معرفی غذاهای مخصوص شب یلدا در شهرهای مختلف ایران
در شهرهای مختلف ایران به رسم قدیمی و زیبای شب یلدا غذاهای متنوعی تهیه میشود و جشن شب یلدا در شهرهای گوناگون متفاوت است. مردم هر شهر با توجه به آداب و رسوم آنجا، مدلهای مختلفی از انواع خوراکی و غذاهای رنگارنگ را تدارک میبینند. در این مقاله از اکالا بلاگ قصد داریم ضمن معرفی غذاهای مخصوص شب یلدا در شهرهای مختلف با فلسفههای این غذاها آشنا شویم؛ از شما دعوت میکنیم در این ماجراجویی خوشمزه ما را همراهی کنید.
انواع غذای شب یلدا شهرهای مختلف ایران
در این بخش به معرفی غذاهای مخصوص شب یلدا خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
۱- غذاهای یلدایی شهر شیراز
از جمله غذاهای مشهور بین شیرازیها برای شب یلدا میتوان به کلمپلو، آش کارده، قنبرپلو اشاره کرد. کلمپلو شیرازی یکی از غذاهای محبوب شب یلدا در شیراز است که برای تهیه آن از کلم قمری استفاده میشود. به این صورت که کلم خرد شده با کوفته قلقلی و سبزیهای مختلف مانند ترخون، ریحان مخلوط میکنند و اغلب در کنار این غذا سالاد شیرازی نیز سرو میشود. برای پیشغذا نیز انواع آش از جمله آش انار و آش کارده تهیه میشود. میتوانید برای آشنایی با طرز تهیه غذاهای شبچله شیراز از روی لینک غذا که در ادامه قرار داده شده است، دستور تهیه آنها را مطالعه کنید:
۲- غذاهای یلدای مخصوص شهر خوزستان
مردم شهر خوزستان نیز برای شب یلدا غذاهای متنوعی دارند که از بین آنها قلیهماهی، خورشتسبزی، ماهیشکمپر محبوبیت بیشتری دارد. ماهیشکمپر از ماهی صبور و روی آتش تهیه میشود. برای تهیه قلیه ماهی نیز ربگوجه، تمبر هندی، انواع سبزیجات معطر، سیر و ادویههای مخصوص با ماهی مخلوط میشود.
از دیگر غذاهای مخصوص شب یلدا در خوزستان نیز میتوان به امگشت لپو اشاره کرد که به عنوان پلو مخصوص عربهای خوزستان برای شب یلدا جایگاه ویژه ای دارد. امگشت پلو نیز از ماهی تهیه میشود و برای پلوی نیز برنج، سبزیجات با دارچین، فلفلسیاه، کشمش و گردو معطر میشود. برای آشنایی با طرز تهیه غذای شب یلدای شهر خوزستان میتوانید از لینک زیر دستور آنها را مطالعه کنید:
- طرز تهیه قلیه ماهی + نکات کلیدی و فوتوفنهای پخت آن
۳- غذاهای مازندرانیها برای شب یلدا
شب یلدای مازندرانیها که در گویش محلیشان با نام چلهشو گفته میشود غذاهای خوشمزهای از جمله سبزی پلو با ماهی، کوکو سبزی، گرده پیچ و خورشتفسنجان تهیه میشود. برای آشنایی با طرز تهیه غذاهای شب یلدای شهر مازندران نیز میتوانید از لینکهای زیر دستور آنها را مطالعه کنید:
- طرز تهیه سبزی پلو با ماهی
- طرز تهیه کوکو سبزی
- آشنایی با طرز تهیه خورشتفسنجان از قدیمی ترین غذاهای سنتی ایرانی
۴- غذاهای شب یلدای قزوینیها
در شهر قزوین برای شب یلدا انار پلو از ترکیب مرغ یا گوشت و دانههای انار تهیه میشود. البته این غذا در شیراز هم پخته میشود، اما قزوینیها در پخت انار پلو، مرغ را با پیاز سرخ میکنند و در ادامه دانههای انار، گشنیز خرد شده و خلال پسته را به آن اضافه میکنند و برنج دمکشیده را به مواد دیگر اضافه میکنند و می گذارند دم بکشد. برخی اوقات نیز برای عطر و رنگ غذا مقداری هویج و کشمش به آن اضافه میکنند. برای آشنایی با طرز تهیه غذای شب یلدای شهر قزوین میتوانید از لینک زیر دستور آن را مطالعه کنید:
- طرز تهیه انار پلو (نار پلو) با مرغ؛ مخصوص شب یلدا با سس مخصوص!
