریباً ۳۰ ٪ از کالری‌های موجود در شیر از پروتئینی به دست می‌آید، که بدن شما از آن استفاده می‌کند برای ساختن ماهیچه‌های سالم و ایجاد ترکیباتی که به هدایت و تنظیم بعضی از عملکردهای اساسی در بدن کمک می‌کند.

خلاصه: شیرهای غنی شده بسیار مفید هستند و به ویژه سرشار از ویتامین B12، کلسیم و فسفر هستند. شیر غنی شده در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای دیگر همچنین دارای مقدارهای فراوانی از ویتامین‌های A و D است.
بیشتر بخوانید: انواع شیر را بشناسید! شیر سویا، شیر بادام و شیر برنج

فواید شیر غنی شده

در مقایسه با شیر غنی نشده، شیر غنی شده خاصیت‌ها و مزایای زیادی برای سلامتی بدن شما دارد.

شیر غنی شده کمبودهای مواد غذایی که در رژیم غذایی شما وجود دارد را جبران می‌کند

فرایند غنی کردن شیر (اضافه کردن مواد غذایی که در شیر موجود نیست) و تقویت کردن شیر (بازگرداندن مواد غذایی به شیر که در هنگام انجام عملیات مختلف از بین می‌رود) اولین بار برای جلوگیری از مبتلا شدن افراد به بیماری‌های مربوط به کمبود مواد غذایی مهم مانند راشیتیسم (ضعیف شدن استخوان‌ها به دلیل کمبود ویتامین D) بوجود آمده است.

غنی سازی و تقویت آرد و شیر تا حدود بسیار زیادی در ریشه کن کردن بسیاری از بیماری‌هایی که بر اثر کمبود مواد غذایی بوجود می‌آید در کشورهای توسعه یافته کمک کرده است.

علاوه بر این، غنی کردن شیر یک روش مفید برای اصلاح کمبودهای دیگر مواد غذایی است که ممکن است خیلی جدی نباشد اما هنوز هم می‌تواند برای سلامتی شما مضر باشد.

به عنوان مثال، اکثر مردم در سراسر جهان به مقدار کافی ویتامین D برای جلوگیری از مبتلا شدن راشیتیسم را دریافت می‌کنند، اما شاید مقدار کافی برای جلوگیری از مبتلا شدن به دیگر عوارض جانبی منفی کمبود ویتامین D، مانند کم شدن قدرت ایمنی بدن را دریافت نکنند. نتایج به دست آمده از یک مطالعه که در همین زمینه انجام شده نشان داد که کشورهایی که از شیر غنی شده به مقدار فراوان استفاده می‌کنند نسبت به کشورهایی که از شیرهای غنی شده کمتر استفاده می‌کنند، افراد بیشتری وجود دارند که مقدار دریافت ویتامین D در آن‌ها زیاد است و همچنین مقدار ویتامین D در خونشان تا حدود مناسبی بالا است.

باعث بوجود آمدن رشد سالم در کودکان می‌شود

شیر غنی شده به جلوگیری از کم خونی، فقر یا همان کمبود آهن در کودکان کمک می‌کند. این بیماری‌های یک مشکل متداول در کودکان است، به ویژه در کشورهای در حال توسعه. در این کشورها شیر معمولاً با آهن و دیگر مواد غذایی مفید مانند روی و ویتامین‌های B غنی می‌شود.

در یک بررسی از بیش از ۵۰۰۰ کودک، مشخص شد که مصرف شیر و غذاهای که از غلات تهیه می‌شوند وقتی غنی شده با آهن، روی و ویتامین A باشند در کودکان کم سن کمتر از ۵ سال بروز کم خونی را بیش از ۵۰ ٪ کاهش داده است.

در مطالعه دیگری که در پاکستان انجام شده است، نشان داده شد که مصرف شیر غنی شده با اسید فولیک، در مقایسه با شیر گاو غنی نشده، می‌تواند به بهتر شدن وضعیت آهن خون کودکان کم سن تا حدود زیادی کمک کند.

نتایج به دست آمده از یک مطالعه مشابه که در کشور انگلستان در همین زمینه انجام شده است نشان داد که کودکان کم سن که شیر غنی شده می‌نوشند، مقدار بیشتری آهن، روی، ویتامین A و ویتامین D دریافت کرده‌اند و ویتامین D و آهن بیشتری نسبت به کودکانی که شیر گاو غنی نشده مصرف می‌کنند، در خون خود دارند.

بعلاوه اینکه، شیر غنی شده می‌تواند تا حدود زیادی عملکرد مغز را در کودکان با سن بیشتر تقویت کند.

جالب است بدانید نتایج به دست آمده از یک مطالعه که در همین زمینه بر روی تعداد ۲۹۶ دانش آموز دوره متوسطهٔ چینی انجام شده است، نشان می‌دهد که افرادی که شیر غنی شده می‌نوشند، احتمال کمتری وجود دارد که به کمبود ریبوفلاوین و کمبود آهن دچار شوند. علاوه بر این، در این دانش آموزان که شیر غنی نشده و معمولی مصرف می‌کنند، عملکرد تحصیلی و مقدار انگیزه هم تا حدود زیادی بهبود پیدا کرده است.

با این حال، بخاطر داشته باشید که شیر تقویت شده با توجه به نیازهای منطقه‌ای جمعیت‌های آن کشور خاص، غنی شده است. به طور معمول، شیر در ایالات متحده با آهن، اسید فولیک، روی یا ریبوفلاوین غنی نمی‌شود.