۵- رسم تبریزیها برای غذای شب یلدا
تبریزیها برای شب یلدا غذاهای مختلفی دارند و با پختن شام لذیذ به استقبال این شب میروند. یکی از غذاهای محبوب تبریزیها، کوفته تبریزی است که از ترکیب گوشتچرخ کرده، لپه، برنج، سبزی و ادویه درست میشود. خشیل نیز یک نوع آش مخصوص آذربایجان غربی و شرقی است که از ترکیب بلغور و شیره و عسل تهیه میشود و برای روزهای سرد زمستان غذایی مقوی به شمار میرود.
از دسرهای مخصوص شب یلدا در شهر تبریز نیز میتوان به پالدا اشاره کرد که بافتی شبیه به مسقطی دارد. برای آشنایی با طرز تهیه غذاهای شب یلدای شهر تبریز میتوانید از لینکهای زیر دستور آنها را مطالعه کنید:
- آموزش طرز تهیه کوفته تبریزی با تمام مخلفات خوشمزه داخل آن از جمله آلو و تخم مرغ آبپز
- طرز تهیه آش خشیل غذای ترکی مخصوص روزهای سرد زمستان
۶- غذاهای شب یلدا در شهر سنندج
دلمه برگمو یکی از غذاهای محبوب سنندجیها برای شب یلدا است که ترکیبات اصلی آن را ربانار، لپه، برنج و انواع سبزیجات معطر تشکیل میدهد. در کنار آن دلمه کلمبرگ نیز برای شام شب یلدا پخته میشود. برای دسر نیز سنندجیها از خربزه ترش که از چند ماه قبل در سرکه خواباندهاند را سرو میکنند.
همچنین از دیگر خوراکیهای مخصوص شب یلدا در سنندج می توان به آنو اشاره کرد که همان خوشههای انگور است که در زیرزمین از سقف آویزان میکنند و در شب یلدا میخورند. برای آشنایی با طرز تهیه غذاها و دسرهای شب یلدای شهر سنندج میتوانید از لینکهای زیر دستور آنها را مطالعه کنید:
- بهترین و کاملترین طرز تهیه “دلمه برگ مو”؛ نکات طلایی برای خوشمزه تر شدن!
- طرز تهیه دلمه کلم برگ غذا مغذی و مفید
بیشتر بخوانید: طرز خورشت غوره بادمجان؛ با گوشت خورشتی
۷- رسم غذای یلدا در لرستان
لرستانی نیز غذاهایی مانند سبزیپلو با ماهی، قورمه سبزی را به عنوان غذاهای شب یلدا تهیه می کنند. برای دسر و پیش غذا نیز گندمشیره بین مردم لرستان محبوبیت دارد، که برای تهیه آن از چند ساعت قبل گندم را در شیره خیسانده و با نمک و زردچوبه مخلوط میکنند و با خلال بادام، گردو، کشمش، سیاهدانه و کنجد روی ساج برشته میکنند. برای آشنایی با طرز تهیه غذاها و دسرهای شب یلدای شهر لرستان میتوانید از لینکهای زیر دستور آنها را مطالعه کنید:
- طرز تهیه سبزی پلو با ماهی مجلسی غذای سنتی ایرانی ها برای شب یلدا و عید نوروز
- طرز تهیه قورمه سبزی و ۹ روش مهم برای غلیظ و لعابدار شدن خورشت قورمه سبزی
۸- غذای شب یلدای شهر زنجان
غذای مخصوص شهر زنجان برای شب یلدا خاگینه خرما است که آن را از ترکیب خرما، خلالبادام، پسته، تخممرغ، پیاز و … تهیه میکنند. برای تهیه این غذا با طبعگرم ابتدا هستههای خرما را گرفته و با مواد دیگر ترکیب میکنند، میتوان این غذا را روی گاز یا با فر تهیه کرد. برای آشنایی با طرز تهیه غذای شب یلدای شهر زنجان میتوانید از لینک زیر دستور آن را مطالعه کنید:
- طرز تهیه خاگینه خرما به سبک زنجانیها؛ ساده و خوشمزه
۹- رسم غذایی اراکیها برای شب یلدا
در بین مردمان استان مرکزی و شهر اراک اغلب برای شب یلدا لبو و هندوانه محبوبیت زیادی دارد. از لبو برای تهیه غذاهای مختلف از جمله آش لبو استفاده میشود که به عنوان پیشغذای خوشمزه در شب یلدا سرو میشود. برای آشنایی با طرز تهیه غذای شب یلدای شهر اراک میتوانید از لینک زیر دستور آن را مطالعه کنید:
- طرز تهیه آش لبو و همه فوت و فنهای درست کردن این آش
۱۰- غذاهای گیلان برای شب یلدا
در گیلان و شهرهای اطراف آن نیز غذاهای متنوعی برای شب یلدا پخته می شود که از جمله پرطرفدارترین آنها میتوان به خورش اناربیج، کوفته انار، خورش مرغ ترش گیلانی و آش انار شمالی، خورش انار مسما، خورش فسنجان رشتی و خورش سیر ابیج گیلانی اشاره کرد. خوراکی خوشمزه گیلانی برای شب یلدا نیز آوکونوس یا آب کونوس است که از ازگیل خام و آب نمک درست میشود. برای آشنایی با طرز تهیه غذاهای شب یلدای شهر گیلان میتوانید از لینک زیر دستور آن را مطالعه کنید:
- طرز تهیه خورش اناربیج؛ یکی از لذیذترین وعدههای غذایی شمال کشور
- طرز تهیه کوفته انار و گردو؛ آموزش سس کوفته با طعم ملس
- طرز تهیه مرغ ترش به شیوه گیلانی و مازندرانی؛ با فوت و فن های ریز
- طرز تهیه آش انار گیلانی خوشمزه با لبو؛ مخصوص فصل سرما
- طرز تهیه خورشت انار مسما به روش گیلانی؛ خوشمزه و مجلسی
- طرز تهیه خورشت فسنجون (فسنجان) ملس با مرغ؛ ۱۳ نکته برای خوشمزه تر شدن آن
- طرز تهیه خورشت سیرابیج گیلانی به روش محلی؛ مرحله به مرحله
۱۱- رسم تهرانیها برای غذای شب یلدا
تهرانیها برای شب یلدا اغلب سبزی پلو و ماهی تهیه میکنند و حتی تهرانیهای قدیمی رسم به پخت رشتهپلو داشتند. البته در کنار آن می توان برای شام شب یلدا در شهر تهران به آش شله قلمکار، دمپختک، آش انار تهرانی و خورشت انار بادمجان اشاره کرد. برای آشنایی با طرز تهیه غذاهای شب یلدای شهر تهران میتوانید از لینک زیر دستور آن را مطالعه کنید:
- طرز تهیه آش شله قلمکار مقوی و سنتی؛ با نکات کلیدی در تهیه آن
- طرز تهیه دمپختک؛ دمی باقالی یا کته باقالی دمپختکی از غذاهای سنتی تهران
- طرز تهیه آش انار تهرانی با گوشت چرخ کرده؛ مناسب پاییز و یلدا
- طرز تهیه خورشت انار و بادمجان: غذای مجلسی شب یلدا
۱۲- غذاهای شب یلدا در سیستان و بلوچستان
مردم شهر سیستان و بلوچستان نیز مانند دیگر شهرهای ایران رسوم مخصوص خود را برای شب یلدا دارند که از محبوبترین آنها میتوان به تهیه غذای سنتی چنگال اشاره کرد. این غذا از ترکیب نان، خرما و روغن محلی تهیه میشود. دیگر غذای مشهور این شهر دانکو یا پشک است که مخلوط برنج و کنجد است که با پودر خرما آن را شیرین میکنند. برای مطالعه طرز تهیه غذای شب یلدای سیستان و بلوچستان میتوانید از لینک زیر دستور تهیه آن را مطالعه کنید:
- طرز تهیه چنگالی؛ عصرانهای سالم و خوشمزه
۱۳- رسم کرمانیها برای غذای شب یلدا