سلامت استخوان‌ها را بهبود می‌بخشد

شیر غنی شده می‌تواند به بهتر شدن سلامت استخوان‌ها هم تا حدود زیادی کمک کند. مصرف شیر و غذاهای لبنی، که معمولاً غنی شده هستند، می‌تواند تا حدود زیادی باعث بهتر شدن و بالا رفتن تراکم مواد معدنی در استخوان‌ها یا در واقع بوجود آوردن استخوان‌های قوی‌تر و سالم‌تر در بدن شما شود.

شیر به طور طبیعی سرشار از کلسیم و فسفر است، و استخوان‌ها هم تا حدود زیادی از این دو ماده غذایی مفید ساخته شده است.

بنابراین، حتی شیر غنی نشده هم ممکن است با فراهم کردن این مواد اولیه مورد نیاز برای ایجاد و تقویت استخوان‌های شما تا حدود زیادی باعث بهتر شدن سلامت استخوان‌ها در بدن شما شود.

با این حال، به ویژه، شیر غنی شده با ویتامین D برای سلامتی استخوان بسیار عالی است، زیرا این ماده غذایی به بدن شما کمک می‌کند کلسیم بیشتری را جذب کنید.

مصرف مقدار مناسب کلسیم برای جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری پوکی استخوان ضروری است، بیماری که می‌تواند تا حدودی باعث ضعیف شدن استخوان‌های بدن شود. مصرف شیر غنی شده راهی کم هزینه است برای به دست آوردن کلسیم کافی و تقویت مقدار جذب کلسیم در بدن شما می‌شود که به راحتی در دسترس همه افراد هم هست.

خلاصه: مصرف شیر غنی شده می‌تواند تا حدود زیادی به جلوگیری از مبتلا شدن افراد به کمبود مواد غذایی مفید و ضروری در بدن، رشد سالم در کودکان و افزایش توده استخوانی و تقویت استخوان‌ها کمک ‌کند.
بیشتر بدانید: آیا واقعاً رژیم گرفتن شما را لاغر می‌کنند؟

خطرات و عوارض جانبی منفی احتمالی

اگرچه مصرف شیر غنی شده می‌تواند تا حدود زیادی مفید باشد، اما بعضی از عوارض منفی جانبی احتمالی آن را هم باید در نظر داشته باشید.

دانشمندان تخمین می‌زنند که حدوداً دو سوم جمعیت جهان تحمل لاکتوز که همان قند طبیعی موجود در لبنیات هستند را ندارند و بنابراین تا حدود زیادی قادر به هضم درست قند موجود در لبنیات به طور مناسب نیستند. افراد مبتلا به این بیماری معمولاً پس از مصرف شیر یا لبنیات، دچار عوارض و علائم منفی مانند اسهال و یا دیگر مشکلات مربوط به گوارش و روده می‌شوند.

اگر دچار مشکل عدم تحمل لاکتوز هستید یا بدن شما نسبت به محصولات لبنی بسیار واکنش منفی نشان می‌دهد، باید از مصرف شیر غنی شده اجتناب کنید و یا محصولات بدون لاکتوز را انتخاب کنید. اگر دچار آلرژی و حساسیت به شیر هستید، باید از مصرف شیر و لبنیات به طور کامل خود داری کنید.

با این حال، می‌توانید از شیرهای غیر لبنی غنی شده و شیرهای جایگزین شیر گاو غنی شده، مانند شیر سویا یا بادام استفاده کنید. علاوه بر این، غنی کردن مواد غذایی لزوماً به معنای سالم بودن مواد غذایی نیست.

به عنوان مثال، شیر شکلات درست مانند شیر معمولی می‌تواند با ویتامین‌های A و D تقویت شود. با این حال، به این نوع شیرها معمولاً شکر و مواد افزودنی دیگر اضافه می‌شود و باید از آن‌ها در حد اعتدال استفاده کرد و لذت برد چون مصرف زیاد آن‌ها می‌تواند تا حدود زیادی برای سلامت شما مضر باشد.

جالب است بدانید، انتخاب شیرهای غنی شده بدون چربی ممکن است مانع از جذب ویتامین‌های A و D شود. این ویتامین‌ها محلول در چربی هستند و در هنگام هضم آن‌ها برای اینکه به طور کامل جذب شوند نیاز به وجود مقدار مناسبی چربی دارند.

خلاصه: بسیاری از افراد دچار مشکل عدم تحمل لاکتوز هستند و یا باید از مصرف لبنیات دوری کنند و یا محصولات بدون لاکتوز را استفاده کنند. بعلاوه، غذاهای غنی شده لزوماً سالم نیستند و مصرف شیر بدون چربی ممکن است از جذب کافی ویتامین‌های محلول در چربی در بدن تا حدود زیادی جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید: با علت و علائم حساسیت به لاکتوز آشنا شوید! چرا تحمل لاکتوز اینقدر مشکل است؟

چکیدهٔ مقاله:

شیر غنی شده دارای مواد غذایی است که به صورت مصنوعی به آن اضافه شده است.

در ایالات متحده و بسیار از کشورهای جهان، شیر معمولاً با ویتامین‌های A و D غنی می‌شود. با توجه به جایی که در آن زندگی می‌کنید، شیر ممکن است با مواد غذایی دیگری هم غنی شود یا اینکه غنی نشده باقی بماند.

غنی سازی می‌تواند تا حدود زیادی کمبود مواد غذایی مهم و مفید در رژیم غذایی شما را جبران کند و از بوجود آمدن کمبود آهن در کودکان تا حدود زیادی جلوگیری کند و همچنین می‌تواند به افزایش تراکم استخوان و تقویت آن کمک کند.

با این وجود، اگر شما عدم دچار مشکل عدم تحمل لاکتوز هستید یا کلاً به مصرف لبنیات حساسیت دارید، باید از لبنیات بدون لاکتوز یا از شیرهای غیر لبنی جایگرین شیر گاو استفاده کنید.
منبع: www.healthline.com