غذاهای محلی شهر کرمان برای شب یلدا از جمله آش اوماج که جایگاه ویژه ای بین مردم این شهر دارد. از خوراکیها و تنقلات نیز پسته؛ هندوانه، انار دانهسیاه، شیرینی کلمپه و قهوه قوتو یا قاووت قهوه را می توان نام برد. برای مطالعه طرز تهیه غذای شب یلدای شهر کرمان میتوانید از لینکهای زیر دستور تهیه آنها را مطالعه کنید:
- آش اوماج کرمانی؛ مقویترین و خوشمزهترین داروی سرماخوردگی
۱۴- شب یلدا و غذاهای شهر مشهد
مشهدیهای غذاهای متنوع و زیادی برای شب یلدا تهیه میکنند از جمله محبوبترین آنها میتوان به رشتهپلو، مرغ و شله مشهدی اشاره کرد. برای مطالعه طرز تهیه غذای شب یلدای شهر مشهد میتوانید از لینک زیر دستور تهیه آنها را مطالعه کنید:
- طرز تهیه آش شله مشهدی؛ خوشمزه و مقوی
۱۵- رسم غذاهای شب یلدا در یزد
یزدیهای از قدیمالایام رسم به تهیه و سرو غذاهای مختلفی برای شب یلدا داشتهاند که از پرطرفدارترین این غذاها میتوان به آششولی، آش انار یزدی و خورشفسنجان یزدی اشاره کرد. برای مطالعه طرز تهیه غذاهای شب یلدای شهر یزد میتوانید از لینکهای زیر دستور تهیه آنها را مطالعه کنید:
- طرز تهیه آش انار یزدی به روش خانگی؛ خوشمزه و مجلسی
- طرز تهیه فسنجون یزدی (متنجینه)؛ خوشمزه و متفاوت
۱۶- غذای شب یلدا در شهر اردبیل
از غذاهای محلی شهر اردبیل که در شب یلدا تهیه میشود میتوان به آش خشیل اشاره کرد که ماده اصلی این غذا را بلغور گندم تشکیل میدهد. بافت این غذا شبیه حلیم است اما بدون استفاده از گوشت تهیه میشود. آشخشیل علاوه بر طعم خوشمزه، خواص تقویتی زیادی نیز دارد به همین دلیل در زمستان بیشتر پخته میشود. برای مطالعه طرز تهیه غذای شب یلدای شهر اردبیل میتوانید از لینک زیر دستور تهیه آن را مطالعه کنید:
- طرز تهیه آش خشیل؛ مخصوص روزهای سرد زمستان
۱۷- رسم غذای شب یلدا در کرمانشاه
یکی از معروفترین غذاهای شهر کرمانشاه که برای شب یلدا سرو میشود، خورش کدو حلوایی است و برای تهیه آن علاوه بر کدو، از گوشتقرمز یا مرغ استفاده می شود. برای خوشطعم شدن این غذا نیز پیاز، فلفل، دارچین، زعفران و نمک به آن اضافه میکنند. برای مطالعه طرز تهیه غذای شب یلدا در شهر کرمانشاه میتوانید از لینک زیر دستور تهیه آن را مطالعه کنید:
- طرز تهیه خورشت کدو حلوایی؛ خورشت پاییزی خوش طعم و لعاب!
سخن آخر
در این مقاله از مجله آشپزی اکالا تلاش کردیم که لیستی کامل از انواع غذاهای مخصوص شب یلدا برای شهرهای مختلف ایران را برای شما معرفی کنیم. چنانچه نام غذاهای سنتی و محلی شهر شما در این مقاله اشاره نشده است، شما میتوانید با به اشتراک گذاشتن آن ما را در معرفی بهتر غذاهای سنتی شب یلدا در شهرهای مختلف یاری کنید. همچنین برای دیدن ایده های جذاب یلدایی میتوانید به محتوای آن مراجعه کنید.
امیررضا هستم، فخاریان. به چند تا چیز خیلی علاقه دارم: نوشتن، آشپزی، سینما و کتاب. چند سالی میشه همه اینا رو در کنار هم پیش میبرم. الان هم خوشحالم که فرصتش هست تا دو تا از چیزهای مورد علاقهام رو با هم ترکیب کنم!